Slide bài giảng Ngữ văn 11 chân trời Bài 3 Đọc 1: Lời tiễn dặn

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN: LỜI TIỄN DẶN

Câu hỏi 1: Dựa vào phần kiến thức đã học về truyện thơ Nôm ở lớp 9, bạn hãy cho viết khi đọc một truyện thơ chúng ta cần chú ý điều gì.

Bài soạn rút gọn:

• Khi đọc một truyện thơ, chúng ta cần chú ý đến các yếu tố sau:
• Xác định yêu cầu của đề bài: Đọc kĩ đề bài để hiểu rõ nội dung cần phân tích, bao gồm tên bài thơ, tác giả và đối tượng cần tập trung.
• Lập dàn ý: Xây dựng một kế hoạch bài viết bằng cách mở bài, triển khai nội dung và kết luận. Dàn ý giúp bài viết có cấu trúc rõ ràng và logic.
• Phân tích chi tiết: Đọc lại bài thơ để nắm bắt các chi tiết và cảm nhận về hình ảnh, ý thơ. Phân tích từng câu thơ, ý thơ để hiểu rõ hơn về nội dung và nghệ thuật sử dụng.
• Đánh giá và nhận định: Đưa ra nhận định và đánh giá về bài thơ dựa trên những phân tích đã thực hiện. Điều này giúp làm rõ ý chính của bài thơ và đánh giá vai trò của nó đối với văn học và cuộc sống.
• Với các bước này, chúng ta có thể tiếp cận và phân tích một truyện thơ một cách toàn diện và có logic.

Câu hỏi 1: Vì sao chàng trai lại nói đến điều này? Lời nói của anh có nghĩa ý nghĩa gì?

Bài soạn rút gọn:

• Chàng trai nói như vậy vì anh muốn ở bên cạnh cô gái thêm một chút thời gian, và anh cảm thấy khó lòng phải rời xa cô. Lời nói của anh thể hiện tình yêu sâu đậm và mong muốn được ở bên cạnh cô mãi mãi, thậm chí sau khi qua đời, để tình yêu của họ vẫn còn sống mãi. 

Câu hỏi 2: Bạn hình dung như thế nào về hoàn cảnh của cô gái và hành động của chàng trai.

Bài soạn rút gọn:

• Cô gái sống trong hoàn cảnh đau khổ. Cô phải chịu đựng sự lạnh lùng và bạo hành từ chồng. Trong khi đó, chàng trai luôn bên cạnh, giúp đỡ cô mỗi khi cần, thể hiện tình yêu và sự quan tâm sâu sắc. 

Câu hỏi 3: Những câu thơ này thể hiện tình cảm của hai nhân vật như thế nào?

Bài soạn rút gọn:

• Những câu thơ này thể hiện tình cảm của hai nhân vật thông qua việc sử dụng nhiều hình ảnh so sánh và ẩn dụ, nhấn mạnh sự thuỷ chung và ước mơ đoàn tụ của họ. Đồng thời, cách diễn đạt này mã hoá thành công những cảm xúc mạnh mẽ của họ giữa thiên nhiên mạnh mẽ. 

Câu hỏi 1: Lời "tiễn dặn" được thuật lại theo ngôi kể nào? Dựa vào đâu để bạn khẳng định như vậy?

Bài soạn rút gọn:

• Lời "tiễn dặn" được thuật lại theo ngôi kể thứ nhất. 

• Điều này được khẳng định dựa vào các câu thơ như "người đẹp anh yêu cất bước theo chồng, chân bước xa lòng càng đau nhớ..." 

Câu hỏi 2: Lời "tiễn dặn" giúp bạn biết gì về nhân vật chàng trai và cô gái? Qua đó, hãy nhận xét cách xây dựng nhân vật trong truyện thơ dân gian.

Bài soạn rút gọn:

• Lời "tiễn dặn" giúp ta hiểu được tâm trạng đau khổ, rối bời của chàng trai và cô gái Thái, cũng như khắc họa tình yêu tha thiết và thủy chung cùng khát vọng tự do yêu đương của họ. 
• Tác giả nhập thân vào hai nhân vật nam nữ để thể hiện vai giao tiếp và xây dựng nhân vật theo phong cách hiện thực, lấy nguồn cảm hứng từ cuộc sống thực tế thay vì tưởng tượng hay sử dụng phong cách sử thi anh hùng.

Câu hỏi 3: Bạn hãy chỉ ra những chi tiết quan trọng trong văn bản Lời tiễn dặn và phân tích vai trò của chúng trong việc thể hiện nội dung truyện thơ.

Bài soạn rút gọn:

• Các chi tiết quan trọng trong văn bản "Lời tiễn dặn" là tâm trạng của chàng trai khi tiễn dặn và cử chỉ, hành động của anh khi ở nhà của cô gái. 
• Những chi tiết này giúp thể hiện lối diễn đạt mộc mạc, gần gũi với cách nghĩ cách cảm của người Thái, và khắc hoạ nổi bật tình yêu tha thiết, thủy chung cùng khát vọng tự do yêu đương của các nhân vật. 

Câu hỏi 4: Nêu chủ đề của văn bản và cho biết qua văn bản này, tác giả dân gian muốn gửi gắm thông điệp gì?

Bài soạn rút gọn:

• Chủ đề của văn bản là về tình yêu tha thiết, thủy chung và khát vọng tự do yêu đương của các chàng trai và cô gái Thái. Tác giả dân gian muốn gửi gắm thông điệp về sự đau khổ, rối bời trong tâm trạng của họ qua lời "tiễn dặn".

Câu hỏi 5: Những dấu ấn nào giúp bạn nhận biết văn bản Lời tiễn dặn thuộc thể loại truyện thơ.

Bài soạn rút gọn:

• Lời "tiễn dặn" trong truyện thơ là miêu tả rõ tâm trạng của Anh khi tiễn Chị về nhà chồng và chứng kiến Chị bị người chồng đánh đập. Tác giả dân gian sử dụng các biện pháp tu từ để nhấn mạnh sự thuỷ chung trong tình yêu của họ và ý chí đoàn tụ không gì lay chuyển nổi của họ. 

Câu hỏi 6: Từ văn bản Lời tiễn dặn, bạn có suy nghĩ gì về khát khao đoàn tụ của đôi trai gái người Thái ngày xưa?

Bài soạn rút gọn:

• Từ văn bản Lời tiễn dặn, ta thấy khát vọng đoàn tụ của đôi trai gái người Thái ngày xưa được thể hiện qua sự chia ly, bi đát do hoàn cảnh khó khăn và tập tục hôn nhân lạc hậu. Lời tiễn dặn cũng là sự tố cáo lên những tập quán cổ hủ đã khiến họ mất đi sự tự do trong tình yêu và tính phản kháng.