BÀI 7. ỨNG PHÓ VỚI TÂM LÝ CĂNG THẲNG

Mở đầu

Em hãy chỉ ra các cách ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng trong những bức tranh sau.

Giải nhanh:

* Bức tranh mô tả các cách thức tích cực ứng phó khi gặp căng thẳng là:

- Tranh 1: Các bạn nhảy dây sau giờ học để giảm căng thẳng và mệt mỏi.

- Tranh 2: Bạn đi ngủ để trấn an tinh thần và quên đi những chuyện buồn.

- Tranh 3: Bạn hỏi cô giáo nhờ hướng dẫn lại khi không hiểu bài để làm tốt hơn.

- Tranh 4: Bạn tập thể dục để giảm stress.

* Các cách ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng:

- Hít thở sâu và bình tĩnh để giải quyết căng thẳng.

- Đối mặt với căng thẳng và tìm cách vượt qua.

- Tìm cách suy nghĩ tích cực hơn và tạo ra những khoảnh khắc vui vẻ.

- Tìm sự giúp đỡ từ người khác.

- Chia sẻ với bạn bè, gia đình, thầy cô để giải tỏa căng thẳng.

- Thường xuyên tập luyện thể dục và thể thao.

Khám phá

1. Em hãy đọc trường hợp sau và Giải nhanh câu hỏi. 

(Trang 37 sgk)

Câu hỏi: T đã gặp phải căng thẳng như thế nào?

T đã làm gì để vượt qua sự căng thẳng đó?

Nếu là T, em còn có cách nào khác để vượt qua sự căng thẳng đó?

Giải nhanh:

Để vượt qua căng thẳng trong học tập, T đã:

- Đến phòng tham vấn học đường để nhờ cô giáo cho lời khuyên.

- Chia sẻ với mẹ về việc học tập để tìm lời khuyên và động viên từ gia đình.

- Điều chỉnh lại cách học, bao gồm thời gian nghỉ ngơi và thư giãn để giữ đầu óc thoải mái và nâng cao hiệu quả học tập.

2. Em hãy đọc các ý kiến sau đây và Giải nhanh câu hỏi.

(Trang 37 SGK)

Câu hỏi: Em đồng ý hay không đồng ý với ý kiến nào ở trên? Vì sao?

Hãy cho biết cách em đã từng áp dụng để ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng trong học tập hoặc giao tiếp với bạn bè, người thân như thế nào?

Giải nhanh:

a) Đồng ý. Một cái ôm của bố mẹ có thể giúp ta giải toả căng thẳng trong cuộc sống. Bố mẹ luôn là nguồn động viên vững chắc.

b) Không đồng ý. Không nên đi đâu đó một mình khi căng thẳng. Cần giải tỏa căng thẳng một cách an toàn và có chừng mực.

c) Đồng ý. Tham gia vào thiên nhiên và vui chơi với bạn bè giúp quên đi áp lực. Phải làm điều này một cách hợp lý.

d) Đồng ý. Tập thể dục hàng ngày giúp giảm căng thẳng và tăng cường sức khỏe tinh thần.

e) Đồng ý. Không có vấn đề nào không có cách giải quyết. Hãy tìm sự giúp đỡ từ chuyên gia khi cần thiết.

g) Không đồng ý. Lên mạng xã hội để than thở không phải lúc nào cũng giúp giải tỏa căng thẳng. Có thể gây thêm căng thẳng với những bình luận tiêu cực.

* Cách em đã từng áp dụng để ứng phó khi gặp căng thẳng:

Em thường mở nhạc để thư giãn đầu óc khi cảm thấy áp lực trong học tập, giúp tập trung và học tập hiệu quả hơn.

3. Em hãy sắp xếp các bức tranh dưới đây theo trình tự các bước ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng

(Trang 38 SGK)

Giải nhanh:

Thứ tự các bức tranh theo trình tự các bước ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng như sau:

1. Tranh 5: Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến căng thẳng của bản thân.

2. Tranh 2: Tìm các cách để giải quyết vấn đề.

3. Tranh 3: Chọn cách giải quyết khả thi nhất.

4. Tranh 4: Bắt đầu giải quyết các vấn đề căng thẳng mà bản thân gặp phải.

5. Tranh 1: Thành công vượt qua sự căng thẳng.

Luyện tập

Câu 1: Em hãy chia sẻ cách ứng phó đã từng áp dụng với một tình huống căng thẳng trong quá khứ. Em đánh giá như thế nào về hiệu quả của cách thức đó?

Giải nhanh:

- Tình huống gặp phải: Em bị bạn lớp trên đánh vì không đưa tiền ăn sáng cho bạn đó, cảm thấy lo lắng và sợ hãi ở trường, học tập sa sút.

- Cách ứng phó: Em không đánh lại bạn, sau đó bình tĩnh và kể cho mẹ nghe. Em và mẹ đi báo cho cô giáo biết về sự việc.

- Hiệu quả: Em không bị bạn bắt nạt nữa, cảm thấy vui vẻ, thoải mái hơn khi đến trường, học tập cũng tốt hơn.

Câu 2: Em hãy đọc các tình huống sau và Giải nhanh câu hỏi.

Tình huống 1: Nếu là N, em sẽ làm gì?

Tình huống 2: H nên nói chuyện với bạn như thế nào?

Tình huống 3: P đã chọn cách ứng phó nào? Em có đồng ý không? Vì sao?

Giải nhanh:

- Tình huống 1:

Nếu là N, em sẽ bình tĩnh nói với cả lớp và báo cho giáo viên chủ nhiệm để giải quyết sự việc này.

- Tình huống 2:

H nên nói rằng: "Nếu bạn có điều gì giận mình thì hãy nói ra để chúng ta cùng giải quyết. Đừng giữ trong lòng sẽ rất khó chịu. Mình tin rằng chúng ta là bạn thân nên có thể giải quyết mọi chuyện cùng nhau. Nếu mình có lỗi thì mình sẽ sửa đổi để tốt hơn."

- Tình huống 3:

P đã nhờ cô chủ nhiệm thuyết phục bố mẹ cho phép tiếp tục tham gia câu lạc bộ văn nghệ ở trường.

Em hoàn toàn đồng ý với P về việc nhờ người có thể giải quyết được vấn đề khi gặp tình huống căng thẳng.

Vận dụng

Câu 1: Em hãy vận dụng trình tự các bước ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng để giải quyết một tình huống mà em đã từng gặp nhưng chưa được giải quyết hiệu quả. Sau đó, chia sẻ với bạn về kết quả đạt được.

Giải nhanh:

- Tình huống em gặp phải:

Khi đi học về, bạn rủ em vào quán net chơi game và em đã đi theo. Mặc dù ngày hôm sau có bài kiểm tra nhưng em vẫn tiếp tục cùng bạn chơi game, trong lòng rất căng thẳng vì lo sợ mình sẽ làm bài không được.

- Cách thức giải quyết:

- Nguyên nhân dẫn đến căng thẳng là do mê chơi game, không học bài sẽ làm bài thi bị điểm thấp.

+ Tiếp tục chơi game, ngày mai sẽ chép bài của bạn

+ Lập tức đi về nhà để ôn bài.

+ Tiếp tục chơi game sau đó về nhà thức khuya để ôn bài sau.

Bắt đầu giải quyết các vấn đề căng thẳng:

Đứng lên và đi về nhà ngay để ôn bài chuẩn bị cho bài kiểm tra vào ngày mai.

Câu 2: Em hãy tư vấn cho một người bạn để giải quyết một tình huống căng thẳng mà bạn đang gặp phải và ghi lại những cảm nhận của bạn về việc tư vấn của em.

Giải nhanh:

Gợi ý:

Em hỏi xem bạn đang gặp phải vấn đề gì. Sau đó áp dụng các bước ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng để giúp bạn tìm ra cách giải quyết.

Các bước ứng phó tích cực khi gặp căng thẳng:

1. Tìm hiểu nguyên nhân gây căng thẳng.

2. Tìm cách giải quyết vấn đề.

3. Chọn cách giải quyết khả thi nhất.

4. Thực hiện giải quyết các vấn đề căng thẳng.

5. Đạt được thành công vượt qua căng thẳng.