BÀI 11. PHÒNG CHỐNG TỆ NẠN XÃ HỘI

Mở đầu

Em hãy quan sát các bức tranh sau đây và cho biết ý nghĩa của các khẩu hiệu.

Giải nhanh:

Tranh 1: Lái xe cẩn thận, giữ sự sống.

Tranh 2: Chống lại mại dâm, xây dựng xã hội văn minh.

Tranh 3: Phòng chống ma túy, sống lành mạnh.

Tranh 4: Đoàn kết phòng chống tệ nạn xã hội.

Khám phá

1. Em hãy đọc các thông tin sau và Giải nhanh câu hỏi. 

(Trang 57, 58 sgk)

Câu hỏi: Theo quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội, những hành vi nào không được làm đối với cá nhân?

Nhân vật Nguyễn T đã vi phạm quy định về phòng, chống tệ nạn xã hội nào và sẽ bị pháp luật xử lý như thế nào?

Nếu em phát hiện ra những người thực hiện hành vi vi phạm pháp luật thì em sẽ xử lí như thế nào?

Giải nhanh:

- Vi phạm pháp luật về phòng chống tệ nạn xã hội, như sử dụng ma túy và đánh bạc, là những hành vi nghiêm trọng có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho cá nhân và xã hội. 

- Nguyễn T đã vi phạm các quy định này bằng việc tổ chức đánh bạc, cá độ bóng đá và cho vay nặng lãi. Hành vi này sẽ bị pháp luật xử lý nghiêm minh, có thể bao gồm phạt tiền hoặc án tù, tuỳ thuộc vào mức độ vi phạm theo Luật phòng chống ma túy năm 2021. 

- Nếu phát hiện hành vi vi phạm tương tự, em sẽ báo cho các cơ quan chức năng để có biện pháp xử lý kịp thời.

2. Đọc tình huống sau và Giải nhanh câu hỏi.

(Trang 58 SGK)

Câu hỏi: Tại sao Trường THCS M tổ chức “Lễ phát động và tuyên truyền về phòng, chống tệ nạn xã hội trong nhà trường”?

Em có đồng ý với quan điểm của bạn H không? Vì sao?

Nếu là học sinh Trường THCS M, em sẽ tham gia hoạt động này với tinh thần như thế nào? Tại sao?

Giải nhanh:

- Trường THCS M tổ chức "Lễ phát động và tuyên truyền về phòng chống tệ nạn xã hội trong nhà trường" để nâng cao nhận thức về hiểm họa của tệ nạn xã hội đối với bản thân, gia đình và xã hội. 

- Em không đồng ý với quan điểm rằng chỉ cần học hành là đủ, vì chúng ta cũng cần biết và phòng tránh những tác hại xấu xung quanh. 

- Nếu là học sinh Trường THCS M, em sẽ tích cực tham gia hoạt động này để học hỏi và nghiêm túc đối mặt với những hiểm họa của tệ nạn xã hội, nhằm bảo vệ bản thân và cộng đồng.

3. Em đồng ý hay không đồng ý với những ý kiến nào sau đây? Vì sao?

(Trang 59 SGK)

Giải nhanh:

a) Em không đồng ý với việc lờ đi hoạt động buôn bán ma túy. Việc này là vi phạm pháp luật và cần phải báo ngay cho cơ quan chức năng để xử lý kịp thời.

b) Em đồng ý rằng không nên mang hộ đồ vật của người khác khi không biết rõ đồ vật đó là gì, vì có thể gây nguy hiểm và vi phạm pháp luật như ma túy.

c) Em đồng ý rằng không nên giao tiếp với người nghiện ma túy, vì có thể gây ra các hành động quá khích và có thể làm hại đến mình.

d) Em đồng ý rằng ma túy và mại dâm có thể dẫn đến lây nhiễm HIV/AIDS và là những hành vi vi phạm pháp luật.

đ) Em đồng ý rằng hành vi tổ chức đánh bạc và đua xe ăn tiền là bị nghiêm cấm theo pháp luật.

Luyện tập

Câu 1: Em hãy đọc tình huống sau và Giải nhanh câu hỏi.

(Trang 59, 60 sgk)

Tình huống 1: Em có nhận xét gì về việc làm của H? Theo em, H quyết định như thế nào là phù hợp?

Tình huống 2: Em có nhận xét gì về hành vi cá độ của anh A? Anh A có phải chịu trách nhiệm trước pháp luật không? Vì sao?

Tình huống 3: Em có đồng tình với ý kiến cho rằng K là chủ mưu, còn T và H là vô tội không? Vì sao? Em sẽ làm gì nếu biết bạn của mình sử dụng ma túy?

Giải nhanh:

- Tình huống 1:

H đã lừa dối mẹ để lấy tiền học phí chơi điện tử, điều này hoàn toàn không đáng tha thứ. Em khuyên H nên thẳng thắn nói sự thật với mẹ, xin lỗi và cam kết không tái phạm.

- Tình huống 2:

Hành vi cá độ của anh A là vi phạm đạo đức và pháp luật. Anh A phải chịu trách nhiệm trước pháp luật vì hành vi này.

- Tình huống 3:

Em không đồng ý rằng K là chủ mưu, còn T và H là vô tội. Cả H và T đều đã thực hiện hành vi sử dụng ma túy, vi phạm pháp luật. Nếu em biết bạn của mình sử dụng ma túy, em sẽ báo ngay cho thầy cô để có biện pháp xử lý kịp thời.

Câu 2: Em hãy đưa ra cách giải quyết phù hợp và hiệu quả trong những trường hợp sau đây:

a. Một người bạn của em vào quán internet chơi điện tử cá độ ăn tiền.

b. Một người rủ em thử sử dụng thuốc lắc.

c. Một người nhờ em mang đồ vật không rõ được gói kín khi đi qua trạm Công an giao thông.

Giải nhanh:

a. Một người bạn của em vào quán internet chơi điện tử cá độ ăn tiền. Em sẽ báo ngay với thầy cô ở trường để kịp thời xử lí.

b. Một người rủ em thử sử dụng thuốc lắc. Em sẽ không đồng ý và tìm kiếm sự hỗ trợ từ những người xung quanh để tránh nguy hiểm cho bản thân.

c. Một người nhờ em mang đồ vật không rõ được gói kín khi đi qua trạm Công an giao thông. Em sẽ không đồng ý và sau đó báo ngay với cơ quan chức năng để xử lý.

Vận dụng

Câu 1: Dựa trên các quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội, em hãy thiết kế một tờ rơi nhằm tuyên truyền, giáo dục cho học sinh.

Giải nhanh:

Em có thể tham khảo một số mẫu sau:

Câu 2: Em hãy làm việc nhóm để lên ý tưởng và trình bày trước lớp một tiểu phẩm ngắn với chủ đề: “Nói không với tệ nạn xã hội”.

Giải nhanh:

Tiểu phẩm “Nói không với tệ nạn xã hội”

Nhân vật: Tuấn, Hoàng, Chú công an, người lạ mặt.

Sau khi đi học về, Tuấn và Hoàng tấp vào tiệm net để cùng chơi điện tử.

- Tuấn: Chúng ta đang ở cấp thấp quá, tụi mình nạp tiền để mạnh hơn đi.

- Hoàng: Nhưng tớ không có tiền, tớ ăn sáng hết tiền rồi.

- Tuấn: Không sao, tớ lấy tiền học phí để nạp này.

Sau một lúc thì cả hai đã chơi hết tiền và ra về.

- Tuấn: Hoàng ơi, mai là tớ phải đóng học phí rồi, nếu không mai cô giáo sẽ báo với mẹ, cậu có tiền thì mai mang cho tớ mượn nhé.

- Hoàng: Tớ làm gì có tiền.

Thế là hai bạn cãi nhau ầm ĩ. 

Cùng lúc đó một người đàn ông lạ mặt bước đến.

- Người đàn ông: chào 2 cháu, chú muốn nhờ 2 cháu giao vật này giúp chú, chú sẽ cho cháu tiền.

- Hoàng thì thầm với Tuấn: không biết trong túi đó có gì, thôi mình về nhà tìm cách sau đi.

- Tuấn: Có gì mà lo, giao giúp đồ thôi mà.

Thế là Tuấn nhận giao đồ giúp nhưng Hoàng không chịu và bỏ về. Trên đường đi về Hoàng gặp một chú công an và Hoàng báo cáo sự việc với chú công an.

Nghe vậy chú công an tức tốc chạy đến chỗ Tuấn, lúc đó người đàn ông lạ mặt đã đi mất. Chú công an cầm lấy bịch đồ, chú phát hiện ra bên trong túi đen đó chính là ma túy. Tuấn và Hoàng đều rất hoang mang, lo sợ.

- Tuấn: cháu không biết gì hết, có một người đàn ông lạ mặt nhờ cháu đưa giúp.

- Chú công an: khi thấy người lạ mặt nhờ em mang đồ vật không rõ được gói kín, các em tuyệt đối không được mang nhé!