Slide bài giảng HĐTN 11 cánh diều Chủ đề 4: Trách nhiệm với gia đình (phần 2)

Tóm lược nội dung

CHỦ ĐỀ 4. HOẠT ĐỘNG 4 – 7 

KHỞI ĐỘNG

xem video và trả lời câu hỏi:

https://www.youtube.com/watch?v=F-AK2UnHbVw (7:58 – 9:33)

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy nêu cảm nhận về việc thực hiện công việc nhà của hai anh em trong video trên?

A. NỘI DUNG BÀI HỌC GỒM

• Thực hành hóa giải mâu thuẫn, xung đột trong gia đình 
• Tự giác, trách nhiệm khi tham gia lao động trong gia đình 
• Tổ chức, sắp xếp hợp lí công việc gia đình 
• Lập kế hoạch chi tiêu phù hợp với thu nhập gia đình
• Luyện tập
• Vận dụng

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Thực hành hóa giải mâu thuẫn, xung đột trong gia đình

a. Xây dựng các tình huống giả định về mâu thuẫn, xung đột trong gia đình 

Trình bày: Thảo luận nhóm, xây dựng 2 tình huống giả định về mâu thuẫn, xung đột giữa các thành viên trong gia đình và viết tóm tắt tình huống vào giấy A3 hoặc A4 (để trống phần Gợi ý cách giải quyết).

Nội dung ghi nhớ:

Gợi ý một số tình huống:

+ Xung đột ý kiến khi cha mẹ muốn can thiệp vào quan hệ bạn bè của con.

+ Bất đồng quan điểm giữa cha mẹ và các con về việc con dành thời gian tham gia các hoạt động tập thể, ngoại khoá của nhà trường và cộng đồng.

+ Mâu thuẫn giữa các thành viên trong gia đình về định hướng nghề nghiệp của con.

+ ...

b. Thực hành giải quyết tình huống để luyện tập cách hóa giải mâu thuẫn, xung đột trong gia đình

Trình bày: Mỗi nhóm thảo luận tình huống nhận được; đưa ra cách giải quyết. Sau đó chuyển kết quả đã thảo luận cho nhóm xây dựng tình huống để cùng trao đổi về kết quả xử lí của nhóm bạn.

Nội dung ghi nhớ:

Mâu thuẫn, xung đột trong gia đình cần được nhận diện và tìm cách hóa giải càng sớm càng tốt, để tránh xảy ra hệ quả tiêu cực tới cảm xúc, hành vi của mọi người trong gia đình.

c. Chia sẻ cảm nhận của em về những cách thức hóa giải mâu thuẫn, xung đột được thể hiện trong các tình huống 

Trình bày: Chia sẻ cảm nhận của bản thân về những cách thức hóa giải mâu thuẫn, xung đột được thể hiện trong các tình huống.

Nội dung ghi nhớ:

Dù còn nhỏ, mỗi chúng ta cần tham gia ở mức độ phù hợp vào việc hóa giải, xử lí mâu thuẫn, xung đột trong gia đình để góp phần giữ gìn bầu không khí vui vẻ, đầm ấm của gia đình.

2. Tự giác, trách nhiệm khi tham gia lao động trong gia đình

a. Trao đổi về biểu hiện của sự tự giác, trách nhiệm khi tham gia lao động trong gia đình

Trình bày: Thảo luận nhóm nhỏ 2-3 HS và nêu những biểu hiện của sự tự giác, trách nhiệm khi tham gia lao động trong gia đình.

Nội dung ghi nhớ:

Gợi ý: 

+ Chủ động tham gia làm việc nhà

+ Luôn cẩn thận khi thực hiện công việc để tránh sai, hỏng

+ Nhận biết được khi nào người thân cần đến mình để sẵn sàng hỗ trợ

+ Giúp đỡ những thành viên cao tuổi hoặc em nhỏ trong gia đình

+ ...

b. Thể hiện sự tự giác và trách nhiệm khi tham gia lao động trong gia đình

Trình bày: 

+ Nhóm 1: Đóng vai xử lí tình huống 1:

Bố mẹ có việc đột xuất phải làm thêm ở cơ quan vào dịp cuối tuần. Ở nhà chỉ có mỗi Hoàng và em nhỏ.

+ Nhóm 2: Đóng vai xử lí tình huống 2:

Khôi phát hiện một đồ dùng cần thiết hàng ngày của gia đình bị hỏng.

+ Nhóm 3: Đóng vai xử lí tình huống 3:

Nhi trông coi cửa hàng kinh doanh của gia đình trong khi bố mẹ đi vắng. Khách đem hàng đến phàn nàn và đòi đổi trả vì hàng bị lỗi.

Nội dung ghi nhớ:

+ Tình huống 1: Hoàng sẽ chịu trách nhiệm với việc làm việc nhà và chăm sóc em nhỏ, như lau dọn nhà cửa, nấu ăn, giặt giũ, tắm rửa và giúp đỡ em nhỏ trong việc học tập và vui chơi.

+ Tình huống 2: Khôi sẽ tự mày mò xem có sửa được không, nếu không được thì sẽ mang ra tiệm sửa.

+ Tình huống 3: Nhi cần nắm rõ các sản phẩm và dịch vụ của cửa hàng, tìm hiểu kỹ càng về quy trình kinh doanh và quy định bảo hành, đổi trả sản phẩm để có thể tư vấn và giải đáp thắc mắc của khách hàng một cách chính xác. Khi nhận được phàn nàn của khách hàng về sản phẩm, Nhi nên lắng nghe khách hàng trước để hiểu rõ vấn đề. Sau đó, Nhi cần nhanh chóng giải quyết vấn đề một cách lịch sự và chuyên nghiệp, tìm cách đổi trả sản phẩm hoặc sửa chữa để khách hàng hài lòng.

3. Tổ chức, sắp xếp hợp lí công việc gia đình

a. Trình bày cách em tổ chức, sắp xếp công việc trong gia đình hiện tại

Trình bày: Trình bày cách em tổ chức, sắp xếp công việc trong gia đình hiện tại.

Nội dung ghi nhớ:

+ Hằng ngày, em tham gia những công việc gia đình cụ thể nào? (sáng, trưa, chiều, tối)

+ Em sắp xếp và thực hiện những công việc đó như thế nào? (việc nào làm trước, sau; việc nào tự thực hiện/ cùng thực hiện với người khác;...)

Nhận diện được cách tổ chức, sắp xếp công việc của bản thân thường xuyên sẽ giúp mỗi thành viên nhìn ra được những điểm chưa hợp lí để điều chỉnh sao cho phù hợp hơn.

b. Nhận diện những điểm chưa hợp lí và điều chỉnh, sắp xếp lại công việc trong gia đình em một cách hợp lí hơn

Trình bày: Nhận diện những điểm chưa hợp lí và điều chỉnh, sắp xếp lại công việc trong gia đình em một cách hợp lí hơn

Nội dung ghi nhớ:

+ Đặt thứ tự ưu tiên cho các công việc (việc quan trọng hoặc việc gấp thì cần làm trước)

+ Quản lý thời gian hiệu quả (phân phối thời gian hợp lý cho từng loại công việc khác nhau, tùy thuộc vào mức độ quan trọng của công việc).

+ Phân chia công việc phù hợp với thời gian biểu và khả năng thực hiện của từng thành viên gia đình

+ Luôn quan tâm và ưu tiên việc chăm sóc, giúp đỡ người già, trẻ em, người có sức khoẻ yếu trong gia đình

+ ...

c. Chia sẻ kết quả với cách bạn và khuyến khích mọi người cùng thực hiện

Trình bày: Chia sẻ với lớp về kết quả điều chỉnh, sắp xếp lại công việc trong gia đình và lí do điều chỉnh như vậy.

Nội dung ghi nhớ:

Tổ chức, sắp xếp hợp lí công việc gia đình không chỉ giúp chúng ta thực hiện công việc một cách hiệu quả hơn, mà còn giúp rèn luyện các kĩ năng lao động, quản lí thời gian, hợp tác, thương lượng,...

4. Lập kế hoạch chi tiêu phù hợp với thu nhập gia đình

a. Thảo luận về các bước lập kế hoạch chi tiêu

Trình bày: Các bước lập kế hoạch chi tiêu.

Nội dung ghi nhớ:

Bước 1: Mô tả tình hình tài chính hiện tại (số tiền đang có).

Bước 2: Xác định những khoản cần chi tiêu (khoản cần thiết, cố định hàng tháng/tuần; khoản cho học tập; khoản tiết kiệm, dự phòng; khoản cho vui chơi giải trí; khoản chi phát sinh;...

Bước 3: Tính toán việc chi tiêu cụ thể cho từng khoản, căn cứ vào tổng số tiền hiện có.

Bước 4: Rà soát, điều chỉnh lại kế hoạch chỉ tiêu để bảo đảm sự hợp lý, tiết kiệm, phù hợp với thu nhập của gia đình.

b. Lập kế hoạch chi tiêu phù hợp với thu nhập gia đình và tiết kiệm tài chính

Trình bày: Lập kế hoạch chi tiêu phù hợp với thu nhập gia đình và tiết kiệm tài chính. Sau đó, viết kế hoạch lên giấy A4 hoặc A3 để trưng bày trước lớp.

Nội dung ghi nhớ:

Căn cứ vào thu nhập gia đình để chúng ta xây dựng kế hoạch chi tiêu hợp lí nhất. Từ đó, chúng ta thực hiện được khoản tiết kiệm tài chính cho gia đình, tránh những khoản chi tiêu không cần thiết.

c. Nhận xét về kế hoạch chi tiêu của các bạn

Trình bày: Trưng bày các kế hoạch chi tiêu đã lập trên sàn lớp và đề nghị HS nhận xét, bình luận về kế hoạch của các bạn.

Nội dung ghi nhớ:

Mặc dù chưa chính thức làm ra thu nhập, song chúng ta có thể luyện tập việc lập kế hoạch chi tiêu cá nhân để làm quen dần với công việc này. Một kế hoạch chi tiêu hợp lí sẽ giúp chúng ta quản lí tài chính cá nhân hiệu quả, tiết kiệm cho bản thân và gia đình.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

- Hoàn thành bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Khi xảy ra mâu thuẫn với thành viên trong gia đình, cách giải quyết nào sau đây hiệu quả nhất?

a) Im lặng và tránh né.

b) Nổi nóng và cãi vã.

c. Tìm một nơi yên tĩnh để nói chuyện thẳng thắn và lắng nghe nhau.

d. Đổ lỗi cho người khác.

Câu 2: Để rèn luyện tính tự giác trong công việc nhà, em nên làm gì?

a) Chờ người lớn nhắc nhở mới làm.

b. Chỉ làm khi có thưởng.

c. Tự giác tham gia các công việc phù hợp với khả năng của mình.

d. Luôn tìm cách trốn tránh công việc nhà.

Câu 3: Lợi ích của việc lập kế hoạch chi tiêu gia đình là gì?

a. Giúp gia đình tiêu xài hoang phí hơn.

b. Giúp gia đình quản lý tài chính tốt hơn.

c. Giúp gia đình tích lũy được nhiều tiền hơn.

d. Giúp gia đình không cần làm việc nữa.

Câu 4: Khi tổ chức sắp xếp công việc gia đình, điều quan trọng nhất là gì?

a. Phân công công việc cho người khác.

b. Làm việc một mình để nhanh chóng hoàn thành.

c. Phân công công việc phù hợp với khả năng của từng người.

d. Không cần thiết phải sắp xếp.

Câu 5: Để hóa giải mâu thuẫn trong gia đình, em cần có thái độ như thế nào?

a. Tự cao tự đại.

b. Lắng nghe và thấu hiểu người khác.

c. Chỉ quan tâm đến ý kiến của mình.

d. Trách móc và đổ lỗi cho người khác.

Gợi ý đáp án:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Hãy tìm hiểu và chia sẻ ngắn về kết quả của em trong việc  tổ chức, sắp xếp hợp lí công việc gia đình