BÀI 10. NGUYÊN NHÂN, HẬU QUẢ CỦA TỆ NẠN XÃ HỘI

Mở đầu

Em hãy quan sát và kể tên các loại tệ nạn xã hội được thể hiện trong các bức tranh sau:

Giải rút gọn:

Các loại tệ nạn xã hội được thể hiện trong các bức tranh:

Tranh 1: ma túy.

Tranh 2: cờ bạc

Tranh 3: nghiện rượu bia.

Tranh 4: cờ bạc (đá gà).

Khám phá

1. Em hãy đọc các trường hợp sau và Giải rút gọn câu hỏi.

(Trang 53 sgk)

Câu hỏi: 

Trường hợp 1: Anh T đã vướng phải những loại tệ nạn xã hội nào?

Nguyên nhân nào khiến anh T vướng phải tệ nạn xã hội đó?

Trường hợp 2: V đã vướng phải những loại tệ nạn xã hội nào?

Theo em, tệ nạn xã hội là gì và dẫn đến hậu quả như thế nào?

Giải rút gọn:

Tình huống 1:

• Anh T đã vướng phải những loại tệ nạn xã hội là nghiện rượu bia, cờ bạc, cá độ bóng đá.

• Nguyên nhân: Gia đình anh T có thêm 2 đứa con, anh T là trụ cột gia đình nên tìm mọi cách để kiếm tiền nuôi gia đình, tuy nhiên kinh doanh thất bại dẫn đến chán nản và bắt đầu sa vào các tệ nạn xã hội.

Tình huống 2:

• Uống rượu, nghiện ma túy đá.

- Tệ nạn xã hội là những hành vi sai lệch chuẩn mực xã hội, vi phạm đạo đức và pháp luật, gây hậu quả xấu đến mọi mặt của đời sống.

- Hậu quả của tệ nạn xã hội: Ảnh hưởng đến sức khỏe, tha hóa về nhân cách, rối loạn về hành vi, vi phạm pháp luật; cạn kiệt tài chính và làm tan vỡ hạnh phúc gia đình; …

2. Em hãy đọc các ý kiến sau đây và Giải rút gọn câu hỏi.

(Trang 54 SGK)

Câu hỏi: Em đồng ý hay không đồng ý với ý kiến nào? Vì sao?

Lứa tuổi học sinh trung học cơ sở có thể vướng các loại tệ nạn xã hội nào?

Giải rút gọn:

a) Em không đồng ý với ý kiến trên.

Vì không chỉ người lớn mà cả trẻ em cũng có thể vướng vào các tệ nạn xã hội.

b) Em không đồng ý với ý kiến trên. 

Vì đánh bài cũng là một tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật.

c) Em không đồng ý với ý kiến trên.

Vì hút thuốc sẽ gây tổn hại đến sức khỏe của mọi người 

d) Em không đồng ý với ý kiến trên.

Vì ma túy là chất gây nghiện, sử dụng ma túy gây tổn hại đến sức khỏe và là hành vi vi phạm pháp luật

đ) Em đồng ý với ý kiến trên.

Vì trò chơi điện tử dễ dàng khiến ta nghiện, xao nhãng học tập, ảnh hưởng đến sức khỏe.

e) Em không đồng ý với ý kiến trên.

Vì cá độ bóng đá là một hình thức tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật, bất cứ lứa tuổi nào tham gia cá độ bóng đá cũng sẽ bị xử lí tùy theo độ tuổi và mức độ khác nhau.

Luyện tập

Câu 1: Em hãy nêu suy nghĩ của mình về các câu ca dao, tục ngữ sau đây:

Cờ bạc là bác thằng bần,/ Cửa nhà bán hết, tra chân vào cùm. (Ca dao)

Xem bói ra ma, quét nhà ra rác. (Tục ngữ)

Giải rút gọn:

- Cờ bạc là bác thằng bần,/ Cửa nhà bán hết, tra chân vào cùm

Ý nghĩa:

• Cờ bạc là một tệ nạn xã hội, gây ra những tác hại cho bản thân và gia đình, xã hội về mọi mặt.

- Xem bói ra ma, quét nhà ra rác.

Ý nghĩa:

• Phê phán mê tín dị đoan. 

• Những hành động nói xấu bới móc người khác

Câu 2: Theo em, hành vi nào dưới đây là tệ nạn xã hội? Vì sao?

Tổ chức đánh bạc

Trốn học thường xuyên

Sử dụng thuốc lá điện tử

Gian lận trong thi cử

Cá độ bóng đá

Giải rút gọn:

Những hành vi tệ nạn xã hội là:

- Tổ chức đánh bạc;

 - Sử dụng thuốc lá điện tử;

- Cá độ bóng đá.

=> Đây là những hành vi vi phạm pháp luật, gây ảnh hưởng xấu đến bản thân, gia đình và xã hội.

Câu 3: Em hãy đọc tình huống sau và Giải rút gọn câu hỏi.

(Trang 55 SGK)

Vì sao Q vướng vào tệ nạn xã hội?

Học sinh vướng vào tệ nạn xã hội có thể dẫn đến hậu quả gì?

Giải rút gọn:

Q vướng vào tệ nạn xã hội vì: được bố mẹ rất nuông chiều. Vì vậy Q bị bạn rủ rê, lôi kéo chơi điện tử, cá độ bóng đá và sử dụng thuốc lắc.

Học sinh vướng vào tệ nạn xã hội có thể dẫn đến hậu quả như:

• Gây nhiều bệnh đối với người nghiện ma túy…

• Tha hóa về nhân cách, rối loạn về hành vi

• Rơi vào lối sống buông thả, vi phạm pháp luật và phạm tội

Vận dụng

Câu 1: Em hãy lập bảng liệt kê tác hại của tệ nạn xã hội mà em biết. Từ đó, rút ra bài học để chia sẻ cùng bạn nhằm tránh xa tệ nạn xã hội.

Giải rút gọn:

Bảng liệt kê tác hại của tệ nạn xã hội:

Câu 2: Em hãy làm một sản phẩm trang trí nhằm tuyên truyền về nguyên nhân, hậu quả của tệ nạn xã hội.

Giải rút gọn:

Gợi ý: Em có thể làm các sản phẩm tuyên truyền theo các mẫu: