BÀI 4: THÀNH PHẦN VÀ TÍNH CHẤT CỦA ĐẤT TRỒNG

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy đưa ra nhận xét về hình thái của phẫu diện một số loại đất trồng trong Hình 4.1

Giải rút gọn:

A: nâu sẫm, ít vệt màu nâu sáng, ướt, nhão, có vỏ cây trong lõi.

B: vàng cam, ẩm, vệ nâu vàng, cứng

C: xám hơi vàng, vệt vàng cam, cứng, tầng trên cùng màu xám.

D: đỏ nâu, ướt, nhão, dính

1. KHÁI NIỆM ĐẤT TRỒNG

Hình thành kiến thức:

1. Đất trồng là gì?
2. Quan sát hình 4.2 và chi biết bộ phận rễ cây trồng phân bố chủ yếu ở tầng đất nào?

Giải rút gọn:

Đất trồng là lớp ngoài cùng tơi xốp của vỏ Trái Đất, có vai trò cung cấp nước, chất dinh dưỡng và các điều kiện khác cho cây trồng sống, phát triển và tạo ra sản phẩm trồng trọt. 

Phân bố: tầng A - tầng đất chứa nhiều chất dinh đưỡng

2. THÀNH PHẦN CỦA ĐẤT TRỒNG

Hình thành kiến thức: Đất trồng có những thành phần nào? Hãy nêu vai trò của những thành phần đó.

Giải rút gọn:

Phần khí: Cung cấp Oxi cho cây hô hấp. 

Phần rắn: Cung cấp chất dinh dưỡng cho cây

Phần lỏng: Cung cấp nước, hòa tan các chất dinh dưỡng.

3. MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA ĐẤT TRỒNG

3.1. Thành phần cơ giới, độ thoáng khí và khả năng giữ nước của đất

Vận dụng:

1. Vì sao khi chọn đất trồng cây cần căn cứ vào thành phần cơ giới của đất?
2. Ở địa phương em có những loại đất trồng nào? Người ta thường trồng những loại cây gì trên đất đó? 

Giải rút gọn:

Do các loại đất có thành phần cơ giới (tính chất và độ phì nhiêu của đất) khác nhau, phù hợp với 1 số loại cây trồng

Địa phương trồng: đất cát (xà lách, cà rốt, chanh), đất thịt (nhãn, vải, mít), đất sét (lúa, bắp cải, súp lơ)

3.2. Keo đất và khả năng hấp phụ của đất 

Hình thành kiến thức: Quan sát Hình 4.4 và mô tả cấu tạo của hạt keo đất.

Giải rút gọn:

Gồm: lớp ion khuếch tán, lớp ion không di chuyển, nhân, lớp ion quyết định điện

Luyện tập: Quan sát Hình 4.5 và mô tả cơ chế trao đổi ion giữa keo đất và rễ cây.

Giải rút gọn:

Đất giữ các dưỡng chất, hạn chế được sự rửa trôi. Các cation đang bị hấp phụ trên bề mặt keo đất chuyển vào dung dịch đất cho cây trồng sử dụng

3.3. Phản ứng của dung dịch đất

Vận dụng: 

1. Khả năng hấp thụ của đất phụ thuộc vào yếu tố nào sau đây: thành phần cơ giới đất, số lượng hạt  sét, số lượng keo đất, số lượng hạt limon (bụi)? Vì sao?
2. Tại sao bón vôi lại giảm được độ chua của đất trồng?
3. Theo em, cần làm gì để tăng độ pH của đất chua và giảm độ pH của đất kiềm?

Giải rút gọn:

1. Yếu tố: số lượng keo đất vì đất có khả năng hấp thụ do mang ion âm còn trong nước có ion dương nên sinh ra lực hút giữa nước và các chất khoáng trong đất

2. Vì bón vôi sẽ giúp tăng tính kiềm trong đất, giảm độ chua của đất.

3. Tăng độ pH: Bón phân lân, phân hữu cơ đã hoai mục, bón vô

Giảm độ pH: bổ sung nguyên tố gây axit hóa 

4. ĐỘ PHÌ NHIÊU CỦA ĐẤT

Hình thành kiến thức: Những yếu tố nào quyết định độ phì nhiêu của đất?

Giải rút gọn:

Nước, nhiệt, khí, dinh dưỡng.

Vận dụng: Cần phải áp dụng các biện pháp kĩ thuật nào để tăng độ phì nhiêu của đất?

Giải rút gọn:

Ví dụ: xơi đất, làm cỏ, bổ sung dinh dưỡng, luân canh, nuôi sinh vật có lợi, bón vôi, tưới tiêu hợp lí