CHỦ ĐỀ 1. RÈN LUYỆN BẢN THÂN VÀ THÍCH ỨNG VỚI SỰ THAY ĐỔI

Hoạt động 1: Nhận diện sự trưởng thành của bản thân

1. Xác định biểu hiện của sự trưởng thành.

Gợi ý:

• Suy nghĩ kĩ trước khi hành động

• Có trách nhiệm hơn với mọi người, với công việc chung của tập thể

• Nhận ra những thiếu sót của bản thân và cố gắng khắc phục

• Biết nghĩ cho người khác nhiều hơn, đặc biệt là đối với các thành viên trong gia đình

• Biết và lập được kế hoạch học tập, rèn luyện theo định hướng nghề nghiệp

2. Chỉ ra những biểu hiện của sự trưởng thành ở nhân vật trong trường hợp sau.

Sau bữa cơm tối, M và bố mẹ trò chuyện về con đường tương lai của M. Bố mẹ chia sẻ những lí do muốn M đi theo nghề thuốc đông y của gia đình. M chăm chú lắng nghe, suy nghĩ về những điều bố mẹ nói và thỉnh thoảng đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn mong muốn của bố mẹ. Sau khi bố mẹ nói xong, M nhẹ nhàng và từ tốn chia sẻ mong muốn của mình trở thành kĩ thuật viên thông tin và truyền thông. M đưa ra những câu chuyện, tấm gương và cả những con số thống kê về thực tiễn phát triển nghề nghiệp để thuyết phục bố mẹ. Đặc biệt, M nói về sự hạnh phúc khi được làm điều mình thích và sẽ chịu trách nhiệm với quyết định của mình. Qua những điều M nói và nhìn thấy sự nỗ lực của M trong học tập cũng như trách nhiệm đối với công việc gia đình, bố mẹ quyết định tôn trọng lựa chọn của M.

Gợi ý:

- M chăm chú lắng nghe những gì bố mẹ chia sẻ và suy nghĩ về nó, thể hiện sự chín chắn và cân nhắc.

- Khả năng giao tiếp và thuyết phục người khác.

- M tự tin và tự chủ trong lựa chọn nghề nghiệp.

- M đã thể hiện sự nỗ lực trong học tập và trách nhiệm đối với công việc gia đình.

- M hiểu rõ mong muốn của bố mẹ và đồng cảm với họ, đồng thời cũng làm cho bố mẹ hiểu được mong muốn và ý định của mình.

3. Nhận diện những biểu hiện trưởng thành của em.

Gợi ý:

Một số biểu hiện của sự trưởng thành ở bản thân em như:

4. Thảo luận về các cách rèn luyện để giúp bản thân trưởng thành hơn.

Gợi ý:

Để giúp bản thân trưởng thành hơn, có thể thực hiện các cách rèn luyện sau:

Với bản thân:

• Kiểm soát nhu cầu, cảm xúc, và hành động.

• Chịu trách nhiệm trong học tập và xác định rõ định hướng nghề nghiệp tương lai.

• Tự đánh giá và điều chỉnh bản thân.

Với người khác:

• Ứng xử văn minh và lịch sự trong giao tiếp.

• Xây dựng mối quan hệ tích cực và hỗ trợ lẫn nhau trong công việc và cuộc sống hàng ngày.

Với học tập và công việc:

• Lập kế hoạch học tập và quyết tâm thực hiện chúng.

• Rèn luyện tư duy độc lập trong giải quyết vấn đề.

• Áp dụng những kỹ năng và phẩm chất rèn luyện được trong cuộc sống hàng ngày.
  5. Vận dụng cách rèn luyện bản thân trong cuộc sống hằng ngày và chia sẻ kết quả.

Gợi ý:

Trong cuộc sống hằng ngày, có thể vận dụng các cách rèn luyện bản thân như sau:

• Kiểm soát nhu cầu, cảm xúc và hành động

• Chịu trách nhiệm trong công việc và cuộc sống gia đình

• Tự đánh giá và điều chỉnh bản thân

• Ứng xử văn minh và lịch sự với mọi người xung quanh

• Áp dụng các kỹ năng quản lý thời gian và giải quyết vấn đề vào các hoạt động hàng ngày.

Hoạt động 2: Thể hiện khả năng tư duy độc lập

1. Xác định những biểu hiện của khả năng tư duy độc lập.

Gợi ý:

• Đưa ra quan điểm và lập luận riêng, không nhất thiết phải đồng tình với quan điểm chung.

• Thể hiện sự chủ động và độc lập trong việc đưa ra quyết định.

• Lắng nghe và sàng lọc, tiếp thu những ý kiến hợp lý từ các nguồn thông tin khác nhau.

• Độc lập trong việc nhận định và đánh giá vấn đề.

2. Thảo luận về cách rèn luyện khả năng tư duy độc lập.

Gợi ý:

• Tự tìm hiểu các vấn đề bằng việc đọc sách, tìm kiếm thông tin trên Internet.

• Xem xét và phân tích vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau.

• Tìm kiếm các tài liệu về cách phát triển khả năng tư duy độc lập và học hỏi từ những người có kinh nghiệm.

3. Thể hiện khả năng tư duy độc lập khi tranh biện về các quan điểm trong cuộc sống và học tập.

Gợi ý:

• Tranh biện về các quan điểm như: việc làm thêm trong năm học, tác động của phương tiện truyền thông, hiệu quả của học trực tuyến so với học trực tiếp.

• Sử dụng lập luận logic và bằng chứng để ủng hộ quan điểm của mình.

4. Rèn luyện khả năng tư duy độc lập trong học tập, cuộc sống hằng ngày của em và chia sẻ kết quả.

Gợi ý:

- Áp dụng khả năng tư duy độc lập vào việc phân tích và giải quyết các vấn đề trong học tập và cuộc sống.

- Chia sẻ kinh nghiệm và kết quả của bản thân về việc áp dụng khả năng này để giải quyết các tình huống thực tế.

Hoạt động 3: Thể hiện khả năng thích ứng với sự thay đổi

1. Xác định biểu hiện của khả năng thích ứng với sự thay đổi.

Gợi ý:

• Sẵn sàng đón nhận mọi sự thay đổi.

• Kịp thời điều chỉnh suy nghĩ và cảm xúc phù hợp với sự thay đổi.

• Chủ động tìm kiếm và học hỏi điều mới.

2. Trao đổi về cách rèn luyện khả năng thích ứng với sự thay đổi của bản thân.

Gợi ý:

• Chủ động tìm tòi và khám phá những điều mới.

• Không ngừng học hỏi và mở rộng kiến thức.

• Chuẩn bị các phương án khác nhau cho những tình huống thay đổi có thể xảy ra.

3. Xây dựng kịch bản và đóng vai thể hiện khả năng thích ứng với sự thay đổi của bản thân.

Gợi ý:

• Lựa chọn một tình huống thường gặp trong cuộc sống mà đòi hỏi khả năng thích ứng.

• Liệt kê các vấn đề có thể phát sinh trong tình huống đó.

• Thảo luận và xác định cách ứng phó với từng vấn đề.

• Xác định các nhân vật tham gia và xây dựng lời thoại để thể hiện các cách ứng phó.

4. Vận dụng một số cách rèn luyện khả năng thích ứng với sự thay đổi trong học tập, cuộc sống hằng ngày của em và đánh giá kết quả.

Gợi ý:

• Tham gia hoạt động mới và đặt ra thách thức cho bản thân.

• Lập kế hoạch hành động linh hoạt và tìm kiếm sự hỗ trợ khi cần.

• Đánh giá kết quả sau mỗi tình huống thay đổi để điều chỉnh và cải thiện.

Hoạt động 4: Điều chỉnh cảm xúc và ứng xử hợp lí trong các tình huống giao tiếp

1. Chia sẻ những tình huống giao tiếp mà em đã thực hiện điều chỉnh cảm xúc và ứng xử hợp lí.

Gợi ý:

Trong một cuộc thảo luận nhóm, một thành viên phê phán ý kiến của em một cách không kiểm soát và không tôn trọng. Ban đầu, em cảm thấy tức giận và tổn thương vì cảm thấy bị xúc phạm. Nhưng sau đó, em đã bình tĩnh lại và cùng bạn trảo đổi kĩ hơn về vấn đề đó.

2. Thảo luận và đề xuất cách điều chỉnh cảm xúc, ứng xử hợp lí trong các tình huống giao tiếp.

Gợi ý:

• Nhận biết cảm xúc hiện tại

• Đặt mình vào hoàn cảnh, tâm trạng của đối tượng giao tiếp

• Hít thở sâu để cân bằng cảm xúc

• Suy nghĩ theo hướng tích cực

• Giữ điềm tĩnh khi ứng xử

• Không làm tổn thương đối tượng giao tiếp

3. Điều chỉnh cảm xúc và ứng xử hợp lí trong các tình huống.

Tình huống 1 

N được giáo viên chủ nhiệm chỉ định làm Lớp trưởng tạm thời. N vui vẻ thực hiện nhiệm vụ, tuy nhiên có một số bạn không hợp tác, tỏ thái độ chống đối. N cảm thấy rất tức giận xen lẫn tổn thương. Nếu là N, em sẽ điều chỉnh cảm xúc và ứng xử như thế nào? 

Tình huống 2 

D đang tìm tài liệu cho bài thuyết trình về chủ đề Tác hại của trò chơi trực tuyến trên mạng thì mẹ bước vào và nhìn thấy D mở trang mạng có nhiều hình ảnh liên quan đến trò chơi điện tử. Mẹ tức giận và quát mắng D. D cảm thấy rất ấm ức. Nếu là D, em sẽ điều chỉnh cảm xúc và ứng xử như thế nào? 

Tình huống 3 

V biết mình học môn Toán chưa tốt nên đã lập kế hoạch học tập và cố gắng để có được kết quả tốt hơn. Sau quá trình nỗ lực, V nhận bài kiểm tra với kết quả cao. V rất vui và tự hào về bản thân. V đã chia sẻ niềm vui đó với Y thì bị Y châm chọc và nói kết quả có được là do may mắn. Nếu là V, em sẽ ứng xử như thế nào? Thực hành cách điều chỉnh cảm xúc, ứng xử hợp lí của em trong các tình huống giao tiếp và chia sẻ kết quả.

Gợi ý:

Tình huống 1:

Nếu là N, em sẽ cố gắng điều chỉnh cảm xúc bằng cách tập trung vào nhiệm vụ và mục tiêu của mình. Thay vì tức giận, em sẽ cố gắng hiểu và tìm cách giải quyết vấn đề một cách tích cực. 

Tình huống 2:

Nếu là D, em sẽ thử giải thích cho mẹ về mục đích của việc tìm tài liệu và giải quyết vấn đề một cách bình tĩnh và lịch sự. 

Tình huống 3:

Nếu là V, em sẽ cố gắng giữ vững niềm vui và tự hào về thành tích của mình. 

4. Thực hành cách điều chỉnh cảm xúc, ứng xử hợp lí của em trong các tình huống giao tiếp và chia sẻ kết quả.

Gợi ý:

Khi tham gia vào một cuộc tranh luận tại lớp, em cảm thấy rất căng thẳng và lo lắng. Vì thế em đã thực hiện các kỹ thuật hít thở sâu để giữ cho tinh thần minh mẫn và điều chỉnh cảm xúc của mình. 

Hoạt động 5: Thể hiện tinh thần trách nhiệm, sự trung thực, tuân thủ nội quy, quy định của pháp luật trong đời sống

1. Thảo luận và đề xuất các giải pháp tích cực, sáng tạo trong việc bảo tồn cảnh quan thiên nhiên.

Gợi ý:

Nhiệm vụ 6: Đánh giá kết quả trải nghiệm

Lựa chọn mức độ đánh giá phù hợp cho mỗi nội dung

Gợi ý: