BÀI 1. TỰ HÀO VỀ TRUYỀN THỐNG QUÊ HƯƠNG

Mở đầu

Câu hỏi: Em hãy cho biết những câu ca dao dưới đây thể hiện truyền thống nào của dân tộc Việt Nam?

1. Chẳng thơm cũng thể hoa nhài

Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An.

2. Ai về Bình Định mà coi

Con gái Bình Định cầm roi đi quyền.

                                                (Ca dao)

Giải rút gọn:

1. Truyền thống về nếp sống thanh lịch của người Tràng An.

2. Truyền thống Võ cổ truyền Bình Định.

Khám phá

1. Em hãy đọc các thông tin sau và Giải rút gọn câu hỏi

              (Thông tin 1, 2 trang 5, 6 sgk)

Câu hỏi: Em hãy cho biết những địa điểm trên gắn liền với truyền thống gì?

- Ngoài những truyền thống trên, còn truyền thống nào của quê hương mà em biết?

Giải rút gọn:

- Những địa điểm trên gắn liền với truyền thống là: làm gốm, thờ cúng tổ tiên, yêu nước. 

- Những truyền thống khác mà em biết là: hiếu học, tôn sư trọng đạo, thượng võ, đoàn kết, ... 

2. Em hãy quan sát các bức tranh sau và thực hiện yêu cầu.

Câu hỏi: Cho biết các bạn trong những bức tranh trên đã làm gì để giữ gìn, phát huy truyền thống quê hương.

- Chia sẻ suy nghĩ của em về một truyền thống văn hoá, truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm ở địa phương.

- Nêu những việc em đã làm để giữ gìn và phát huy truyền thống quê hương.

Giải rút gọn:

- Các bạn trong bức tranh trên đã giữ gìn, phát huy truyền thống quê hương bằng cách:

• Tổ chức cuộc thi giao lưu hát thể hiện văn hóa của người Nam Bộ.

• Giữ gìn truyền thống đan lát, đan giỏ tre.

• Tổ chức các buổi tìm hiểu về truyền thống quê hương.

• Tổ chức các cuộc thi quảng bá văn hóa quê hương trên internet.

- Một truyền thống yêu nước: Sức mạnh truyền thống yêu nước Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

- Những việc em đã làm để giữ gìn và phát huy truyền thống quê hương:

• Tham gia các hoạt động tuyên truyền về những truyền thống tốt đẹp của quê hương.

• Chia sẻ với bạn bè về những truyền thống của quê hương.

3. Em hãy đọc các trường hợp sau và Giải rút gọn câu hỏi.

        (trường hợp 1, 2, 3 trang 7, 8 sgk)

Câu hỏi: Em có đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao?

- Em có nhận xét gì về những suy nghĩ của bạn B?

- Em sẽ làm gì để giữ gìn, phát huy truyền thống của quê hương?

Giải rút gọn:

* Trường hợp 1:

- Em đồng ý với ý kiến trên vì không chỉ hát hay mà H phải có niềm say mê đối với một thứ gì thì mới có thể làm tốt được nó. 

* Trường hợp 2: 

- Suy nghĩ của B là hoàn toàn đúng đắn.

- Nếu là em, em sẽ cố gắng giữ gìn phát huy truyền thống của quê hương qua những việc làm:

• Cố gắng học tập thật tốt để không phụ sự hy sinh ảnh của ông cha ta đi trước để em có được cuộc sống tốt đẹp như ngày nay.

• Luôn luôn tự hào và phấn đầu phát huy những truyền thống của quê hương.

Câu hỏi: Em đồng tính với ý kiến của bạn H không? Vì sao? Em sẽ ứng xử thế nào nếu bạn bè, người thân có những biểu hiện như trên?

Giải rút gọn:

- Em không đồng tính với ý kiến của H vì, múa là bản sắc văn hóa của dân tộc ta, luôn luôn được giữ gìn và phát huy.

- Nếu bạn bè người thân có những biểu hiện như trên em sẽ nói với họ rằng phải luôn luôn nhớ về truyền thống văn hóa của dân tộc. 

Luyện tập

Câu 1: Em hãy đọc tình huống sau và Giải rút gọn câu hỏi.

- Tình huống 1:

• Nếu là bạn của M, em sẽ nói gì với M?

• Em cần làm gì để tránh các biểu hiện đi ngược lại hay thiếu tôn trọng truyền thống quê hương?

- Tình huống 2:

• Em sẽ nói gì với Lan?

• Em sẽ quảng bá truyền thống quê hương em như thế nào?

Giải rút gọn:

* Tình huống 1:

- Nếu là bạn của M, em sẽ nói với M là: Quê hương là gốc rễ của gia đình, dòng họ của mình, là nơi mình sinh ra và lớn lên. Chúng ta là những người con của quê hương, chúng ta phải biết giữ những truyền thống của quê hương. 

- Để tránh các biểu hiện đi ngược lại hay thiếu tôn trọng truyền thống quê hương, em cần: phê phán, lên án những hành vi làm mai một các giá trị của truyền thống, ..

* Tình huống 2:

- Em sẽ nói với Lan là: Nếu cơ hội, mình mong là sẽ cùng với bạn tuyên truyền những truyền thống tốt đẹp của quê hương chúng ta. 

- Em sẽ quảng bá truyền thống bằng cách: học cách làm tò he để có thể giới thiệu với bạn bè, tìm hiểu về lịch sử của nghề nặn tò he và chia sẻ với mọi người, ...

Câu 2: Em hãy sắm vai và xử lí các tình huống sau.

                (Tình huống 1, 2 trang 10 sgk)

Giải rút gọn:

Tình huống 1: 

• Mỗi bạn sẽ có cách yêu nước khác nhau.

• Nếu B không thi vào trường quân đội thì B vẫn có thể thể hiện tình yêu nước bằng cách học tập thật tốt, trở thành người có ích cho xã hội sau này.

- Tình huống 2: 

• Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên là một Kiệt tác văn hóa của nhân dân ta. 

• Đã được UNESCO chính thức công nhận là kiệt tác văn hóa phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại. Vì vậy, chọn Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên là hoàn toàn hợp lí.

Vận dụng

Câu 1: Em hãy làm một tập san gồm các hình ảnh, nhân vật, câu chuyện về truyền thống văn hoá, truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm của quê hương.

Giải rút gọn:

Tập san về anh hùn Võ Thị Sáu

- Ảnh chân dung nhân vật anh hùng Võ Thị Sáu

- Câu truyện: Chị Võ Thị Sáu sinh năm 1933 ở huyện Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa (nay là tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu). Chị là một nữ du kích trong kháng chiến chống Pháp ở Việt Nam. Chị Sáu đã nhiều lần thực hiện các cuộc mưu sát nhắm vào các sĩ quan Pháp và những người Việt cộng tác đắc lực với chính quyền thực dân Pháp. Sau đó chị bị bắt và bị tuyên án tử hình khi chưa tròn 18 tuổi.

Câu 2: Em hãy làm việc theo nhóm để lập dự án tuyên truyền về những truyền thống tốt đẹp của quê hương em.

Gợi ý: Hình thức thể hiện như: vẽ tranh, viết báo, xây dựng trang web,...

Giải rút gọn:

- Vẽ tranh trưng bày thể hiện những truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

- Xây dựng nhóm trên mạng xã hội để truyền bá những giá trị truyền thống tốt đẹp của quê hương.