Soạn giáo án âm nhạc 8 kết nối tri thức tiết 25: Lí thuyết âm nhạc: Gam thứ, giọng thứ, giọng La thứ; Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 4

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Gam thứ

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình bày gam thứ và phân tích các bậc, cấu tạo cung và nửa cung của gam thứ.

- GV nêu câu hỏi thảo luận:

+ Gam thứ có bao nhiêu cung và nửa cung?

+ Gam thứ có nửa cung nằm ở những bậc nào?

+ Trong gam thứ, bậc âm nào là ổn định nhất?

- GV nhắc lại gam trưởng và so sánh với cấu tạo cung, nửa cung trong gam thứ.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS báo cáo kết quả thảo luận:

+ Gam thứ có 5 cung và 2 nửa cung.

+ Bậc II – III, bậc V – VI.

+ Âm ổn định nhất là bậc 1.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét hoạt động học tập của HS.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

Nhiệm vụ 2: Giọng thứ

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV phân tích khái niệm về giọng thứ.

- GV minh họa giọng thứ từ những âm chủ khác nhau.

Ví dụ: Giọng Son thứ có âm chủ là nốt Son, giọng Mi thứ âm chủ là nốt Mi.

- GV phân tích và minh họa giọng La thứ qua trích đoạn bài hát Trở về Surriento.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS lắng nghe GV phân tích khái niệm và minh họa giọng thứ.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày hiểu biết của em về giọng thứ.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét hoạt động học tập của HS.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

Nhiệm vụ 3: Giọng La thứ

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV phân tích các bậc âm của giọng La thứ.

- Từ minh hoạ trên, GV phân tích cho HS:

+ Áp dụng cấu tạo các bậc của gam thứ vào giọng La thứ.

+ Những âm ổn định của giọng La thứ gồm: La bậc I, Đô bậc III, Mi bậc IV, trong đó âm ổn định nhất là nốt La bậc I.

- GV hướng dẫn HS xác định giọng bài hát Quê hương – Dân ca Ukraina.

+ GV trình chiếu bản nhạc và đàn giai điệu (1 – 2 lần).

- GV nêu câu hỏi thảo luận:

+ Tìm các bậc âm trong gam La thứ.

+ Tìm các âm ổn định của giọng La thứ trong bài hát.

+ Tìm âm kết của bài hát.

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi SGK: Xác định giọng Bài đọc nhạc số 4 – Trở về Suriento.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS lắng nghe GV phân tích về giọng Đô trưởng và Bài đọc nhạc số 1.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày hiểu biết của em về giọng đô trưởng.

- GV mời đại diện HS báo cáo kết quả thảo luận:

+ La – Đô – Mi.

+ Âm Là.

+ Giọng La thứ.

- GV mời đại diện HS trình bày kết quả SGK:

+ Đoạn nhạc không có hóa biểu, các âm ổn định là các nốt La – Đô – Mi lặp lại nhiều lần trong các ô nhịp và kết đoạn ở nốt La (bậc I). Vì vậy, đoạn nhạc viết ở giọng La thứ.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét hoạt động học tập của HS.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

1. Gam thứ

- Khái niệm: Là hệ thống gồm 7 bậc âm được sắp xếp liền bậc từ thấp lên cao, từ cao xuống thấp, bắt đầu từ âm bậc 1 (âm chủ - âm ổn định nhất).

2. Giọng thứ

- Hình thành khi các bậc âm của gam thứ được sử dụng để xây dựng thành một tác phẩm âm nhạc (bài hát, bản nhạc). Tên gọi của giọng ba gồm tên âm chủ kèm theo là từ “thứ” (moll hoặc Minor). Những bài hát, bản nhạc có tính chất trữ tình, mềm mại thường được viết ở giọng thứ.

3. Giọng La thứ

- Âm chủ giọng Đô trưởng: Âm Đô.

- Kí hiệu: C – dur hoặc C Major.

- Hóa biểu:

+ Không có dấu thăng hoặc dấu giáng.

+ Thường kết thúc bằng âm chủ là nốt Đô.