BÀI 8. PHÒNG, CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG

Mở đầu

Theo em, những bạn học sinh trong bức tranh dưới đây có những hành vi nào chưa phù hợp? Vì sao?

Giải rút gọn:

• Một bạn nam đã đánh đập bạn, quăng cặp của bạn.

• Bạn nam khác thì chụp lại những hành động bạo lực đó.

Khám phá

1. Em hãy quan sát các bức tranh sau và thực hiện yêu cầu. 

(Trang 42 sgk)

Câu hỏi: Gọi tên các hành vi bạo lực học đường trong các bức tranh trên.

Nêu các nguyên nhân của hành vi bạo lực học đường.

Giải rút gọn:

Tên các hành vi bạo lực học đường trong các bức tranh trên:

- Tranh 1: Đánh đập, hành hạ, ngược đã, xâm hại thân thể, sức khoẻ của người khác.

- Tranh 2: Cố tình cô lập, xua đuổi người khác.

- Tranh 3: Bắt nạt học đường.

- Tranh 4: Lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác.

Các nguyên nhân của hành vi bạo lực học đường:

• Thiếu đi sự quan tâm, dạy dỗ từ gia đình.

• Thường xuyên giao du với những bạn xấu.

• Đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi học sinh dễ xảy ra mâu thuẫn, …

2. Em hãy đọc trường hợp sau và Giải rút gọn câu hỏi.

(Trang 42 SGK)

Câu hỏi: Theo em, hành vi của T có phải là bạo lực học đường không? Vì sao?

Những biểu hiện nào của bạo lực học đường được đề cập trong câu chuyện trên?

Bạo lực học đường gây ra những hậu quả gì cho N?

Giải rút gọn:

Theo em, hành vi của T là bạo lực học đường vì: dù là lời nói trực tiếp hay lời nói xúc phạm người khác trên mạng xã hội, khiến cho người khác trở nên lo lắng, sợ hãi, ảnh hưởng đến cuộc sống của họ.

Những biểu hiện của bạo lực học đường được đề cập trong câu chuyện trên là:

• T lên mạng xã hội nói xấu N

• T rủ các bạn không chơi với N.

Bạo lực học đường gây ra những hậu quả cho N là: N cảm thấy lo lắng, buồn bã.

3. Em hãy đọc các thông tin sau và Giải rút gọn câu hỏi.

(Trang 43, 44 SGK)

Câu hỏi: Thông tin 1: Có những biện pháp nào để hỗ trợ người học có nguy cơ bạo lực học đường và cách can thiệp khi xảy ra bạo lực học đường.

Thông tin 2, 3, 4: Người ở độ tuổi vị thành niên sẽ bị xử lý như thế nào khi gây ra bạo lực học đường?

Giải rút gọn:

Thông tin 1:

- Biện pháp hỗ trợ người học có nguy cơ bị bạo lực học đường: phát hiện kịp thời người học có hành vi gây gổ, có nguy cơ gây bạo lực học đường; đánh giá mức độ nguy cơ, hình thức bạo lực có thể xảy ra để có biện pháp

- Biện pháp can thiệp khi xảy ra bạo lực học đường Đánh giá sơ bộ về mức độ tổn hại của người học, đưa ra nhận định về tình trạng hiện thời của người học;

Thông tin 2, 3, 4:

Người ở độ tuổi vị thành niên sẽ bị xử lý khi gây ra bạo lực học đường:

- Cảnh cáo được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không nghiêm trọng, có tình tiết giảm nhẹ và theo quy định thì bị áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo hoặc đối với mọi hành vi vi phạm hành chính do người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện. 

- Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

- Người chưa đủ 15 tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại. 

4. Em hãy đưa ra những cách ứng xử phù hợp cho các tình huống sau.

(Trang 44, 45 SGK)

Câu hỏi: 

Tình huống 1: Em sẽ làm gì, nếu là thành viên của đội thắng, thành viên của đội thua? 

Tình huống 2: Em có nhận xét gì về hành vi của các bạn trong tình huống trên?

Nếu là N, em sẽ làm gì?

Tình huống 3: Nếu là bạn thân của N và tình cờ biết chuyện, em sẽ làm gì?

Giải rút gọn:

Tình huống 1: 

• Nếu là thành viên của đội thắng, em sẽ: ăn mừng một cách khiêm tốn. 

• Nếu là thành viên của đội thua, em sẽ: chúc mừng đội chiến thắng.

Tình huống 2:

• Các bạn đang bắt nạt một bạn khác, đó là một hành vi vi phạm và cần được xử lí nghiêm minh. 

• Nếu là N, em sẽ: la thật lớn chạy lại can ngăn các bạn đó, sau đó sẽ nhân trình bày vấn đề này với thầy cô và người lớn để giải quyết.

Tình huống 3: Nếu là bạn thân của N và tình cờ biết chuyện, em sẽ: An ủi và động viên bạn hãy vui lên, báo với thầy cô để giải quyết vấn đề trên.

Luyện tập

Câu 1: Em hãy tranh luận cùng bạn về những ý kiến sau:

(Trang 46 SGK)

Giải rút gọn:

a)  Đồng ý với ý kiến trên.

b) Đồng ý với ý kiến trên.

c) Không đồng ý với ý kiến trên.

d) Không đồng ý với ý kiến trên.

e) Đồng ý với ý kiến trên.

f) Không đồng ý với ý kiến trên.

Câu 2: Em hãy cùng bạn thảo luận để ứng phó các trường hợp sau:

(Trang 47 SGK)

Giải rút gọn:

Trường hợp a: Em sẽ không đồng ý, nhanh chóng tránh xa các bạn và báo ngay cho giáo viên trường để ngăn chặn vấn đề này, tránh những chuyện đáng tiếc xảy ra.

Trường hợp b: Em sẽ không đồng ý, khuyên các bạn không nên làm như thế. 

Trường hợp c: Em sẽ không đồng ý, nhanh chóng bỏ chạy về nhà trình bày cho mẹ biết.

Trường hợp d: Em sẽ bình tĩnh, mạnh dạn về nhà trình bày cho mẹ biết, báo cho giáo viên chủ nhiệm. 

Câu 3: Em hãy đọc và sắp xếp các hành động sau theo trình tự trước, trong và sau khi xảy ra bạo lực học đường

(Trang 47 SGK)

Giải rút gọn:

1. Sử dụng một số thế võ tự vệ (nếu biết) để đảm bảo an toàn cho bản thân.

2. Bỏ chạy khỏi vị trí nguy hiểm có thể xảy ra bạo lực học đường, kêu cứu để thu hút sự chú ý của mọi người.

3. Thành thật kể với người lớn những chuyện đáng tiếc có liên quan đến bạo lực học đường đã xảy ra để nhận được sự giúp đỡ.

4. Lập tức kiểm tra y tế nếu có những biểu hiện bất thường về cơ thể hoặc sức khoẻ (đau, nhức, bám,...) sau khi bị bạo lực học đường.

5. Hoà giải nhằm xử lí các mâu thuẫn học đường trên tinh thần dân chủ, tôn trọng.

6. Báo ngay cho người lớn để xử lí kịp thời tình huống mâu thuẫn mới phát sinh nhằm tránh xảy ra bạo lực học đường.

Câu 4: Em hãy kể lại một tình huống mâu thuẫn của bạn bè mà em từng chứng kiến, từ đó đưa ra giải pháp phù hợp nhằm tạo môi trường học đường an toàn, lành mạnh.

Giải rút gọn:

- Tình huống: trong lúc đi học về em thấy bạn Lan đang bị một anh khóa trên bắt nạt. Lúc đó, Lan nhanh chóng nhờ anh của mình đánh trả, cuối cùng cả 2 cùng bạn đánh nhau.

- Giải pháp: Lan nên bỏ chạy về nhà báo với cha mẹ và báo cáo lại sự việc cho giáo viên chủ nhiệm. 

Vận dụng

Câu 1: Em hãy thiết kế và trang trí thông điệp về phòng, chống bạo lực học đường bằng các hình thức: vẽ, xé dán tranh,... và trình bày cho cả lớp cùng xem.

Giải rút gọn:

Câu 2: Em hãy hợp tác cùng bạn để xây dựng kịch bản và sắm vai trước lớp một tiểu phẩm về phòng, chống bạo lực học đường.

Giải rút gọn:

- Tình huống: Trên đường đi học về, em bị một bạn cùng lớp chặn lại và dọa đánh do không chịu chỉ đáp án cho bạn khi làm bài kiểm tra.

- Các nhân vật trong tiểu phẩm:

+ Huy trong vai cậu bạn bị dọa đánh

+ Hưng trong vai cậu bạn cùng lớp

+ Hoa trong vai cô chủ nhiệm

+ Minh trong vai bác bảo vệ

- Kịch bản:

+ Sau khi làm bài kiểm tra, Huy nhanh chóng đến nhà xe và ra về. Vừa đi ra khỏi cổng trường thì thấy Hưng đã đứng đợi mình ở đó.

+ Hưng nhanh chóng chặn lại xe của Huy và nói: “Sao trong giờ thi, tao hỏi mà mày không chỉ đáp án cho tao. Mày muốn ăn đòn hả”?

+ Huy sợ hãi rồi Giải rút gọn lí nhí: Chúng mình không được gian lận khi làm bài kiểm tra.

+ Thấy Huy nói thế, Hưng hằn giọng nói tiếp: Mày thích ăn đòn đúng không?

+ Bác bảo vệ nghe thấy tiếng gọi liền quay đầu lại thì thấy đang có người đánh nhau, bác liền chạy đến và ngăn cản. Bác nói: Học sinh lớp nào mà lại đánh nhau ở đây.

+ Huy Giải rút gọn: Cháu học sinh lớp 7A, bị bạn chặn lại rồi dọa đánh. 

+ Bác bảo vệ nghe thấy thế rồi yêu cầu Huy và Hưng về phòng bảo vệ rồi gọi ngay cho cô chủ nhiệm.

+ Một lát sau, cô Hoa chủ nhiệm đến. Cô hỏi: Hai bạn trình bày cho cô lí do tại sao lại đánh nhau?

+ Huy và Hưng lần lượt kể lại sự việc.

+ Cô Hoa chỉ ra lỗi sai của Hưng và yêu cầu Hưng viết bản kiểm điểm.

+ Hưng nhận thấy lỗi sai của mình liền xin lỗi cô và Huy.