Slide bài giảng kinh tế pháp luật 11 kết nối Bài 19: Quyền được đảm bảo an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân

Tóm lược nội dung

BÀI 19: QUYỀN ĐƯỢC ĐẢM BẢO AN TOÀN VÀ BÍ MẬT THƯ TÍN, ĐIỆN THOẠI, ĐIỆN TÍN CỦA CÔNG DÂN

MỞ ĐẦU

Quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tin, điện thoại, điện tín là quyền cơ bản của công dân, thuộc loại quyền về bí mật đời tư của cá nhân, được các cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức nhà nước và mọi người tôn trọng, được pháp luật bảo vệ.

Câu hỏi: Em hãy chia sẻ một hành vi xâm phạm quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín mà em đã gặp hoặc nghe kể lại.

Trả lời rút gọn:

Một số hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở bao gồm:

- P đến nhà Q chơi và trong lúc Q không ở, P mở cuốn nhật kí của Q để đọc.

- K mượn điện thoại của S để gọi cho một người bạn và trong lúc S không để ý, K đọc tin nhắn trong điện thoại của S.

KHÁM PHÁ 

1. Một số quy định cơ bản của pháp luật về quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau để Trả lời rút gọn câu hỏi:

"Hiến pháp năm 2013...Sau khi hoàn thành bài tập nhóm, mặc dù chị gái đi vắng nhưng X đã chủ động mang điện thoại cất vào phòng chị."

(1) Các chủ thể trong trường hợp 4 và 5 đã thực hiện đúng hay vi phạm quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân? Vì sao?

(2) Em hãy nêu ví dụ về việc thực hiện tốt quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân trong đời sống hằng ngày. Theo em, quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân có ý nghĩa gì?

Trả lời rút gọn:

(1) 

- Trong trường hợp 4, việc chị N từ chối đề nghị của các đồng nghiệp và liên hệ với nhân viên bưu chính để trả lại bức thư là đúng. Việc tự ý bóc mở thư của người khác xem là vi phạm quy định của pháp luật và xâm phạm bí mật riêng tư của người khác.

- Trong trường hợp 5, việc X không tự ý mở xem nội dung các tin nhắn khác trong điện thoại tôn trọng quyền riêng tư của chị gái.

(2) 

- Ví dụ về thực hiện tốt quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân trong đời sống hằng ngày bao gồm:

  • Bố mẹ không tự ý kiểm tra điện thoại của con;

  • Trẻ em không tự ý lấy điện thoại của người lớn chơi;

  • Không tự ý bóc thư người khác xem;

  • Từ chối khi được bạn bè rủ xem trộm điện thoại của người khác...

- Ý nghĩa: Quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân là cơ sở pháp lí để ngăn chặn các hành vi xâm phạm trái phép thư tín, điện thoại, điện tín của công dân và đảm bảo sự riêng tư, an toàn trong việc tìm kiếm, sử dụng, trao đổi thông tin của mỗi công dân, góp phần xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

2. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau để Trả lời rút gọn câu hỏi:

"Bộ luật Hinh sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)...làm thất lạc bức thư, anh T sợ Q trách nên im lặng, không nói cho Q biết. Sự việc đó đã khiến anh Q chậm trễ trong việc giải quyết công việc và chịu thiệt hại lớn về kinh tế."

(1) Các thông tin, trường hợp trên đề cập đến những hậu quả gì của hành vi vi phạm quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân?

(2) Theo em, ngoài những hậu quả đã đề cập đến trong trường hợp trên, hành vi vi phạm quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân còn có thể dẫn đến những hậu quả nào khác? Nêu ví dụ minh họa.

(3) Em hãy chia sẻ về một trường hợp vi phạm quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân mà em biết và rút ra bài học cho bản thân.

Trả lời rút gọn:

(1) 

- Hậu quả pháp lý và tâm lý của vi phạm quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân:

  - Các hậu quả pháp lý bao gồm phạt tiền, cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ, phạt tù, cấm đảm nhiệm chức vụ. 

  - Hậu quả tâm lý bao gồm ảnh hưởng đến tính mạng (tự sát), danh dự, uy tín, nhân phẩm của người khác.

- Trong trường hợp 2, việc thợ sửa điện thoại chia sẻ hình ảnh, clip riêng tư trong điện thoại của K cho bạn bè và bị đăng tải lên mạng xã hội khiến K bị công kích, xấu hổ, và không muốn giao tiếp với ai.

- Trong trường hợp 3, việc T làm thất lạc bức thư của nhân viên Q khiến Q chậm trễ trong việc giải quyết công việc và chịu thiệt hại về kinh tế.

(2) 

- Hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân gây ra những hậu quả tiêu cực như xâm phạm đời sống riêng tư an toàn và bí mật cá nhân, ảnh hưởng đến tính tôn nghiêm của pháp luật và trật tự quản lý hành chính, cũng như dẫn đến xung đột và rối loạn trật tự, an ninh xã hội.

- Ví dụ: Việc xem trộm điện thoại có thể gây ra mâu thuẫn, cãi nhau, đánh nhau, thậm chí giết người, gây rối loạn an ninh trật tự.

(3) 

- Trong trường hợp vi phạm, khi P mở ra cuốn nhật kí của Q do tò mò, nghiêm túc thực hiện quy định của pháp luật về quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tin của công dân là bài học rút ra.

3. Trách nhiệm của học sinh trong việc thực hiện quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân

Câu hỏi: Em hãy đọc các trường hợp sau để Trả lời rút gọn câu hỏi:

"Cuối tuần, G về nhà bà ngoại chơi thì được hai người em họ rủ mở trộm khoá điện thoại của dì út để xem ảnh bạn trai của dì...O nhẹ nhàng yêu cầu anh trả lại điện thoại và nhắc nhở anh lần sau không nên tự ý xem trộm điện thoại của người khác."

(1) Trong những trường hợp trên, các bạn học sinh đã làm gì để thực hiện quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân?

(2) Theo em, học sinh có trách nhiệm như thế nào trong việc thực hiện quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân? Hãy kể những việc em đã làm để thực hiện tốt quyền này.

Trả lời rút gọn:

(1) 

- Trong trường hợp 1, G từ chối và giải thích cho hai người em họ hiểu rằng việc xem trộm điện thoại của người khác là sai và có thể phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.

- Trong trường hợp 2, các học sinh của Trường Trung học phổ thông A tích cực tham gia hoạt động tuyên truyền, phổ biến quy định của pháp luật và nâng cao hiểu biết, góp phần thực hiện tốt các quy định của pháp luật bằng hành động phù hợp với tuổi đời.

- Trong trường hợp 3, O nhẹ nhàng yêu cầu anh trả lại điện thoại và nhắc nhở anh không nên tự ý xem trộm điện thoại của người khác, đây là hành động đúng.

(2) 

* Trách nhiệm của học sinh trong việc thực hiện quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân:

  - Tìm hiểu các quy định pháp luật về quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân.

  - Tôn trọng quyền của người khác và bảo vệ an toàn, bí mật thông tin của họ.

  - Phê phán, ngăn chặn, và tố cáo những hành vi xâm phạm bí mật thư tín, điện thoại, điện tín.

  - Tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền, phổ biến kiến thức về pháp luật và làm gương trong việc tuân thủ các quy định của pháp luật.

* Những hành động học sinh nên thực hiện để thực hiện tốt quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân:

  - Không tự ý xem điện thoại, thư của người khác.

  - Từ chối khi được người khác rủ xem điện thoại, thư của họ.

  - Yêu cầu người khác chấm dứt hành vi tự ý xem điện thoại, thư của mình.