BÀI 2. QUAN TÂM, CẢM THÔNG VÀ CHIA SẺ

Mở đầu

Em hãy tìm những câu ca dao, tục ngữ thể hiện sự quan tâm, cảm thông, chia sẻ qua những bức tranh sau?

Giải rút gọn:

Một số câu tục ngữ:

Tranh 1:

Thương người như thể thương thân.

Tranh 2: 

Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.

Khám phá

1. Em hãy đọc câu chuyện sau và Giải rút gọn câu hỏi.

              (Trang 11, 12 sgk)

Câu hỏi: Những chi tiết nào trong câu chuyện thể hiện sự quan tâm, cảm thông, chia sẻ của Hiếu và Minh?

Em cảm nhận gì sau khi đọc câu chuyện trên?

Theo em, trong cuộc sống, sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ được biểu hiện như thế nào?

Giải rút gọn:

- Những chi tiết thể hiện sự quan tâm, cảm thông, chia sẻ của Hiếu và Minh là:

+ Vì thương bạn nên từ năm 8 tuổi, dù trời nắng hay mưa, đều đặn ngày hai lần, Hiếu vẫn luôn sang nhà, cõng Minh đi học.

+ Dù khác trường, nhưng hai bạn vẫn thường động viên, quan tâm lẫn nhau.

- Qua câu chuyện trên, em cảm nhận được tình bạn thật đẹp và đáng trân quý giữa hai bạn Hiếu và Minh. 

- Trong cuộc sống, sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ được biểu hiện cụ thể như sau: giúp đỡ người khác khi họ gặp khó khăn, hoạn nạn, luôn sẵn sàng lắng nghe những câu chuyện của người khác, …

2. Em hãy quan sát các bức tranh sau và Giải rút gọn câu hỏi.

Câu hỏi: Em có nhận xét gì về lời nói, hành động của các nhân vật trong bốn bức tranh trên?

Theo em, vì sao trong cuộc sống, chúng ta cần phải quan tâm, cảm thông và chia sẻ lẫn nhau?

Chúng ta cần làm gì để khích lệ, động viên bạn bè quan tâm, cảm thông, chia sẻ với người khác và phê phán thói ích kỷ, thờ ơ trước khó khăn, mất mát của người khác một cách phù hợp?

Giải rút gọn:

- Nhận xét: 

+ Bức tranh 1: Chúng ta nên dùng từ “nên” hoặc “cần” thì cũng đã đưa ra được nội dung.

+ Bức tranh 2: Bạn nhỏ lễ phép nhưng bạn ấy mải chơi điện tử mà không giúp đỡ mẹ làm việc ngay.

+ Bức tranh 3: bạn nhỏ quan tâm và hỏi bà rất lễ phép.

+ Bức tranh 4: bạn nhỏ đã biết giúp đỡ cô giáo, lời nói lễ phép.

- Trong cuộc sống, chúng ta cần phải quan tâm, cảm thông và chia sẻ vì mình có quan tâm, giúp đỡ mọi người thì khi mình gặp khó khăn cũng sẽ có người khác giúp đỡ. 

- Hành động để khích lệ, động viên bạn bè: an ủi, động viên, hỏi thăm, lắng nghe kịp thời, giúp đỡ người khác khi khó khăn, hoạn nạn, …

3. Em hãy quan sát các bức tranh và thực hiện yêu cầu.

Câu hỏi: Kể lại câu chuyện theo tranh. Đặt tên cho câu chuyện và rút ra bài học.

Giải rút gọn:

 Kể lại câu chuyện:   

Ngày xưa, có một cậu bé mồ côi, rét run vì lạnh. Bỗng nhiên, một chú đi tới, ngồi cạnh cậu bé và nói “ Chú tặng cho cháu ít quà và chiếc áo ấm nhé!”.Thời gian sau, chú này mắc bệnh và phải nằm viện. Chú vô cùng lo lắng và nghĩ “Làm sao mình có đủ tiền để thanh toán viện phí đây…? ” Cô y tá đến và nói với chú “ Một mạnh thường quân đã tài trợ toàn bộ viện phí cho chú rồi.”Thì ra mạnh thường quân ấy chính là cậu bé năm xưa mà chú đã tặng áo cho. Cậu đến thăm chú và nói “Cháu rất biết ơn chú vì ngày xưa đã giúp đỡ cháu ạ!”

- Đặt tên cho câu chuyện: Món quà năm xưa.

- Bài học: giúp đỡ người khác khi gặp khó khăn rồi có cơ hội thì người đó lại sẵn sàng giúp đỡ mình, cho đi không cần nhận lại.

Luyện tập

Câu 1: Em hãy đọc tình huống sau và thực hiện yêu cầu. (trang 15, 16 SGK)

Nêu quan điểm của em về việc làm của T trong tình huống trên.

Hãy kể lại những hành động, lời nói thể hiện sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ của em với bố mẹ, người thân trong gia đình.

Giải rút gọn:

- Việc làm làm ban đầu của T thể hiện T là một người không biết quan tâm, sẻ chia, giúp đỡ người thân trong gia đình. Khi chứng kiến hành động và lời nói của H, T đã thay đổi suy nghĩ, bạn T đã biết quan tâm hơn tới người thân. 

- Những hành động, lời nói thể hiện sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ của em với bố mẹ, người thân trong gia đình: Giúp bố mẹ làm việc nhà, chăm sóc em, …

Câu 2: Em hãy sắm vai theo tình huống sau và thực hiện yêu cầu.

                (Tình huống trang 15 sgk)

Em hãy sắm vai để nhận xét hành động của M: Động viên bạn ấy quan tâm, cảm thông, chia sẻ với cô lao công và những người khác.

Hãy tự đánh giá xem trong vài tháng qua về sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ của em với người thân, thầy cô, bạn bè, những người xung quanh.

Giải rút gọn:

- Đóng vai P: “Đúng đây là việc của cô lao công và cũng là việc của chúng mình nữa. M nghĩ xem nếu như cậu vứt cốc bỏ vào thùng rác thì cô lao công sẽ không phải nhặt và vứt nó nữa, cô sẽ đỡ vất vả hơn. Chúng mình nên biết cảm thông và giúp đỡ người khác từ những điều nhỏ nhặt nhất”.

- Những hành động của em với bố mẹ, người thân trong gia đình: Giúp bố mẹ làm việc nhà, chăm sóc em, …

Vận dụng

Câu 1: Hãy làm một sản phẩm như: tấm thiệp, bài thơ,... để thế hiện sự quan tâm, cảm thông, chia sẻ và gửi đến người em yêu quý trong gia đình, dòng họ, hàng xóm hay một nhân vật em cảm kích trong cuộc sống.

Giải rút gọn:

Gợi ý: 

Tự làm một tấm thiệp để gửi đến mẹ nhân ngày 8/3.

Tự làm một tấm thiệp để gửi đến thầy, cô giáo nhân ngày 20/11.

Câu 2: Em hãy viết một đoạn văn và thuyết trình trước lớp về giá trị của sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ với người khác.

Giải rút gọn:

- Đồng cảm sẻ chia, con người sẽ có thêm sức mạnh và niềm tin để vượt qua trở ngại, khó khăn. Thứ này đối với bạn không là gì cả nhưng với người khác có thể là ước mơ cả đời không thể có được. Hãy đặt mình vào vị trí của những người bất hạnh hơn, bạn sẽ không chỉ cảm thông với số phận của họ mà còn biết yêu quý, trân trọng những gì mình đang có.