CHƯƠNG 3: SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ

BÀI 11: VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ

Bài tập 1 (trang 25): Điền thông tin vào các vị trí còn khuyết cho phù hợp về đặc điểm vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

    Vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ có diện tích hơn (1)............. (chiếm 28,7% diện tích cả nước), bao gồm (2)............ tỉnh, thuộc 2 khu vực: (3)..............

    Vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ tiếp giáp với (4)........... Vùng tiếp giáp với các nước láng giềng (5)............, có nhiều cửa khẩu quốc tế quan trọng như: Hữu Nghị, Lào Cai, Tây Trang,... Vị trí địa lí của vùng thuận lợi trong việc (6).............. và kết nối với các vùng khác trong cả nước, có ý nghĩa quan trọng về (7)............. 

Bài giải chi tiết: 

(1) 95 nghìn km².                                            

(2) 14

(3) Đông Bắc và Tây Bắc

(4) Đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung

(5) Trung Quốc và Lào

(6) giao thương quốc tế

(7) quốc phòng an ninh

Bài tập 2 (trang 25): Hoàn thành bảng theo mẫu sau về đặc điểm phân hoá thiên nhiên giữa Đông Bắc và Tây Bắc.

Bài giải chi tiết: 

Bài tập 3 (trang 25): Điền thông tin vào các vị trí còn khuyết cho phù các vị trí còn khuyết cho phù hợp về đặc điểm dân cư vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

a) Năm 2021, vùng có số dân là (1)........... triệu người, chiếm 13,1% số dân cả nước. Tỉ lệ tăng dân số tự nhiên của vùng là (2)...........%.

b) Dân tộc thiểu số chiếm hơn (3).............% tổng số dân toàn vùng.

c) Dân cư chủ yếu sinh sống ở nông thôn, số dân nông thôn chiếm (4).......... số dân toàn vùng (năm 2021).

d) Vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ có thành phần dân tộc (5)........... với các dân tộc như Kinh, Thái, Mường, Dao, HMông, Tày, Nùng,... 

e) Sự phân bố dân tộc thay đổi theo hướng (6)......... nhưng vẫn có khu vực cư trú đặc trưng: Người Thái, Mường sống nhiều hơn ở khu vực (7).......; người Tày, Nùng,... sống nhiều hơn ở khu vực (8)..........

9) Mật độ dân số toàn vùng (9)...... so với trung bình cả nước (136 người/km2 năm 2021). Tuy nhiên, dân cư có sự phân bố khác nhau giữa các khu vực: Đông Bắc có mật độ dân số (10) ........... hơn Tây Bắc, các tỉnh ở khu vực (11)............ có mật độ dân số cao hơn các tỉnh khu vực miền núi.

h) Các đô thị có mật độ dân số tương đối (12)............

Bài giải chi tiết: 

(1) 12,9

(2) 1,05

(3) 50

(4) 79,5

(5) đa dạng

(6) đan xem

(7) Tây Bắc

(8) Đông Bắc

(9) thấp hơn

(10) cao

(11) trung du

(12) cao

Bài tập 4 (trang 26): Lập sơ đồ theo gợi ý sau về thế mạnh để phát triển kinh tế vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Bài giải chi tiết: 

Bài tập 5 (trang 26): Cho bảng số liệu sau, hãy nhận xét về chất lượng cuộc sống dân cư ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ trong giai đoạn 2010 – 2021.

MỘT SỐ CHỈ TIÊU VỀ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG DÂN CƯ Ở VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ NĂM 2010 VÀ NĂM 2021

(Nguồn: Tổng cục Thống kê)

Bài giải chi tiết: 

Chất lượng cuộc sống dân cư vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ ngày càng được nâng cao.

- Tỉ lệ hộ nghèo trong vùng giảm mạnh, từ 29,4% năm 2010 xuống còn 13,4% năm 2021.

- Thu nhập bình quân đầu người được nâng lên. Từ năm 2010 đến năm 2021,

thu nhập bình quân đầu người trung bình một tháng (theo giá hiện hành)

tăng gấp 3 lần, từ 0,9 triệu đồng lên đến 2,8 triệu đồng.

- Tuổi thọ trung bình năm và tỉ lệ người lớn biết chữ cũng tăng trong giai đoạn 2010 - 2021.

Bài tập 6 (trang 27): Cho bảng số liệu sau:

CƠ CẤU GRDP (GIÁ HIỆN HÀNH) CỦA VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ GIAI ĐOẠN 2010 – 2021

(Đơn vị: %)

(Nguồn: Niên giám thống kê các tỉnh năm 2011, 2016, 2022)

a) Vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu GRDP (giá hiện hành) của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ giai đoạn 2011 – 2021.

b) Nhận xét về cơ cấu GRDP (giá hiện hành) của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ giai đoạn 2011 – 2021.

Bài giải chi tiết: 

a) Vẽ biểu đồ:

Biểu đồ thể hiện cơ cấu GRDP (giá hiện hành) của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ giai đoạn 2011 – 2021

b) Nhận xét

- Nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản: Tỷ trọng giảm dần qua các năm, từ 26,5% năm 2010 xuống còn 19,1% năm 2021, giảm 7,4%.

- Công nghiệp và xây dựng: Tỷ trọng tăng lên đáng kể, từ 28,0% năm 2010 lên 41,4% năm 2021, tăng 13,4%.

- Dịch vụ: Tỷ trọng có xu hướng giảm nhẹ, từ 39,9% năm 2010 xuống còn 34,5% năm 2021, giảm 5,4%.

Bài tập 7 (trang 27): Lựa chọn đáp án đúng.

a) Nhận xét nào dưới đây không đúng đối với ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ?

    A. Phát triển theo hướng sản xuất hàng hoá, áp dụng khoa học công nghệ trong sản xuất và chế biến.

    B. Lâm nghiệp và thuỷ sản là thế mạnh kinh tế của vùng.

    C. Ưu tiên phát triển nông nghiệp an toàn và nông nghiệp hữu cơ.

    D. Cây công nghiệp, cây ăn quả và cây dược liệu là cây trồng thế mạnh.

b) Nhận xét nào dưới đây là đúng đối với ngành công nghiệp vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ?

    A. Các ngành công nghiệp nổi bật là khai khoáng; sản xuất điện; sản xuất, chế biến thực phẩm;...

    B. Sản phẩm công nghiệp khai khoáng chủ yếu là than, sắt, bô-xít, dầu mỏ.

    C. Thuỷ điện và điện gió rất phát triển.

    D. Công nghiệp sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính, dệt và sản xuất trang phục, chế biến thực phẩm kém phát triển.

c) Nhận xét nào dưới đây không đúng đối với ngành dịch vụ vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ?

    A. Ngày càng phát triển và đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của vùng.

    B. Giao thông vận tải, thương mại, du lịch được chú trọng phát triển ở tất cả các địa phương.

    C. Du lịch là ngành thế mạnh của vùng.

    D. Hoạt động ngoại thương chưa được quan tâm phát triển.

Bài giải chi tiết: 

a) Đáp án đúng là: B

b) Đáp án đúng là: A

c) Đáp án đúng là: D

Bài tập 8 (trang 28): Hoàn thành bảng theo mẫu sau về sự phát triển và phân bố ngành nông (nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Bài giải chi tiết: 

Bài tập 9 (trang 29): Dựa vào hình 11.2 trang 156 SGK, hãy kể tên:

a) Một số trung tâm công nghiệp và tên ngành công nghiệp của các trung tâm đó ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

b) Một số nhà máy sản xuất điện ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

c) Các khu kinh tế cửa khẩu ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Bài giải chi tiết: 

a) Một số trung tâm công nghiệp và tên ngành công nghiệp của các trung tâm ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ:

- Thái Nguyên: Sản xuất kim loại; Cơ khí; Sản xuất, chế biến thực phẩm; Dệt và sản xuất trang phục; Sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính.

- Bắc Giang: Sản xuất hóa chất; Sản xuất, chế biến thực phẩm; Dệt và sản xuất trang phục; Sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính; Sản xuất ô tô và xe có động cơ khác; Sản xuất vật liệu xây dựng.

- Việt Trì: Dệt và sản xuất trang phục; Sản xuất, chế biến thực phẩm; Sản xuất hóa chất; Sản xuất vật liệu xây dựng.

- Hòa Bình: Sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính; Sản xuất, chế biến thực phẩm; Sản xuất vật liệu xây dựng.

b) Một số nhà máy sản xuất điện ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ: Lai Châu, Sơn La, Tuyên Quang,…

c) Các khu kinh tế cửa khẩu ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ: Tây Trang; Ma Lù Thang, Thanh Thủy, Sóc Giang,…

Bài tập 10 (trang 29): Điền thông tin vào các vị trí còn khuyết cho phù hợp về đặc điểm phát triển giao thông vận tải vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

- Vùng có vị trí thuận lợi kết nối với vùng Đồng bằng sông Hồng, với nước láng giềng Trung Quốc bằng (1).............

- Đường quốc lộ, cao tốc được nâng cấp và xây dựng, tạo động lực thúc đẩy phát triển các hành lang kinh tế như cao tốc (2)........., cao tốc (3)........, quốc lộ 6,...

- Giao thông vận tải trong vùng đang (4).......... dịch vụ hỗ trợ vận tải, (5).............. các phương tiện vận tải và nâng cao chất lượng dịch vụ.

Bài giải chi tiết: 

(1) đường ô tô, đường sắt, đường sông, đường hàng không

(2) Hà Nội - Lạng Sơn 

(3) Hà Nội - Lào Cai

(4) phát triển đồng bộ

(5) hiện đại hóá

Bài tập 11 (trang 29): 

a) Trình bày sự phát triển ngành du lịch ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

b) Kể tên một số danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử được khai thác để phát triển du lịch.

Bài giải chi tiết: 

a) - Du lịch là thế mạnh kinh tế của vùng.

- Có nhiều loại hình và điểm du lịch nổi tiếng.

- Du lịch sinh thái phát triển ở các vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên, các danh lam thắng cảnh.

- Du lịch văn hóa gắn với các điểm di tích.

b) - Danh lam thắng cảnh: hồ Ba Bể, hồ Núi Cốc, hồ Thác Bà, thác Bản Giốc, Sa Pa,...

- Di tích lịch sử: hang Pác Bó (Cao Bằng), cây đa Tân Trào và An toàn khu (Tuyên Quang), Đền Hùng (Phú Thọ), di tích Điện Biên Phủ (Điện Biên),...

Bài tập 12 (trang 29): Tìm hiểu và giới thiệu với bạn về một địa điểm du lịch nổi tiếng của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Bài giải chi tiết: 

    Sa Pa, với khí hậu mát mẻ quanh năm và phong cảnh nên thơ, từ lâu đã trở thành điểm đến yêu thích của du khách trong và ngoài nước. Nơi đây không chỉ có những thửa ruộng bậc thang tuyệt đẹp mà còn ẩn chứa nhiều điều thú vị khác. Dạo quanh thị trấn Sa Pa, bạn sẽ được hòa mình vào không khí nhộn nhịp của chợ, thưởng thức những món ăn đặc sản địa phương và mua sắm những món quà lưu niệm độc đáo. Đỉnh Fansipan - "nóc nhà Đông Dương" là một trong những điểm đến hấp dẫn nhất đối với những người yêu thích trekking. Cảm giác chinh phục đỉnh núi cao nhất Đông Nam Á chắc chắn sẽ là một trải nghiệm khó quên. Tham gia các lễ hội truyền thống của người dân tộc thiểu số, thưởng thức những món ăn đặc sản, tìm hiểu về các nghề thủ công truyền thống... là những trải nghiệm thú vị mà bạn không nên bỏ lỡ.