Slide bài giảng Ngữ văn 11 chân trời Bài 5 Đọc 1: Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN: VĨNH BIỆT CỬU TRÙNG ĐÀI

Câu hỏi 1: Đã bao giờ bạn tự hỏi: " Tôi là ai? Ước mơ lớn nhất của tôi là gì? Tôi có thể làm gì để đạt được ước mơ ấy?". Hãy chia sẻ với các bạn những suy nghĩ đó của mình.

Bài soạn rút gọn:

• Mơ ước trở thành bác sĩ là điều em rất quan trọng. Em ngưỡng mộ sự vĩ đại của bác sĩ, người chữa trị bệnh tật cho mọi người. Khi em bị ốm và được bác sĩ chữa trị, em cảm thấy biết ơn và ngưỡng mộ nghề này hơn. Em muốn trở thành bác sĩ để giúp đỡ những người nghèo khó không có tiền điều trị bệnh. Em sẽ cố gắng học tập tốt để thực hiện ước mơ của mình, dù có gặp khó khăn nhưng em sẽ không bao giờ từ bỏ.

Câu hỏi 1: Lời thoại của Vũ Như Tô và Đan Thiềm cho thấy họ có quan điểm như thế nào về hành động và cảm xúc của quần chúng nhân dân.

Bài soạn rút gọn:

• Vũ Như Tô và Đan Thiềm thể hiện sự ngạc nhiên và oan ức về hành động và cảm xúc của quần chúng nhân dân. Vũ Như Tô không cảm thấy có tội khi xây dựng Cửu Trùng Đài cho đất nước. Dù Đan Thiềm khuyên Vũ Như Tô chạy trốn khi cuộc nổi loạn xảy ra, ông vẫn không từ bỏ ý định "quang minh chính đại" của mình, hy vọng sẽ thuyết phục được An Hòa Hầu. 

Câu hỏi 2: Vì sao Đan Thiềm luôn tỏ ra lo lắng còn Vũ Như Tô lại không?

Bài soạn rút gọn:

• Vì lo lắng cho Vũ Như Tô, nàng khuyên ông chạy chốn để bảo toàn tính mạng, nhưng ông vẫn không chịu vì tin vào việc làm "quang minh chính đại" của mình. Nàng hiểu được tình thế hiện tại và có thể hy sinh tính mạng để bảo vệ người tài.

Câu hỏi 3: Từ lời của Nguyễn Vũ, bạn dự đoán điều gì sẽ xảy ra với các nhân vật trong đoạn trích?

Bài soạn rút gọn:

• Duy Sản là người tiểu nhân sẽ quay lại trả thù, làm hại hoàng thượng, làm hại Nguyễn Vũ. 

Câu hỏi 4: Chú ý giọng điệu các lời thoại của Đan Thiềm trong đoạn này.

Bài soạn rút gọn:

• Đan Thiềm giao tiếp với sự gấp gáp, lo sợ, và van xin, đồng thời thể hiện sự dũng cảm.

Câu hỏi 5: So sánh biểu cảm của Vũ Như Tô và quân sĩ trước sự sụp đổ của Cửu Trùng Đài.

Bài soạn rút gọn:

• Vũ Như Tô: Đau đớn, xót xa khi Cửu Trùng Đài bị đốt.
• Quân sĩ lại vui vẻ và ăn mừng hả hê.
• Đây là biểu hiện của sự không hiểu biết và mâu thuẫn giữa nhân dân và quân sĩ. 

Câu hỏi 1: Tóm tắt diễn biến sự kiện và hành động của các nhân vật từ Lớp I đến Lớp IX.

Bài soạn rút gọn:

• Trong tình hình mâu thuẫn giữa dân chúng, phu phen khổ sai và tầng lớp phong kiến ngày càng trầm trọng, Quận công Trịnh Duy Sản đã tận dụng để kích động nổi loạn, giết chết cả Lê Tương Dực, Vũ Như Tô và Đan Thiềm, đồng thời phá hủy Đài Cửu Trùng.

Câu hỏi 2: Qua hệ thống nhân vật ở các lớp kịch, hãy xác định những xung đột cơ bản của văn bản Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài.

Bài soạn rút gọn:

• Mâu thuẫn giữa nhân dân lao động và tầng lớp phong kiến.
• Mâu thuẫn giữa Vũ Như Tô và những người phu phen bị bắt để xây Cửu Trùng Đài, đồng thời thể hiện mâu thuẫn giữa nghệ thuật thuần túy và đời sống hiện thực của con người.

Câu hỏi 3: Bạn hình dung thế nào về công trình " Cửu Trùng Đài" mà Vũ Như Tô đang xây dựng dở dang? Việc xây dựng công trình ấy có phải là nguyên nhân chính gây nên bạo loạn và kết cuộc bi thảm ở cuối Hồi V hay không? Vì sao?

Bài soạn rút gọn:

• Cửu Trùng Đài không chỉ là một công trình kiến trúc vĩ đại, mà còn là biểu tượng của những ý nghĩa sâu sắc và mâu thuẫn phức tạp:
• Đối với Vũ Như Tô, nó thể hiện một ước mơ lớn.
• Với Đan Thiềm, là biểu tượng của niềm kiêu hãnh dân tộc.
• Lê Tương Dực thì xem nó như quyền lực và sự ăn chơi.
• Đối với dân chúng, nó là biểu tượng của nỗi đau và mất mát.
• Cuối cùng, việc xây dựng Cửu Trùng Đài cuối cùng lại gây ra hậu quả bi thảm và bạo loạn, khiến Vũ Như Tô phải trả giá bằng mạng sống.

Câu hỏi 4: Nhận xét về ngôn ngữ đối thoại, độc thoại của hai nhân vật Vũ Như Tô và Đan Thiềm qua các lớp kịch.

Bài soạn rút gọn:

• Ngôn ngữ độc thoại của Vũ Như Tô và Đan Thiềm thể hiện sâu sắc tình cảm và suy tư trong từng suy nghĩ, đồng thời phản ánh tâm trạng lo lắng và sợ hãi của họ trước tình hình xã hội đầy biến động.
• Ngược lại, ngôn ngữ đối thoại phản ánh sự tương tác giữa hai nhân vật, chủ động và thụ động được chuyển đổi, và mỗi phát ngôn được kích thích bởi hoàn cảnh và phản xạ của họ.

Câu hỏi 5: Chỉ ra điểm tương đồng, khác biệt trong tính cách của hai nhân vật Đan Thiềm, Vũ Như Tô trước tình huống bạo loạn nguy hiểm đối với sinh mệnh của Cửu Trùng Đài và đối với bản thân họ. Cho biết Vũ Như Tô mang những đặc điểm nào của nhân vật chính của bi kịch.

Bài soạn rút gọn:

• Đan Thiềm và Vũ Như Tô đều ngạc nhiên về việc xây dựng Cửu Trùng Đài gây phản đối của dân chúng. 
• Tuy nhiên, Đan Thiềm lo lắng và khẩn trương khuyên Vũ Như Tô trốn chạy để bảo toàn tính mạng, trong khi Vũ Như Tô tỏ ra kiêu căng và quyết tâm đối mặt với hậu quả của quyết định sai lầm. 

Câu hỏi 6: Thể loại bi kịch thường kết thúc với cái chết hoặc sự mất mát khủng khiếp của nhân vật. Từ đoạn kết của bi kịch Vũ Như Tô, hãy chỉ ra những mất mát mà nhân vật chính phải gánh chịu.

Bài soạn rút gọn:

• Tại hồi cuối, mâu thuẫn về nghệ thuật và ý nghĩa nhân sinh vẫn chưa được giải quyết. Vũ Như Tô vẫn không thừa nhận lỗi lầm của mình, chấp nhận cái chết thay vì nhận sai.

Câu hỏi 7: Theo bạn, bi kịch Vũ Như Tô là tác phẩm có một chủ đề hay nhiều chủ đề? Điều đó đã được thể hiện trong Hồi V ( Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài) như thế nào?

Bài soạn rút gọn:

• Bi kịch Vũ Như Tô là một tác phẩm đa chiều, không đưa ra lời giải đáp rõ ràng về lẽ phải, phản ánh sự phức tạp của cuộc sống và con người.

Câu hỏi 8: Qua văn bản trên, tác giả muốn thể hiện thông điệp và tư tưởng gì? Tư tưởng và thông điệp đó còn có ý nghĩa gì đối với đời sống đương đại không?

Bài soạn rút gọn:

• Tác giả đã đặt ra những vấn đề sâu sắc, có ý nghĩa muôn thuở về mối quan hệ giữa nghệ thuật với cuộc sống, giữa lí tưởng nghệ thuật cao siêu, thuần túy với lợi ích thiết thân và trực tiếp của nhân dân,...