Bài giảng điện tử Tin học 12 - Định hướng Khoa học máy tính chân trời sáng tạo

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI  

TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY! 

KHỞI ĐỘNG 

Ngày nay, trên điện thoại thông minh người ta thường cài đặt một số ứng dụng trợ lí ảo như Siri của Apple, Google Assistant của Google,… Hãy nêu các chức năng của ứng dụng trợ lí ảo mà em biết? 

Một số chức năng: 

• Đặt lịch và nhắc nhở: Tạo và quản lý lịch trình, đặt báo thức và nhắc nhở cho người dùng. 
• Gọi điện và nhắn tin: Thực hiện cuộc gọi điện thoại hoặc gửi tin nhắn theo yêu cầu của người dùng. 

Trả lời các câu hỏi, tìm kiếm theo yêu cầu của người dùng 

Tìm kiếm và chỉ dẫn đường 

CHỦ ĐỀ A: MÁY TÍNH VÀ XÃ HỘI TRI THỨC 

BÀI A1:  

GIỚI THIỆU TRÍ TUỆ NHÂN TẠO 

NỘI DUNG BÀI HỌC 

Khái niệm Trí tuệ nhân tạo 

Một số ứng dụng phổ biến của Trí tuệ nhân tạo 

1 KHÁI NIỆM TRÍ TUỆ NHÂN TẠO 

Đọc thông tin về AI trong SGK tr.6, 7. 

Qua việc tìm hiểu SGK các em hãy tóm tắt về sự ra đời của AI? Khái niệm và các đặc trưng của AI? 

LƯỢC SỬ RA ĐỜI CỦA AI 

Giáo sư McCarthy 

Người đưa ra thuật ngữ AI: giáo sư McCarthy – Trường Đại học Stanford – 1955 

Thời điểm ra đời của ngành Trí tuệ nhân tạo: 1956. 

KHÁI NIỆM 

AI là các hệ thống do con người xây dựng nhằm giúp máy tính có thể thực hiện các hành vi thông minh như con người. 

ĐẶC ĐIỂM 

Khả năng học: Trích rút được thông tin từ dữ liệu để học và tích lũy tri thức. 

Ví dụ: Khả năng học dữ liệu, phép toán, công thức toán học để có được tri thức hỗ trợ giải các bài toán khó. 

Khả năng suy luận: vận dụng tri thức và logic để đưa ra quyết định hoặc giải quyết vấn đề. 

Ví dụ: Hệ thống chẩn đoán y tế dựa trên AI sử dụng hình ảnh y khoa, các triệu chứng và bệnh lí để hỗ trợ chuẩn đoán. 

Khả năng nhận thức: cảm nhận và hiểu biết môi trường thông qua các cảm biến, thiết bị đầu vào. 

Ví dụ: Hệ thống lái xe tự động sử dụng camera, radar và cảm biến siêu âm để thu thập thông tin về môi trường xung quanh xe, từ đó xe có thể tự giữ làn đường, tăng giảm tốc độ, và tránh các tình huống nguy hiểm,… 

Khả năng hiểu ngôn ngữ: đọc, hiểu, diễn giải và tạo ra văn bản tương tự như con người. 

Ví dụ: Các máy tìm kiếm thông tin trên Internet như Google, Bing có thể hiểu yêu cầu tra cứu của người dùng được đưa vào bằng văn bản hay bằng tiếng nói. 

Khả năng giải quyết vấn đề: vận dụng tri thức, nhận thức, suy luận, khả năng hiểu ngôn ngữ để giải quyết vấn đề. 

Ví dụ: Khả năng tự động hóa của AI tích hợp trong cánh tay robot để thực hiện các công việc nguy hiểm, độc hại,… giúp con người. 

PHÂN LOẠI 

Trí tuệ nhân tạo hẹp 

• Tên gọi khác: trí tuệ nhân tạo yếu.  
• Khả năng: thực hiện một nhiệm vụ cụ thể. 

→ Ví dụ: Hệ thống ANI dùng để nhận dạng khuôn mặt có trong một bức ảnh, đối tượng khác không phân loại được. 

Trí tuệ nhân tạo tổng quát 

• Tên gọi khác: trí tuệ nhân tạo mạnh.  
• Khả năng: tự học, tự thích nghi, thực hiện công việc giống như con người.  

→ Ví dụ: GPT-4 thể hiện mức độ thông minh tổng quát, thực hiện được nhiều nhiệm vụ. 

Đọc thông tin và thực hiện yêu cầu: Các ví dụ sau thuộc những khả năng nào của AI? 

Một hệ thống máy học có thể được dùng để phân loại email vào các hộp thư đến khác nhau dựa trên nội dung và phản hồi của người dùng. Hệ thống này liên tục học từ dữ liệu mới và phản hồi của người dùng để cải thiện khả năng phân loại trong tương lai. 

> Khả năng học 

Robot tự hành được trang bị với các cảm biến như camera, lidar và radar để nhận biết và hiểu biết về môi trường xung quanh nó, cho phép nó di chuyển một cách an toàn trong môi trường thực. 

> Khả năng nhận thức. 

Một hệ thống thông minh trong y tế có thể sử dụng các dữ liệu lâm sàng và tri thức y học để đưa ra chẩn đoán và lời khuyên điều trị cho các bệnh nhân dựa trên triệu chứng, lịch sử bệnh, và thông tin khác về tình trạng sức khỏe của họ. 

> Khả năng giải quyết vấn đề 

Một hệ thống trí tuệ nhân tạo được áp dụng trong hệ thống đánh giá tín dụng có thể sử dụng logic và tri thức về lịch sử tín dụng, thu nhập, và các yếu tố khác để suy luận và quyết định xem một người có đủ điều kiện để vay tiền hay không. 

> Khả năng suy luận.  

Một ứng dụng trợ lý ảo có thể đọc và hiểu nội dung của email, tin nhắn văn bản hoặc trò chuyện qua cách xử lý ngôn ngữ tự nhiên, và sau đó đưa ra câu trả lời hoặc hướng dẫn tương tự như con người. 

> Khả năng hiểu ngôn ngữ. 

Trả lời câu hỏi củng cố SGK tr.7 

1. a) AI có phải do con người tạo ra hay không?

AI là do con người tạo ra. 

1. b) Công nghệ nào giúp máy tính có thể mô phỏng hành vi thông minh của con người?

Công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI) giúp máy tính tính có thể mô phỏng hành vi thông minh của con người. 

Mời các em xem một đoạn video vui nhộn về Robot thùng rác tại Trung Quốc! 

KẾT LUẬN 

Khái niệm 

AI là các hệ thống do con người xây dựng nhằm giúp máy tính có thể thực hiện các hành vi thông minh như con người. 

Lợi ích 

AI giúp máy tính biết học, suy luận để giải quyết vấn đề, biết giao tiếp do hiểu ngôn ngữ. 

2 MỘT SỐ ỨNG DỤNG PHỔ BIẾN CỦA TRÍ TUỆ NHÂN TẠO 

Dựa vào những hiểu biết của bản thân về lĩnh vực công nghệ, các em hãy cho biết một số ứng dụng của Trí tuệ nhân tạo hiện nay? 

Hãy cho biết những thành tựu của AI được ứng dụng trong các lĩnh vực nào? 

Một số ứng dụng 

Tự động hóa và robotique 

Trợ lý ảo và chatbot 

Lĩnh vực ứng dụng 

Y tế, giáo dục, nông nghiệp, giao thông, công cụ tìm kiếm,…. 

Những robot thông minh có tích hợp AI thì có thể xử lí được những công việc gì cho con người? Chúng có thể thay thế hoàn toàn cho con người không? 

Hình 1. Robot thông minh có tích hợp AI 

NHIỆM VỤ 

Robot thông minh có thể thực hiện được nhiều nhiệm vụ: nhận dạng, đóng gói hàng hóa; chăm sóc bệnh nhân,… 

THAY THẾ 

Robot không thể thay thế hoàn toàn con người vì chưa có sự linh hoạt về lí trí, cảm xúc, sáng tạo,… 

Robot Asimo của Honda 

Hiện nay ở các dòng điện thoại thông minh của các hãng Apple; Samsung; Xiaomi;… có tích hợp một dạng Trí tuệ nhân tạo dùng để khởi động điện thoại. Hãy cho biết đó là dạng Trí tuệ nhân tạo nào? 

Hình 2. Chuyển từ giọng nói sang văn bản 

Mở khóa bằng nhận dạng khuôn mặt – Face ID 

Mở khóa bằng nhận diện dấu vân tay 

Mô hình AI với ngôn ngữ 

...