Slide bài giảng Ngữ văn 11 chân trời Bài 4 Đọc 2: Đồ gốm gia dụng của người Việt

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN: ĐỒ GỐM GIA DỤNG CỦA NGƯỜI VIỆT

Câu hỏi 1: Kể tên một số đồ gốm gia dụng trong gia đình bạn. Những đồ gồm ấy có thể "nói" với bạn về(những) điều gì?

Bài soạn rút gọn:

• Những đồ gốm gia dụng trong gia đình, như bát, cốc, thìa, đĩa, có thể kể lại câu chuyện về quá trình hình thành và phát triển của gốm qua các giai đoạn lịch sử.

Câu hỏi 1: Tìm trong đoạn văn ít nhất hai ý kiến/ quan điểm của tác giả và ít nhất hai dữ liệu.

Bài soạn rút gọn:

• Dữ liệu:

• Những chiếc bát men đen, men ngọc thời Lý và những chiếc bát đàn thời Hậu Lê có dạng loe miệng và thót đáy như một cái nón

• Cái bát cong đề như thế có trong gốm hoa Lam thời Trần và chúng có chân rất cao.

• Ý kiến của tác giả:

• Chỉ riêng cái bát ăn cơm mỗi thời mỗi khác và phản ánh những tập tục ăn ở khác nhau.

• Một cải tiến nữa kết hợp giữa bát hình nón và bát chân cao sinh ra cái bát chiết yêu duyên dáng.

Câu hỏi 2: Đoạn văn này trình bày một xu hướng riêng của đồ gốm gia dụng trong xã hội Việt Nam từ sau thế kỉ XV. Đó là xu hướng gì?

Bài soạn rút gọn:

• Đoạn văn này nói về xu hướng sử dụng đồ gốm Trung Hoa và Nội phủ ở Việt Nam từ thế kỷ XV. 

Câu hỏi 1: Chỉ ra bố cục của văn bản. Bạn đánh giá như thế nào về mối quan hệ giữa bố cục và nhan đề của văn bản?

Bài soạn rút gọn:

• Bố cục văn bản theo thời gian giúp người đọc hiểu được tiến trình lịch sử một cách dễ dàng và logic.

Câu hỏi 2: Xác định cách trình bày thông tin của đoạn văn dưới đây và đánh giá hiệu quả của cách trình bày ấy.

a, Đồ gốm sứ nhỏ dùng trong nhà có một lịch sử phát triển.... cái bát chiết yêu duyên dáng thế kỉ XVIII-XIX.

b, Đồ gốm dụng thời Lý - Trần quá thanh nhã .... bức tranh trừu tượng với bốn hoặc sáu ghế.

Bài soạn rút gọn:

a, 

• Đoạn văn diễn dịch phù hợp với thông tin, giúp độc giả hiểu tiền thân lịch sử của đồ gốm gia dụng đầy đủ.

b, 

• Đoạn văn quy nạp phù hợp với thông tin, giúp độc giả hiểu lịch sử của đồ gốm gia dụng qua việc chứng minh và dẫn chứng.

Câu hỏi 3: Cách sử dụng các yếu tố hình thức của văn bản này có gì đặc biệt? Nêu tác dụng của chúng đối với việc biểu đạt thông tin chính của văn bản.

Bài soạn rút gọn:

• Văn bản sử dụng hình ảnh xuyên suốt, giúp thông tin sinh động, hấp dẫn, và dễ hiểu hơn. 

Câu hỏi 4: Xác định thông tin cơ bản và thông tin chi tiết của đoạn văn" Đồ gốm sứ nhỏ dùng trong nhà có cả một lịch sử phát triển .... cái bát chiết yêu duyên dáng thế kỉ XVIII -XIX". Chỉ ra mối liên hệ giữa các thông tin chi tiết và vai trò của chúng trong việc thể hiện thông tin chính của đoạn văn

Bài soạn rút gọn:

• Thông tin cơ bản: Đồ gốm sứ nhỏ dùng trong nhà có cả một lịch sử phát triển. 

• Thông tin chi tiết: 

• Tiền thân của cái bát có lẽ do con người vó hoa như vó quả dừa và vỏ trai,...

• Cái bát thuyền trong các mộ thời Hán có dạng,...

• Song, hình như con người lại không ưa một sự mô phỏng thuần túy như thế,...

⇒ Thông tin chi tiết lý giải và làm rõ vấn đề của thông tin cơ bản.

Câu hỏi 5: Tác giả thể hiện thái độ như thế nào qua đoạn văn:"Đồ gốm gia dụng thời Lý ... Trần quá thanh nhã .... bức tranh trừu tượng với bốn hoặc sáu ghế"? Dựa vào đâu bạn cho là như vậy?

Bài soạn rút gọn:

• Tác giả thể hiện sự ngạc nhiên và khó tin khi mô tả đồ gốm gia dụng thời Lý - Trần với sự thanh nhã và tinh tế, khiến ta không thể tưởng tượng được cuộc sống cao sang của con người thời đó. Những chiếc chậu, những chiếc âu mà ngày nay ta coi trọng như những hiện vật quý hiếm

Câu hỏi 6: Những thông tin cơ bản của văn bản này gợi cho bạn ( những) suy nghĩ gì về văn hóa dân tộc.

Bài soạn rút gọn:

• Thông tin về văn hoá đồ gốm sứ xưa của Việt Nam khám phá ra giá trị mênh mông và sâu sắc của đời sống xã hội xa xưa. Hiện vật này, dù câm lặng, lại hàm chứa nội dung văn hoá và mỹ thuật trang trí dân tộc phong phú, làm sống lại một phần đặc biệt của đời sống người Việt.