HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 1.1 và nêu chức năng của hệ bài tiết

- Liệt kê tên các cơ quan tham gia vào quá trình bài tiết ở cơ thể người.

- Yêu cầu HS tìm hiểu về cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu thông qua hình 35.1 và trả lời câu hỏi

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc thông tin mục I, thảo luận cặp đôi trả lời câu hỏi

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS phát biểu hoặc lên bảng trình bày lần lượt theo yêu cầu của GV.

- Các HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét phần trả lời.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

I. Cấu tạo và chức năng của hệ bài tiết

1. Chức năng hệ bài tiết

- Hệ bài tiết có chức năng lọc và thải ra môi trường ngoài các chất cặn bã do tế bào tạo ra trong quá trình trao đổi chất và các chất có thể gây độc cho cơ thể .

- Các cơ quan tham gia vào quá trình bài tiết chủ yếu như phổi, da, thận.

2. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu Trả lời câu hỏi

Hệ bài tiết nước tiểu gồm hai quả thận, ống dẫn nước tiểu, ống đái, bóng đái.

Các bộ phận chủ yếu của thận gồm bể thận, phần vỏ, phần tủy, cầu thận, ống góp, động mạch đến, động mạch đi.

Kết luận

- Hệ bài tiết có chức năng lọc và thải ra môi trường ngoài các chất cặn bã do tế bào tạo ra trong quá trình trao đổi chất và các chất có thể gây độc cho cơ thể

- Các cơ quan tham gia vào quá trình bài tiết chủ yếu như phổi, da, thận.

- Hệ bài tiết nước tiểu gồm hai quả thận, ống dẫn nước tiểu, ống đái, bóng đái.

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành các nhóm (5-8 Hs) đọc thông tin SGK kết hợp với hiểu biết của bản thân hoàn thành phiếu học tập sau

- Thảo luận nhóm hoàn thành bảng 35.1 SGK tr147.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận nhóm, tìm hiểu thông tin SGK (hoặc internet, sách, báo,...) để hoàn thành phiếu học tập.

- Thảo luận nhóm hoàn thành bảng 35.1  trong hoạt động SGK tr147

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm HS lên bảng trình bày kết quả thảo luận.

- Một số HS nhóm khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả thảo luận nhóm, thái độ làm việc của các HS trong nhóm.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

II. Một số bệnh về hệ bài tiết

(Đáp án phiếu học tập - bên dưới)

Bảng 35.1

Kết luận

Cần  thực hiện các biện pháp nhằm bảo vệ hệ bài tiết: uống đủ nước, ăn các loại thực phẩm phù hợp, vệ sinh hệ bài tiết và cơ thể,... để phòng tránh các bệnh về hệ bài tiết.

Tên bệnh

Nguyên nhân

Triệu chứng

Biện pháp phòng, chống bệnh

Bệnh sỏi thận

Khi calcium oxalate, muối phosphate, muối urate,.... tích tụ trong thận với nồng độ cao, gặp điều kiện pH thích hợp sẽ tạo thành sỏi, gây bệnh sỏi thận.

Đau lưng và hai bên hông

Tiểu són, tiểu dắt hoặc có lẫn máu trong nước tiểu,...

Cần uống đủ nước và có chế độ ăn hợp lý.

Bệnh viêm cầu thận

Do liên cầu khuẩn gây nên

Phù nề, tăng huyết áp, thiếu máu, có lẫn máu trong nước tiểu

Tránh nhiễm khuẩn đường mũi, họng và ngoài da

Điều trị các ổ viêm amidan, sâu răng,...

Bệnh suy thận

Do bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, mất máu hay các bệnh về thận khác

buồn nôn, mệt mỏi, mất ngủ, phù nề, huyết áp cao,...

- Phòng tránh các bệnh lý khác về thận

- Duy trì huyết áp ổn định

- Bảo vệ cơ thể tránh hiện tượng mất máu.

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Yêu cầu học sinh quan sát hình 35.2 tìm hiểu phương pháp ghép thận, vai trò của thận ghép

- Quan sát hình 35.3, nêu nguyên lý hoạt động của máy chạy thận nhân tạo. 

- Cơ chế lọc máu trong của máu của máy tương tự như hiện tượng lọc máu của bộ phận nào trong thận?

- Yêu cầu HS thảo luận nhóm, hoàn thành Hoạt động SGK tr 149.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận nhóm, đọc hiểu thông tin SGK, trả lời câu hỏi

- HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi hoạt động SGK tr 149 (có thể tham khảo thông tin trên sách, báo, internet,...)

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

.

III. Một số thành tựu ghép thận chạy thận nhân tạo

1. Ghép thận

- Ghép thận là ghép vào cơ thể người bệnh quả thận hoạt động bình thường để thay thế cho thận suy giảm hoặc không có chức năng.

- Ghép thận giúp cải thiện rõ rệt tỷ lệ sống thêm ngắn hạn cũng như dài hạn của bệnh nhân so với phương pháp lọc máu bằng thận nhân tạo chu kỳ hay lọc màng bụng.

Ghép thận mang lại cơ hội phục hồi và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân suy thận.

2. Chạy thận nhân tạo

Nguyên lý hoạt động của máy chạy thận nhân tạo: Sử dụng máy chạy thận để lọc máu giúp thải chất độc chất thải ra khỏi cơ thể.

Máu chưa lọc → ống dẫn từ động mạch vào máy → máy bơm → hệ thống màng lọc chứa máu tại đây thực hiện việc lọc máu và loại bỏ chất thải cặn bã, máu được lọc đi vào máy bơm đến ống dẫn → cơ thể.

Cơ chế lọc máu trong của máu của máy tương tự như hiện tượng lọc máu của nang cầu thận.

Trả lời câu hỏi hoạt động