BÀI 7. ỨNG PHÓ VỚI TÂM LÝ CĂNG THẲNG

Mở đầu

Em hãy chỉ ra các cách ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng trong những bức tranh sau.

Giải rút gọn:

Bức tranh mô tả cách thức ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng là:

- Tranh 1: Các bạn cùng chơi nhảy dây với nhau sau giờ học. 

- Tranh 2: Bạn đi ngủ để có thể quên đi những chuyện buồn.

- Tranh 3: Khi không hiểu bài, bạn đã đi hỏi cô giáo. 

- Tranh 4: Bạn tập thể dục giảm bớt căng thẳng.

Những cách ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng mà em biết:

- Hít thở thật sâu, bình tĩnh để giải quyết căng thẳng.

- Đối diện với nó và tìm cách vượt qua nó.

- Cố gắng suy nghĩ tích cực hơn, tạo nên những khoảnh khắc vui vẻ.

Khám phá

1. Em hãy đọc trường hợp sau và Giải rút gọn câu hỏi. 

(Trang 37 sgk)

Câu hỏi: T đã gặp phải căng thẳng như thế nào?

T đã làm gì để vượt qua sự căng thẳng đó?

Nếu là T, em còn có cách nào khác để vượt qua sự căng thẳng đó?

Giải rút gọn:

T đã gặp phải căng thẳng: Dù học tập rất chăm chỉ nhưng gần đến ngày thi là bạn lại cảm thấy bồn chồn, lo lắng, quên hết những gì đã học khiến cho kết quả không được tốt, T còn bị bạn bè trêu chọc. 

Để vượt qua căng thẳng đó thì T đã: đến phòng tham vấn học đường để nhờ cô giáo cho lời khuyên.

Nếu là T, em sẽ vượt qua sự căng thẳng đó bằng cách: Chia sẻ với mẹ về việc học tập, điều chỉnh lại cách thức học, dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi và thư giản.

2. Em hãy đọc các ý kiến sau đây và Giải rút gọn câu hỏi.

(Trang 37 SGK)

Câu hỏi: Em đồng ý hay không đồng ý với ý kiến nào ở trên? Vì sao?

Hãy cho biết cách em đã từng áp dụng để ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng trong học tập hoặc giao tiếp với bạn bè, người thân như thế nào?

Giải rút gọn:

Em đồng ý hay không đồng ý với ý kiến:

a) Đồng ý vì khi mình cảm thấy áp lực, căng thẳng sẽ cần một người để động viên mình, đặc biệt là bố mẹ. 

b) Không đồng ý vì khi căng thẳng, mình cần làm gì đó để có thể giải tỏa những căng thẳng đó, tuy nhiên phải đúng chừng mực.

c) Đồng ý vì khi căng thẳng, mình cần làm gì đó để có thể giải tỏa những căng thẳng đó. 

d) Đồng ý vì tập thể dục có thể giúp tinh thần ta thoải mái. 

e) Đồng ý vì khi ta muốn giải quyết một vấn đề gì thì cũng cần bình tĩnh, xem xét lại mọi vấn đề. 

g)  Không đồng ý vì than thở cũng không giúp ta thư giãn bởi đôi khi có những bình luận đã kích làm ảnh hưởng đến ta trên mạng xã hội.

Cách em đã từng áp dụng để ứng phó tích cực: em đã mở nhạc nghe để cảm thấy thoải mái đầu óc và sau đó học tập hiệu quả hơn.

3. Em hãy sắp xếp các bức tranh dưới đây theo trình tự các bước ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng

(Trang 38 SGK)

Giải rút gọn:

Thứ tự các bức tranh theo trình tự các bước ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng như sau:

1. Tranh 5

2. Tranh 2

3. Tranh 3

4. Tranh 4

5. Tranh 1

Luyện tập

Câu 1: Em hãy chia sẻ cách ứng phó đã từng áp dụng với một tình huống căng thẳng trong quá khứ. Em đánh giá như thế nào về hiệu quả của cách thức đó?

Giải rút gọn:

Tình huống gặp phải: Em bị một bạn lớp trên đánh vì không đưa tiền ăn sáng cho bạn đó, em cảm thấy rất lo lắng và sợ hãi mỗi khi đến trường.

Cách ứng phó: em bình tĩnh lại và trình bày với mẹ về sự việc đó, sau đó mẹ và em cùng đến để báo với cô giáo về sự việc trên.

Hiệu quả của cách thức đó là: em đã còn bị bạn bắt nạt nữa, em cảm thấy vui vẻ, thoải mái hơn.

Câu 2: Em hãy đọc các tình huống sau và Giải rút gọn câu hỏi.

Tình huống 1: Nếu là N, em sẽ làm gì?

Tình huống 2: H nên nói chuyện với bạn như thế nào?

Tình huống 3: P đã chọn cách ứng phó nào? Em có đồng ý không? Vì sao?

Giải rút gọn:

Tình huống 1: 

Nếu là N, em sẽ bình tĩnh nói với cả lớp báo với giáo viên chủ nhiệm để xử lí sự việc này.

Tình huống 2:

H nên nói rằng: “Nếu bạn có điều gì giận mình thì hãy nói ra để chúng ta cùng giải quyết, dù có chuyện gì cũng có thể giải quyết cùng nhau, nếu mình có lỗi thì mình sẽ sửa đổi để tốt hơn.”

Tình huống 3:

P đã chọn cách ứng phó là: P đã đến nhờ cô chủ nhiệm thuyết với bố mẹ cho mình cho mình tiếp tục tham gia CLB.

Em hoàn toàn đồng ý với P vì mình nên nhờ người có thể giải quyết được vấn đề để giúp đỡ mình.

Vận dụng

Câu 1: Em hãy vận dụng trình tự các bước ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng để giải quyết một tình huống mà em đã từng gặp nhưng chưa được giải quyết hiệu quả. Sau đó, chia sẻ với bạn về kết quả đạt được.

Giải rút gọn:

Tình huống em gặp phải: 

- Khi đi học về, bạn rủ rê em vào quán net chơi game và em đã đi theo. Mặc dù ngày hôm sau có bài kiểm tra nhưng em vẫn tiếp tục cùng bạn chơi game.

- Bắt đầu tìm các cách để giải quyết vấn đề: 

• Cách 1: tiếp tục chơi game, ngày mai sẽ chép bài của bạn

• Cách 2: lập tức đi về nhà để ôn bài.

• Cách 3: tiếp tục chơi game sau đó về nhà thức khuya để ôn bài sau.

Chọn cách giải quyết khả thi nhất: đi về nhà để ôn bài.

Bắt đầu giải quyết các vấn đề căng thẳng: lập tức đứng lên và đi về nhà để ôn bài chuẩn bị cho bài kiểm tra vào ngày mai.

Câu 2: Em hãy tư vấn cho một người bạn để giải quyết một tình huống căng thẳng mà bạn đang gặp phải và ghi lại những cảm nhận của bạn về việc tư vấn của em.

Giải rút gọn:

Gợi ý: 

Em hỏi xem bạn đang gặp phải vấn đề khó khăn gì. 

Trình tự các bước ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng như sau:

1. Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến căng thẳng của bản thân.

2. Tìm các cách để giải quyết vấn đề.

3. Chọn cách giải quyết khả thi nhất.

4. Bắt đầu giải quyết các vấn đề căng thẳng mà bản thân gặp phải.

5. Thành công vượt qua sự căng thẳng.