CHỦ ĐỀ 8. QUYẾT ĐỊNH LỰA CHỌN NGHỀ NGHIỆP CHO BẢN THÂN

Hoạt động 1: Xác định những phẩm chất, năng lực, hứng thú, sở trường của bản thân phù hợp với ngành, nghề lựa chọn

1. Chia sẻ một số phẩm chất, năng lực, hứng thú và sở trường của em.

Gợi ý đáp án:

• Tỉ mỉ và cẩn thận: Em chú ý đến chi tiết và hoàn thiện công việc của mình.

• Kỹ năng giao tiếp: Em giao tiếp tốt và làm việc hiệu quả cả độc lập và trong nhóm.

• Khả năng học hỏi: Em luôn muốn học hỏi và phát triển bản thân qua mỗi trải nghiệm mới.

2. Xác định những phẩm chất, năng lực của bản thân phù hợp với nghề mà em lựa chọn.

Gợi ý đáp án:

Tên nghề em lựa chọn: Kỹ sư phần mềm.

- Phẩm chất

+ Logic và sáng tạo: Có khả năng suy luận logic và tạo ra các giải pháp sáng tạo cho các vấn đề phức tạp.

+ Kiên nhẫn và kiên định: Sẵn lòng dành thời gian và công sức để giải quyết các vấn đề kỹ thuật.

- Năng lực

+ Kiến thức vững chắc về lập trình và công nghệ thông tin.

+ Kỹ năng lập trình: Sở hữu kỹ năng lập trình tốt trên ít nhất một ngôn ngữ lập trình, như Java, Python, hoặc C++.

3. Xác định những biểu hiện của hứng thú, sở trường của bản thân phù hợp với nghề mà em lựa chọn.

Gợi ý đáp án:

Nghề: Kỹ sư phần mềm

Biểu hiện của hứng thú và sở trường phù hợp:

• Sở thích về công nghệ: Quan tâm và đam mê với các công nghệ mới, đặc biệt là lĩnh vực phần mềm và lập trình.

• Logic và sự kiên nhẫn: Thích giải quyết các vấn đề phức tạp và có khả năng tìm hiểu sâu về các thuật toán và cấu trúc dữ liệu.

• Kỹ năng lập trình: Có khả năng lập trình tốt trên ít nhất một ngôn ngữ lập trình như Java, Python, C++...

4. Chia sẻ với bố mẹ, người thân về xu hướng phát triển của nghề mà em quan tâm.

Gợi ý đáp án:

Xu hướng phát triển của nghề kỹ sư phần mềm bao gồm sự tiến bộ trong công nghệ thông tin, tập trung vào ứng dụng di động và đám mây. Nhu cầu về an toàn thông tin và phát triển Agile và DevOps cũng đang gia tăng.

Hoạt động 2: Đánh giá sự phù hợp của nghẽ với khả năng và sở thích của bản thân

1. Đánh giá sự phù hợp của nghề em lựa chọn với khả năng và sở thích của bản thân.

Gợi ý đáp án:

2.  Chia sẻ kết quả đánh giá và rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân khi chọn nghề.

Gợi ý đáp án:

Sau khi đánh giá, thấy rằng nghề kỹ sư phần mềm phù hợp với khả năng và sở thích của bản thân. Bài học kinh nghiệm cho bản thân khi chọn nghề là cần phải tự đánh giá rõ ràng về khả năng, sở thích và mục tiêu sự nghiệp.

Hoạt động 3: Tham khảo ý kiến của gia đình, thầy cô, chuyên gia làm cơ sở cho việc chọn hướng học tập nghề nghiệp phù hợp với bản thân

1. Xác định những thông tin cần tham khảo ý kiến từ gia đình, thầy cô, chuyên gia về định hướng nghề nghiệp của em.

Gợi ý đáp án:

Gia đình:

• Mong muốn của gia đình về tương lai của em;

• Nhận xét về khả năng, sở thích, và hứng thú của em từ quan điểm gia đình.

Thầy giáo, cô giáo:

• Ý kiến của thầy giáo, cô giáo về hứng thú, sở thích và mong muốn của em;

• Ý kiến về nghề có triển vọng trong tương lai và sự phù hợp với bản thân;

Chuyên gia:

• Xu hướng cơ hội việc làm, thu nhập của nghề định lựa chọn;

• Cơ hội và thách thức của mỗi lựa chọn.

2. Thực hiện tham khảo ý kiến từ gia đình, thầy cô, chuyên gia về định hướng nghề nghiệp của em.

Gợi ý đáp án:

Quá trình tham khảo ý kiến từ gia đình, thầy cô và chuyên gia về định hướng nghề nghiệp kỹ sư phần mềm đã mang lại cho em những thông tin quan trọng. Gia đình đã chia sẻ sự ủng hộ và mong muốn của họ về sự phát triển của em trong lĩnh vực này. Thầy cô đã cung cấp và hướng dẫn về học tập và chuẩn bị cho sự nghiệp trong lĩnh vực kỹ sư phần mềm. 

3. Phân tích, tổng hợp ý kiến tham khảo từ gia đình, thầy cô, chuyên gia và chia sẻ kết quả.

Gợi ý đáp án:

- Điểm chung:

+ Sự ủng hộ và khích lệ từ gia đình, thầy cô và chuyên gia về lựa chọn nghề kỹ sư phần mềm.

+ Khuyến khích em tiếp tục nỗ lực học tập và rèn luyện kỹ năng trong lĩnh vực kỹ sư phần mềm.

- Điểm khác biệt:

+ Gia đình có nhấn mạnh đến việc quan trọng của sự cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.

+ Thầy cô nhấn mạnh đến sự chăm chỉ, kiên nhẫn và sự sẵn lòng học hỏi liên tục trong quá trình phát triển nghề nghiệp.

+ Chuyên gia đã tư vấn về những xu hướng mới và các kỹ năng cần thiết để thành công trong ngành công nghệ thông tin.

Hoạt động 4: Quyết định lựa chọn nghề, nhóm nghề hoặc lựa chọn ngành học, trường học

1. Xác định những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn nghề, nhóm nghề hoặc lựa chọn ngành học, trường học.

Gợi ý đáp án:

• Năng lực, sở thích của bản thân;

• Hoàn cảnh gia đình;

• Cơ hội việc làm;

2. Đưa ra quyết định và chia sẻ những lí do mà em lựa chọn nghề, nhóm nghề hoặc lựa chọn ngành học, trường học.

Gợi ý đáp án:

• Đam mê công nghệ và máy tính từ nhỏ.

• Thích giải quyết vấn đề và tạo ra những sản phẩm sáng tạo.

• Tiềm năng việc làm cao và cơ hội thăng tiến trong ngành.

Hoạt động 5: Chuẩn bị tâm lí thích ứng với môi trường học tập hoặc làm việc trong tương lai

1. Chia sẻ những việc em đã làm để thích ứng với sự thay đổi của môi trường học tập và cuộc sống.

Gợi ý đáp án:

• Chủ động tìm hiểu những thay đổi của môi trường học tập và cuộc sống;

• Xác định mục tiêu và xây dựng kế hoạch hợp lí cho bản thân;

• Tích cực tự học, tự tìm hiểu qua tài liệu, sách báo;

• Tìm kiếm hỗ trợ từ bạn bè, gia đình và giáo viên khi cần.

2. Thảo luận về những thay đổi của môi trường học tập và môi trường làm việc tương lai.

Gợi ý đáp án:

Môi trường học tập:

• Điều kiện cơ sở vật chất: Có thể chuyển từ học truyền thống sang học trực tuyến hoặc kết hợp cả hai.

• Phương pháp dạy học và học tập: Có thể áp dụng nhiều phương pháp linh hoạt hơn, bao gồm cả học tập tự học và học tập theo nhóm.

Môi trường làm việc:

• Điều kiện cơ sở vật chất nơi làm việc: Cần có sự đầu tư vào công nghệ và môi trường làm việc linh hoạt để hỗ trợ làm việc từ xa.

• Cơ hội phát triển bản thân trong nghề: Cần có các chương trình đào tạo và phát triển liên tục để đáp ứng nhu cầu của môi trường làm việc thay đổi.

3. Xác định những việc cần làm để chuẩn bị tâm lí thích ứng với môi trường học tập và môi trường làm việc tương lai.

Gợi ý đáp án:

Môi trường học tập:

• Tìm hiểu điều kiện sinh hoạt, điều kiện học tập:

• Tìm hiểu phương pháp học tập ở bậc Đại học,

Môi trường làm việc:

• Rèn luyện sức khoẻ, tình thần thoải mái, lạc quan; 

• Rèn luyện, phẩm chất, năng lực liên quan đến công việc,

4. Thực hiện những việc làm để chuẩn bị tâm lí cho bản thân thích ứng với môi trường học tập hoặc làm việc trong tương lai và chia sẻ kết quả.

Gợi ý đáp án:

+ Tìm hiểu về ngành nghề: Em đã nghiên cứu kỹ về ngành nghề mong muốn, bao gồm xu hướng phát triển và yêu cầu công việc.

+ Phát triển kỹ năng linh hoạt: Em đã rèn luyện kỹ năng tự học và quản lý thời gian để có thể thích ứng với các tình huống mới và yêu cầu thay đổi.

+ Xây dựng mối quan hệ hỗ trợ: Em đã tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và mentor để có thêm động lực và hỗ trợ khi cần thiết.

Hoạt động 6: Rèn luyện một số phẩm chất, năng lực phù hợp với nghề định lựa chọn và có thể chuyển đổi nghề khi cần thiết

1. Chỉ ra yêu cầu về phẩm chất, năng lực phù hợp với nghề định lựa chọn và cách rèn luyện.

Gợi ý đáp án:

Tên nghề: Kỹ sư phần mềm

Yêu cầu về phẩm chất, năng lực: Logic và tư duy phân tích; Sáng tạo và kiên nhẫn; Khả năng làm việc nhóm;

Cách rèn luyện: Thực hành lập trình hàng ngày; Tham gia các dự án phần mềm;

2. Xác định yêu cầu về phẩm chất, năng lực để chuyển đổi nghề khi cần thiết và cách rèn luyện.

Gợi ý đáp án:

Phẩm chất: Trách nhiệm, trung thực, Tự tin, kiên trì; Tính kỉ luật.

Năng lực: Năng lực tự học; giao tiếp; ngoại ngữ; công nghệ thông tin

Cách rèn luyện:

• Chấp hành tốt nội quy, quy định trong học tập;

• Tự học, tự rèn luyện thông qua hoạt động truyền thông, tiếp xúc với báo chí, xem phim ảnh gắn với ngành, nghề mình quan tâm;

3. Thực hành rèn luyện phẩm chất và năng lực phù hợp với nghề định lựa chọn trong các tình huống.

Tình huống 1 :

C chọn nghề Kế toán, nghề này đòi hỏi phải có tính cẩn thận, kiên trì, năng lực tính toán chính xác và sử dụng công nghệ tốt,... Tuy nhiên, C lại nhận thấy bản thân dễ nản lòng, thiếu sự cẩn thận, kĩ năng sử dụng công nghệ thông tin chưa tốt,... Nếu là C, em sẽ rèn luyện phẩm chất và năng lực như thế nào?

Tình huống 2:

X mong muốn trở thành Nhà tâm lí học. X là người nhạy cảm với những hoàn cảnh của người khác và thích tìm hiểu về các biểu hiện của tâm lí cá nhân. Mọi người xung quanh cũng cho rằng X có tính trung thực, trách nhiệm. Tuy nhiên, X nhận thấy bản thân thiếu kiên nhẫn khi lắng nghe người khác và kĩ năng giải quyết vấn đề còn hạn chế. Nếu là X, em sẽ rèn luyện những kĩ năng còn hạn chế như thế nào?

Gợi ý đáp án:

Tình huống 1: 

Để rèn luyện phẩm chất và năng lực phù hợp với nghề Kế toán, em cần tập trung vào việc phát triển sự kiên nhẫn, cẩn thận và kỹ năng tính toán chính xác. 

Tình huống 2: 

Để rèn luyện kĩ năng lắng nghe và giải quyết vấn đề phù hợp với nghề Nhà tâm lí học, em có thể thực hiện một số biện pháp. Đầu tiên, em có thể tham gia các khóa học hoặc tổ chức thực hành về kỹ năng lắng nghe để hiểu rõ hơn về cách thức lắng nghe và phản hồi hiệu quả. Tiếp theo, em sẽ tìm kiếm cơ hội thực tập hoặc làm việc dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia tâm lí học để áp dụng kỹ năng vào thực tế. 

4. Thực hành rèn luyện phẩm chất và năng lực để chuyển đổi nghề khi cần thiết trong các tình huống.

Tình huống 1:

Anh A đang là giảng viên ở một trường đại học luật. Nhận thấy nhu cầu tư vấn pháp luật ngày càng gia tăng, anh A quyết định chuyển sang làm luật sư ở một công ty luật. Nếu là anh A, em sẽ rèn luyện thêm những phẩm chất và năng lực nào?

Tình huống 2:

Chị T đang là hướng dẫn viên du lịch. Vì lí do sức khoẻ không thể di chuyển nhiều, nên chị T quyết định chuyển sang làm nhân viên văn phòng ở một công ty lữ hành. Nếu là chị T, em sẽ rèn luyện những phẩm chất và năng lực nào?

Gợi ý đáp án:

Tình huống 1: 

Nếu là Anh A, để chuyển sang làm luật sư, em cần rèn luyện thêm các phẩm chất như sự kiên nhẫn, trách nhiệm, và quyết đoán. Em cũng cần phát triển khả năng làm việc độc lập và dưới áp lực cao..

Tình huống 2: 

Nếu là Chị T, để chuyển sang làm nhân viên văn phòng, em cần rèn luyện các phẩm chất như sự tổ chức, kiên nhẫn, và sự linh hoạt trong công việc. Em cũng cần cải thiện kỹ năng quản lý thời gian và làm việc đội nhóm. 

5. Xác định những phẩm chất, năng lực cần rèn luyện để phù hợp với nghề mà em định lựa chọn và xây dựng kế hoạch rèn luyện

Gợi ý đáp án:

KẾ HOẠCH RÈN LUYỆN PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC

• Nghề em định lựa chọn: Kỹ sư phần mềm

• Những phẩm chất, năng lực phù hợp với nghề:

+ Khả năng tư duy logic và phân tích;

+ Sự kiên nhẫn và kiên trì trong giải quyết vấn đề;

• Cách rèn luyện:

+ Tham gia các khóa học và dự án lập trình để nâng cao kiến thức và kỹ năng lập trình;

++ Tự học qua sách báo, tài liệu trực tuyến về các ngôn ngữ lập trình và công nghệ mới;

• Thời gian rèn luyện: Xác định một kế hoạch hợp lý với việc phân chia thời gian hàng ngày/ hàng tuần để học và thực hành

• Điều kiện hỗ trợ: Sử dụng tài nguyên trực tuyến như các trang web học trực tuyến, diễn đàn, và cộng đồng lập trình để tìm kiếm hỗ trợ và chia sẻ kinh nghiệm;

6. Thực hiện kế hoạch và báo cáo kết quả rèn luyện.

Gợi ý đáp án:

Để thực hiện kế hoạch rèn luyện, em sẽ bắt đầu bằng việc xác định một lịch trình cụ thể, phù hợp với thời gian và điều kiện cá nhân. Em sẽ dành thời gian hàng ngày và hàng tuần để tham gia vào các khóa học trực tuyến và dự án lập trình, cũng như tự học thông qua sách báo và tài liệu trực tuyến.

Trong quá trình rèn luyện, em sẽ tận dụng các tài nguyên trực tuyến như các trang web học trực tuyến, diễn đàn, và cộng đồng lập trình để tìm kiếm hỗ trợ và chia sẻ kinh nghiệm. Ngoài ra, em cũng sẽ tìm kiếm mentor hoặc tham gia vào các nhóm học tập, làm việc chung để có cơ hội học hỏi và hỗ trợ từ những người có kinh nghiệm.

Hoạt động 7: Sẵn sàng bước vào thế giới nghề nghiệp, tham gia và hoà nhập với lực lượng lao động xã hơn

1. Xác định những biểu hiện của tâm thể sẵn sàng bước vào thế giới nghề nghiệp, tham gia và hoà nhập với lực lượng lao động xã hội.

Gợi ý đáp án:

• Xác định mục tiêu phù hợp với bản thân,

• Chuẩn bị tốt tâm thế và kĩ năng lao động cơ bản;

1. Trao đổi về những cách chuẩn bị tâm thế sẵn sàng bước vào thế giới nghề nghiệp, tham gia và hoà nhập với lực lượng lao động xã hội.

Gợi ý đáp án:

• Xác định hứng thú, sở trường để định hướng nghề nghiệp tốt hơn; 

• Lập kế hoạch rèn luyện phẩm chất, năng lực cần thiết phù hợp với nghề nghiệp;

• Tích cực tham gia hoạt động trải nghiệm và khám phá bản thân

• Tham gia các buổi toạ đàm tư vấn hướng nghiệp; 

3. Vận dụng các cách để em chuẩn bị tâm thế sẵn sàng bước vào thế giới nghề nghiệp, tham gia, hoà nhập với lực lượng lao động xã hội và chia sẻ kết quả.

Gợi ý đáp án:

Em đã cảm thấy tự tin hơn trong quá trình lựa chọn và tiếp cận với ngành nghề, có một mục tiêu rõ ràng và sẵn lòng học hỏi để phát triển bản thân trong lĩnh vực mong muốn.

Hoạt động 8: Đánh giá kết quả trải nghiệm

Lựa chọn mức độ đánh giá phù hợp cho mỗi nội dung.

Gợi ý đáp án: