Bài giảng điện tử Ngữ văn 12 chân trời sáng tạo

CHÀO MỪNG CÁC EM  

ĐẾN VỚI BÀI GIẢNG HÔM NAY! 

KHỞI ĐỘNG 

Em hãy trả lời câu hỏi sau: 

Theo em khi đứng trước cảnh trời nước mênh mông buổi hoàng hôn, con người thường dễ nảy sinh tâm trạng, nỗi niềm gì? 

ĐÁP ÁN 

Khi đứng trước khung cảnh sông nước mênh mông trong buổi chiều hoàng hôn, tâm trạng con người sẽ trở nên đa sầu đa cảm hơn 

Nỗi buồn và sự vô định sẽ xâm chiếm lấy tâm hồn và cảm nhận của con người. 

Bài 2: Những sắc điệu thi ca  

(thơ cổ điển và lãng mạn) 

Văn bản 

TRÀNG GIANG 

NỘI DUNG BÀI HỌC 

01 Kiến thức Ngữ văn 

1.Phong cách 

2.Lịch sử/ tiến trình lịch sử văn học 

02 

Tìm hiểu chung 

1.Tác giả 

2.Tác phẩm 

03 

Tìm hiểu chi tiết 

1.Nhan đề, lời đề từ và cảm hứng chủ đạo của tác phẩm 

2.Vẻ đẹp khung cảnh thiên nhiên trên sông 

3.Khung cảnh thiên nhiên và nỗi buồn tâm trạng nhà thơ 

4.Nỗi niềm chủ thể trữ tình 

04 Tổng kết 

1.Nội dung 

2.Nghệ thuật 

01 KIẾN THỨC NGỮ VĂN 

1. Phong cách

Hãy trả lời các câu hỏi sau: 

• Em hiểu thế nào là phong cách?
• Thế nào là phong cách cổ điển và thế nào là phong cách lãng mạn? Biểu hiện của nó trong thơ?

Khái niệm 

Là một tập hợp những nét độc đáo tương đối ổn định. 

Có giá trị thẩm mỹ trong sáng tác của: 

Một tác giả. 

Một trường phái văn học. 

Một thời đại hay một nền văn học. 

Đặc trưng 

Được tạo thành từ quan niệm riêng về thế giới, con người. 

Thể hiện qua hệ thống: 

Đề tài tư tưởng. 

Cảm hứng. 

Hình tượng nhân vật. 

Thủ pháp nghệ thuật. 

1. Phong cách cổ điển

Đặc điểm nổi bật là đề cao tính chất khuôn mẫu, chuẩn mực 

Về tư tưởng (đạo lý, lý tưởng sống…) 

Về nghệ thuật (những quy định về thể loại, hệ thống ngôn từ tao nhã, hình ảnh ước lệ tượng trưng, sử dụng nhiều điển tích, điển cố…) 

Ở Trung Quốc và Việt Nam: 

Phong cách cổ điển gắn với quan niệm “thiên nhân hợp nhất” 

Hệ thống ngôn ngữ giàu tính ước lệ. 

Giàu điển tích, điển cố. 

Thơ ca Đường và thơ trung đại Việt Nam theo phong cách cổ điển. 

1. Phong cách lãng mạn

Đặc điểm 

Đề cao cảm xúc và trí tưởng tượng của con người. 

Có khuynh hướng phá vỡ các quy phạm. 

Giải phóng con người cá nhân bộc lộ cá tính một cách tự do nhất. 

Ở Việt Nam 

• Phong cách lãng mạn phát triển thành một trào lưu lớn trong khoảng năm 1930 – 1945.

Phong trào Thơ mới 

Văn xuôi tự lực văn đoàn 

Sáng tác của Nguyễn Tuân 

• Trào lưu này gắn với:

oSự bứt phá khỏi những khuôn khổ thi luật và ngôn ngữ văn trung đại. 

oGiải phóng cái tôi thời hiện đại và cá tính sáng tạo của nhà văn. 

2. Tiến trình lịch sử văn học

Em hãy trả lời các câu hỏi sau: 

Hãy cho biết lịch sử tiến trình văn học Việt Nam? 

• Là hệ thống tác giả, tác phẩm với sự hình thành tồn tại, thay đổi phát triển qua các thời kì lịch sử.
• Các thời kì lịch sử bao gồm: cổ đại, trung đại, hiện đại.

Cổ đại 

Trung đại 

Hiện đại 

Thuộc lịch sử văn học viết của Việt Nam tính từ thế kỉ X đến nay 

• Văn học trung đại chia thành 4 giai đoạn:

Thế kỉ X 

Thế kỉ XV 

Đầu Thế kỉ XVI 

Hết Thế kỉ XVII 

Đầu Thế kỉ XVIII 

Nửa đầu Thế kỉ XIX 

Nửa cuối Thế kỉ XX 

CMT8 năm 1945 

Nay 

02 TÌM HIỂU CHUNG 

HOẠT ĐỘNG NHÓM 

Nhóm 1 

Trình bày hiểu biết của em về nhà thơ Huy Cận? 

Nhóm 2 

Những hiểu biết về hoàn cảnh sáng tác bố cục của bài thơ “Tràng giang”? 

1. Tác giả

Huy Cận (1919 – 2005) 

• Tên khai sinh: Cù Huy Cận.
• Quê quán: Hà Tĩnh.
• Là nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ mới.
• Là một cây bút có nhiều đóng góp xuất sắc cho thơ ca Cách Mạng Việt Nam từ sau năm 1945.
• Thơ ông giàu chất suy tưởng, tràn đầy cảm xúc về vũ trụ, luôn thể hiện khao khát hòa điệu với cuộc đời và tạo vật.
• Tiếp thu đồng thời tinh hoa của nền thơ truyền thống phương Đông và nền thơ Pháp, Huy Cận tạo ra được sự cân bằng hiếm có giữa vẻ đẹp cổ điển và vẻ đẹp hiện đại, giữa chất lãng mạn và chất tượng trưng.
• Tác phẩm chính: Lửa thiêng (1940), Trời mỗi ngày lại sáng (1958), Đất nở hoa (1960), Bài thơ cuộc đời (1963), Hai bàn tay em (1967),  Ngôi nhà giữa nắng (1978), Hạt lại gieo (1984), Nước triều đông (thơ song ngữ Việt – Pháp 1994).…

2. Bài thơ Tràng giang

• Bài thơ nằm trong tập “Lửa thiêng”.
• Là bài thơ tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật thơ Huy Cận trên nhiều phương diện.
• Ban đầu nhà thơ có ý định “Tràng giang” là một bài thơ lục bát và tên nguyên thủy của nó là “Chiều trên sông”.

03 TÌM HIỂU CHI TIẾT 

1. Nhan đề, lời đề từ và cảm hứng chủ đạo của tác phẩm

HOẠT ĐỘNG NHÓM 

Em hãy trả lời câu hỏi sau: 

• Em hiểu thế nào về nhan đề “Tràng giang”? Đọc nhan đề gợi cho em cảm giác gì?
• Lời đề từ có ý nghĩa gì?
• Cảm hứng chủ đạo của tác phẩm là gì?

1. Nhan đề

Nhan đề bài thơ vô cùng đặc biệt. Đó là sự kết hợp giữa hai từ có vần chân “ang”. 

Âm “ang” tạo cảm giác vô cùng rộng lớn, vang xa. 

Khái quát được sự rộng lớn, thăm thẳm của không gian được đề cập đến trong bài. 

1. Lời đề từ

Góp phần thể hiện nội dung tư tưởng và ý đồ nghệ thuật của tác giả. 

“Bâng khuâng” là từ láy gợi tả cảm giác xao xuyến trống trải của con người khi đứng trước không gian rộng lớn của vũ trụ. 

“Nhớ” lại hoài niệm của con người với những gì xảy ra trong quá khứ. 

Choáng ngợp mang tầm vóc của vũ trụ. 

Hình ảnh “trời rộng”, “sông dài”: những diện không gian đa chiều (phạm vi từ cao đến thấp, từ xa đến gần). 

oTâm trạng suy tư, sầu muộn của Huy Cận về sự nhỏ bé của con người trước vũ trụ rộng lớn. 

oBộc lộ nỗi khắc khoải không gian của hồn thơ Huy Cận. 

1. Cảm hứng chủ đạo

...