CHỦ ĐỀ 8. QUYẾT ĐỊNH LỰA CHỌN NGHỀ NGHIỆP CHO BẢN THÂN

Hoạt động 1: Xác định những phẩm chất, năng lực, hứng thú, sở trường của bản thân phù hợp với ngành, nghề lựa chọn

1. Chia sẻ một số phẩm chất, năng lực, hứng thú và sở trường của em.

Gợi ý:

• Tỉ mỉ và cẩn thận

• Kỹ năng giao tiếp

• Khả năng học hỏi

• Kiên nhẫn và quyết tâm

• Sở thích về công nghệ

2. Xác định những phẩm chất, năng lực của bản thân phù hợp với nghề mà em lựa chọn.

Gợi ý:

Tên nghề em lựa chọn: Kỹ sư phần mềm.

- Phẩm chất

+ Logic và sáng tạo: Có khả năng suy luận logic và tạo ra các giải pháp sáng tạo cho các vấn đề phức tạp.

+ Kiên nhẫn và kiên định: Sẵn lòng dành thời gian và công sức để giải quyết các vấn đề kỹ thuật.

+ Tinh thần làm việc nhóm: Có khả năng làm việc hiệu quả trong môi trường nhóm để đạt được mục tiêu chung.

- Năng lực

+ Kiến thức vững chắc về lập trình và công nghệ thông tin.

+ Khả năng phân tích và giải quyết vấn đề: Có thể phân tích yêu cầu và tìm ra giải pháp hiệu quả cho các vấn đề phần mềm.

+ Kỹ năng lập trình: Sở hữu kỹ năng lập trình tốt trên ít nhất một ngôn ngữ lập trình, như Java, Python, hoặc C++.

3. Xác định những biểu hiện của hứng thú, sở trường của bản thân phù hợp với nghề mà em lựa chọn.

Gợi ý:

Nghề: Kỹ sư phần mềm

Biểu hiện của hứng thú và sở trường phù hợp:

• Sở thích về công nghệ

• Logic và sự kiên nhẫn

• Kỹ năng lập trình

• Sự sáng tạo

• Khả năng làm việc nhóm

4. Chia sẻ với bố mẹ, người thân về xu hướng phát triển của nghề mà em quan tâm.

Gợi ý:

Xu hướng phát triển của nghề kỹ sư phần mềm bao gồm sự tiến bộ trong công nghệ thông tin, tập trung vào ứng dụng di động và đám mây. Nhu cầu về an toàn thông tin và phát triển Agile và DevOps cũng đang gia tăng. Công nghệ như trí tuệ nhân tạo và Internet of Things đang trở thành xu hướng quan trọng trong phát triển phần mềm. 

Hoạt động 2: Đánh giá sự phù hợp của nghẽ với khả năng và sở thích của bản thân

1. Đánh giá sự phù hợp của nghề em lựa chọn với khả năng và sở thích của bản thân.

Gợi ý:

Tên nghề:

2.  Chia sẻ kết quả đánh giá và rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân khi chọn nghề.

Gợi ý:

Sau khi đánh giá, thấy rằng nghề kỹ sư phần mềm phù hợp với khả năng và sở thích của bản thân. Bài học kinh nghiệm cho bản thân khi chọn nghề là cần phải tự đánh giá rõ ràng về khả năng, sở thích và mục tiêu sự nghiệp. Cần tiếp tục nỗ lực học hỏi, cập nhật kiến thức và kỹ năng mới để phát triển trong nghề nghiệp. Đồng thời, cần luôn giữ vững đam mê và kiên nhẫn trước những thách thức và khó khăn trong con đường sự nghiệp.

Hoạt động 3: Tham khảo ý kiến của gia đình, thầy cô, chuyên gia làm cơ sở cho việc chọn hướng học tập nghề nghiệp phù hợp với bản thân

1. Xác định những thông tin cần tham khảo ý kiến từ gia đình, thầy cô, chuyên gia về định hướng nghề nghiệp của em.

Gợi ý:

Gia đình:

• Mong muốn của gia đình về tương lai của em;

• Nhận xét về khả năng, sở thích, và hứng thú của em từ quan điểm gia đình.

• Xem xét về điều kiện tài chính và các yếu tố khác mà gia đình có thể ảnh hưởng đến quyết định của em về hướng đi nghề nghiệp.

Thầy giáo, cô giáo:

• Ý kiến của thầy giáo, cô giáo về hứng thú, sở thích và mong muốn của em;

• Ý kiến về nghề có triển vọng trong tương lai và sự phù hợp với bản thân;

• Quan điểm của thầy giáo, cô giáo về bậc học tiếp theo phù hợp nhất đối với nghề mà em lựa chọn.

Chuyên gia:

• Xu hướng cơ hội việc làm, thu nhập của nghề định lựa chọn;

• Ý kiến về những thông tin cơ bản của các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp;

• Cơ hội và thách thức của mỗi lựa chọn.

2. Thực hiện tham khảo ý kiến từ gia đình, thầy cô, chuyên gia về định hướng nghề nghiệp của em.

Gợi ý:

Quá trình tham khảo ý kiến từ gia đình, thầy cô và chuyên gia về định hướng nghề nghiệp kỹ sư phần mềm đã mang lại cho em những thông tin quan trọng. Gia đình đã chia sẻ sự ủng hộ và mong muốn của họ về sự phát triển của em trong lĩnh vực này. Thầy cô đã cung cấp những lời khuyên chân thành và hướng dẫn về học tập và chuẩn bị cho sự nghiệp trong lĩnh vực kỹ sư phần mềm. Các chuyên gia đã giúp em hiểu rõ hơn về xu hướng và tiềm năng của ngành này, từ đó giúp em có cái nhìn tổng quan và tự tin hơn trong quyết định lựa chọn nghề nghiệp của mình.

3. Phân tích, tổng hợp ý kiến tham khảo từ gia đình, thầy cô, chuyên gia và chia sẻ kết quả.

Gợi ý:

Sau khi tham khảo ý kiến từ gia đình, thầy cô và chuyên gia về định hướng nghề nghiệp của mình, em nhận thấy có những điểm chung và khác biệt trong các ý kiến như sau:

- Điểm chung:

+ Sự ủng hộ và khích lệ từ gia đình, thầy cô và chuyên gia về lựa chọn nghề kỹ sư phần mềm.

+ Thừa nhận tiềm năng và cơ hội phát triển trong lĩnh vực này.

+ Khuyến khích em tiếp tục nỗ lực học tập và rèn luyện kỹ năng trong lĩnh vực kỹ sư phần mềm.

- Điểm khác biệt:

+ Gia đình có nhấn mạnh đến việc quan trọng của sự cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.

+ Thầy cô nhấn mạnh đến sự chăm chỉ, kiên nhẫn và sự sẵn lòng học hỏi liên tục trong quá trình phát triển nghề nghiệp.

+ Chuyên gia đã tư vấn về những xu hướng mới và các kỹ năng cần thiết để thành công trong ngành công nghệ thông tin.

Tổng hợp lại, những ý kiến này đã giúp em có cái nhìn tổng quan về ngành kỹ sư phần mềm và quyết định của bản thân. Em quyết định chọn công việc kỹ sư phần mềm.

Hoạt động 4: Quyết định lựa chọn nghề, nhóm nghề hoặc lựa chọn ngành học, trường học

1. Xác định những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn nghề, nhóm nghề hoặc lựa chọn ngành học, trường học.

Gợi ý:

• Năng lực, sở thích của bản thân;

• Hoàn cảnh gia đình;

• Cơ hội việc làm;

• Nhu cầu phát triển nghề nghiệp của xã hội.

• Tiềm năng phát triển

2. Đưa ra quyết định và chia sẻ những lí do mà em lựa chọn nghề, nhóm nghề hoặc lựa chọn ngành học, trường học.

Gợi ý:

Em quyết định chọn nghề kỹ sư phần mềm vì:

• Đam mê công nghệ và máy tính từ nhỏ.

• Thích giải quyết vấn đề và tạo ra những sản phẩm sáng tạo.

• Tiềm năng việc làm cao và cơ hội thăng tiến trong ngành.

• Xu hướng phát triển của công nghệ thông tin trong tương lai.

Hoạt động 5: Chuẩn bị tâm lí thích ứng với môi trường học tập hoặc làm việc trong tương lai

1. Chia sẻ những việc em đã làm để thích ứng với sự thay đổi của môi trường học tập và cuộc sống.

Gợi ý:

• Chủ động tìm hiểu những thay đổi của môi trường học tập và cuộc sống;

• Tích cực tự học, tự tìm hiểu qua tài liệu, sách báo;

• Suy nghĩ tích cực, lạc quan với những vấn đề

• Sử dụng công nghệ để tối ưu hóa quá trình học tập và làm việc.

• Tìm kiếm hỗ trợ từ bạn bè, gia đình và giáo viên khi cần.

2. Thảo luận về những thay đổi của môi trường học tập và môi trường làm việc tương lai.

Gợi ý:

Môi trường học tập:

• Điều kiện cơ sở vật chất: Có thể chuyển từ học truyền thống sang học trực tuyến hoặc kết hợp cả hai.

• Mối quan hệ thầy và trò: Có thể thay đổi từ gặp trực tiếp sang giao tiếp trực tuyến, nhưng vẫn cần sự hỗ trợ và tương tác.

• Phương pháp dạy học và học tập: Có thể áp dụng nhiều phương pháp linh hoạt hơn, bao gồm cả học tập tự học và học tập theo nhóm.

Môi trường làm việc:

• Điều kiện cơ sở vật chất nơi làm việc: Cần có sự đầu tư vào công nghệ và môi trường làm việc linh hoạt để hỗ trợ làm việc từ xa.

• Mối quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động: Có thể chuyển từ làm việc cùng văn phòng sang làm việc từ xa hoặc làm việc trong mô hình linh hoạt.

• Cơ hội phát triển bản thân trong nghề: Cần có các chương trình đào tạo và phát triển liên tục để đáp ứng nhu cầu của môi trường làm việc thay đổi.

3. Xác định những việc cần làm để chuẩn bị tâm lí thích ứng với môi trường học tập và môi trường làm việc tương lai.

Gợi ý:

Môi trường học tập:

• Tìm hiểu điều kiện sinh hoạt, điều kiện học tập:

• Tìm hiểu phương pháp học tập ở bậc Đại học,

• Phát triển kỹ năng tự học

Môi trường làm việc:

• Tham quan, tìm hiểu các điều kiện ở nơi làm việc;

• Rèn luyện sức khoẻ, tình thần thoải mái, lạc quan; 

• Rèn luyện, phẩm chất, năng lực liên quan đến công việc,

4. Thực hiện những việc làm để chuẩn bị tâm lí cho bản thân thích ứng với môi trường học tập hoặc làm việc trong tương lai và chia sẻ kết quả.

Gợi ý:

Để chuẩn bị tâm lí cho việc thích ứng với môi trường học tập và làm việc trong tương lai, em đã thực hiện các biện pháp sau:

• Tìm hiểu về ngành nghề

• Phát triển kỹ năng linh hoạt

• Xây dựng mối quan hệ hỗ trợ

Kết quả là Em cảm thấy tự tin hơn và sẵn lòng thích ứng với mọi thách thức mà môi trường học tập hoặc làm việc mang lại

Nhiệm vụ 6: Rèn luyện một số phẩm chất, năng lực phù hợp với nghề định lựa chọn và có thể chuyển đổi nghề khi cần thiết

1. Chỉ ra yêu cầu về phẩm chất, năng lực phù hợp với nghề định lựa chọn và cách rèn luyện.

Gợi ý:

Tên nghề: Kỹ sư phần mềm

Yêu cầu về phẩm chất, năng lực:

• Logic và tư duy phân tích;

• Sáng tạo và kiên nhẫn;

• Khả năng làm việc nhóm;

• Kỹ năng giải quyết vấn đề;

• Kiên trì và tự chủ.

Cách rèn luyện:

• Thực hành lập trình hàng ngày;

• Tham gia các dự án phần mềm thực tế;

• Tiếp tục học hỏi và cập nhật công nghệ mới;

• Tham gia các khóa học và workshop liên quan đến lập trình và phát triển phần mềm.

2. Xác định yêu cầu về phẩm chất, năng lực để chuyển đổi nghề khi cần thiết và cách rèn luyện.

Gợi ý:

Phẩm chất:

• Trách nhiệm, trung thực,

• Tự tin, kiên trì;

• Tính kỉ luật.

Năng lực:

• Năng lực tự học;

• Năng lực hợp tác, giao tiếp;

• Năng lực ngoại ngữ;

• Năng lực sử dụng công nghệ thông tin

• Năng lực thích ứng với sự thay đổi.

Cách rèn luyện:

• Chấp hành tốt nội quy, quy định trong học tập;

• Tự học, tự rèn luyện thông qua hoạt động truyền thông, tiếp xúc với báo chí, xem phim ảnh gắn với ngành, nghề mình quan tâm;

• Tham gia các hoạt động và trải nghiệm liên quan đến nghề mới.

• Lắng nghe, học hỏi những tấm gương thành công về ngành, nghề mình quan tâm.

3. Thực hành rèn luyện phẩm chất và năng lực phù hợp với nghề định lựa chọn trong các tình huống.

Tình huống 1 :

C chọn nghề Kế toán, nghề này đòi hỏi phải có tính cẩn thận, kiên trì, năng lực tính toán chính xác và sử dụng công nghệ tốt,... Tuy nhiên, C lại nhận thấy bản thân dễ nản lòng, thiếu sự cẩn thận, kĩ năng sử dụng công nghệ thông tin chưa tốt,... Nếu là C, em sẽ rèn luyện phẩm chất và năng lực như thế nào?

Tình huống 2:

X mong muốn trở thành Nhà tâm lí học. X là người nhạy cảm với những hoàn cảnh của người khác và thích tìm hiểu về các biểu hiện của tâm lí cá nhân. Mọi người xung quanh cũng cho rằng X có tính trung thực, trách nhiệm. Tuy nhiên, X nhận thấy bản thân thiếu kiên nhẫn khi lắng nghe người khác và kĩ năng giải quyết vấn đề còn hạn chế. Nếu là X, em sẽ rèn luyện những kĩ năng còn hạn chế như thế nào?

Gợi ý:

Tình huống 1: 

Để rèn luyện phẩm chất và năng lực phù hợp với nghề Kế toán, em cần tập trung vào việc phát triển sự kiên nhẫn, cẩn thận và kỹ năng tính toán chính xác. 

Tình huống 2: 

Để rèn luyện kĩ năng lắng nghe và giải quyết vấn đề phù hợp với nghề Nhà tâm lí học, em có thể thực hiện một số biện pháp. Đầu tiên, em có thể tham gia các khóa học hoặc tổ chức thực hành về kỹ năng lắng nghe để hiểu rõ hơn về cách thức lắng nghe và phản hồi hiệu quả. Tiếp theo, em sẽ tìm kiếm cơ hội thực tập hoặc làm việc dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia tâm lí học để áp dụng kỹ năng vào thực tế. 

4. Thực hành rèn luyện phẩm chất và năng lực để chuyển đổi nghề khi cần thiết trong các tình huống.

Tình huống 1:

Anh A đang là giảng viên ở một trường đại học luật. Nhận thấy nhu cầu tư vấn pháp luật ngày càng gia tăng, anh A quyết định chuyển sang làm luật sư ở một công ty luật. Nếu là anh A, em sẽ rèn luyện thêm những phẩm chất và năng lực nào?

Tình huống 2:

Chị T đang là hướng dẫn viên du lịch. Vì lí do sức khoẻ không thể di chuyển nhiều, nên chị T quyết định chuyển sang làm nhân viên văn phòng ở một công ty lữ hành. Nếu là chị T, em sẽ rèn luyện những phẩm chất và năng lực nào?

Gợi ý:

Tình huống 1: 

Nếu là Anh A, để chuyển sang làm luật sư, em cần rèn luyện thêm các phẩm chất như sự kiên nhẫn, trách nhiệm, và quyết đoán. Em cũng cần phát triển khả năng làm việc độc lập và dưới áp lực cao. 

Tình huống 2: 

Nếu là Chị T, để chuyển sang làm nhân viên văn phòng, em cần rèn luyện các phẩm chất như sự tổ chức, kiên nhẫn, và sự linh hoạt trong công việc. Em cũng cần cải thiện kỹ năng quản lý thời gian và làm việc đội nhóm. 

5. Xác định những phẩm chất, năng lực cần rèn luyện để phù hợp với nghề mà em định lựa chọn và xây dựng kế hoạch rèn luyện

Gợi ý:

KẾ HOẠCH RÈN LUYỆN PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC

• Nghề em định lựa chọn: Kỹ sư phần mềm

• Những phẩm chất, năng lực phù hợp với nghề:

  • Khả năng tư duy logic và phân tích;

  • Sự kiên nhẫn và kiên trì trong giải quyết vấn đề;

  • Năng lực làm việc độc lập và trong nhóm;

  • Kỹ năng giao tiếp và làm việc cộng tác.

• Cách rèn luyện:

  • Tham gia các khóa học và dự án lập trình để nâng cao kiến thức và kỹ năng lập trình;

  • Tự học qua sách báo, tài liệu trực tuyến về các ngôn ngữ lập trình và công nghệ mới;

  • Thực hành làm các dự án thực tế để rèn luyện kỹ năng thực tiễn và giải quyết vấn đề;

  • Tham gia các cuộc thi lập trình để thử thách và phát triển bản thân.

• Thời gian rèn luyện:

  • Xác định một kế hoạch hợp lý với việc phân chia thời gian hàng ngày/ hàng tuần để học và thực hành;

  • Đặt ra các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn để theo đuổi và đo lường tiến độ rèn luyện.

• Điều kiện hỗ trợ:

  • Sử dụng tài nguyên trực tuyến như các trang web học trực tuyến, diễn đàn, và cộng đồng lập trình để tìm kiếm hỗ trợ và chia sẻ kinh nghiệm;

  • Tìm kiếm mentor hoặc các nhóm học tập, làm việc chung để cùng nhau tiến bộ và hỗ trợ trong quá trình rèn luyện.

6. Thực hiện kế hoạch và báo cáo kết quả rèn luyện.

Gợi ý:

Để thực hiện kế hoạch rèn luyện, em sẽ bắt đầu bằng việc xác định một lịch trình cụ thể, phù hợp với thời gian và điều kiện cá nhân. Em sẽ xây dựng một hệ thống mục tiêu ngắn hạn và dài hạn, giúp em theo dõi và đo lường tiến độ rèn luyện. Điều này sẽ giúp em giữ động lực và tập trung vào việc phát triển bản thân mỗi ngày.

Trong quá trình rèn luyện, em sẽ tận dụng các tài nguyên trực tuyến như các trang web học trực tuyến, diễn đàn, và cộng đồng lập trình để tìm kiếm hỗ trợ và chia sẻ kinh nghiệm. Ngoài ra, em cũng sẽ tìm kiếm mentor hoặc tham gia vào các nhóm học tập, làm việc chung để có cơ hội học hỏi và hỗ trợ từ những người có kinh nghiệm.

Cuối cùng, em sẽ liên tục theo dõi và đánh giá kết quả của mình, từ đó điều chỉnh và cải thiện kế hoạch rèn luyện một cách linh hoạt và hiệu quả nhất.

Hoạt động 7: Sẵn sàng bước vào thế giới nghề nghiệp, tham gia và hoà nhập với lực lượng lao động xã hơn

1. Xác định những biểu hiện của tâm thế sẵn sàng bước vào thế giới nghề nghiệp, tham gia và hoà nhập với lực lượng lao động xã hội.

Gợi ý:

• Chuẩn bị tốt tâm thế và kĩ năng lao động cơ bản;

• Nhận thức được điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân để điều chỉnh;

• Tích cực học tập, nâng cao năng lực ngoại ngữ, tin học.

• Sự quyết tâm 

• Sẵn sàng học hỏi

1. Trao đổi về những cách chuẩn bị tâm thế sẵn sàng bước vào thế giới nghề nghiệp, tham gia và hoà nhập với lực lượng lao động xã hội.

Gợi ý:

• Xác định hứng thú, sở trường để định hướng nghề nghiệp tốt hơn; 

• Lập kế hoạch rèn luyện phẩm chất, năng lực cần thiết phù hợp với nghề nghiệp;

• Tích cực tham gia hoạt động trải nghiệm và khám phá bản thân

• Tham gia các buổi toạ đàm tư vấn hướng nghiệp; 

• Tham khảo ý kiến của gia đình, thầy cô và các bạn.

• Liên tục rèn luyện và cập nhật kiến thức, kỹ năng mới phù hợp với yêu cầu của ngành nghề.

• Xây dựng mối quan hệ xã hội

3. Vận dụng các cách để em chuẩn bị tâm thế sẵn sàng bước vào thế giới nghề nghiệp, tham gia, hoà nhập với lực lượng lao động xã hội và chia sẻ kết quả.

Gợi ý:

Kết quả của việc chuẩn bị tâm thế để sẵn sàng bước vào thế giới nghề nghiệp và hoà nhập với lực lượng lao động xã hội là em đã cảm thấy tự tin hơn trong quá trình lựa chọn và tiếp cận với ngành nghề, có một mục tiêu rõ ràng và sẵn lòng học hỏi để phát triển bản thân trong lĩnh vực mong muốn.

Hoạt động 8: Đánh giá kết quả trải nghiệm

Lựa chọn mức độ đánh giá phù hợp cho mỗi nội dung.