MỞ ĐẦU

Khí hậu là một trong những nhân tố quyết định đến thiên nhiên nước ta, có ảnh hưởng rất lớn đến các thành phần tự nhiên khác. Hãy nêu một số đặc điểm nổi bật của khí hậu Việt Nam mà em biết.

Trả lời:

• Mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa

• Khí hậu phân hóa đa dạng.

1. KHÍ HẬU NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA

a) Tính chất nhiệt đới ẩm

CH: Dựa vào thông tin trong bài và hình 6.1, em hãy nêu những đặc điểm thể hiện tính chất nhiệt đới ẩm của khí hậu nước ta.

Trả lời:

• Nhiệt độ trung bình năm trên 200C => Khí hậu nhiệt đới.

• Tổng lượng bức xạ nhận được lớn, cán cân bức xạ quanh năm dương.

• Lượng mưa trung bình năm lớn: từ 1500 – 2000 mm/năm => Cân bằng ẩm luôn dương, độ ẩm không khí cao.

1. b) Tính chất gió mùa

CH: Dựa vào hình 6.1 và thông tin trong bài, em hãy cho biết tính chất gió mùa của khí hậu nước ta được thể hiện như thế nào.

Trả lời:

• Gió mùa đông (tháng 11- tháng 4 năm sau): lạnh, khô, hướng đông bắc

=> Miền Bắc chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc. Miền Nam, Tín phong chiếm ưu thế, gây khô ở Nam Bộ và Tây Nguyên; gây mưa cho Duyên hải miền Trung.

• Gió mùa hạ (tháng 5 - tháng 10): nóng, ẩm, chủ yếu có hướng tây nam. 

=> Đầu hạ, gió mùa Tây Nam gây mưa cho Nam Bộ và Tây Nguyên, gây hiệu ứng phơn khô, nóng cho Trung Bộ, Tây Bắc. Giữa và cuối hạ, gây mưa lớn và kéo dài cho nhiều nơi trên cả nước.

2. KHÍ HẬU PHÂN HÓA ĐA DẠNG

CH: Dựa vào hình 6.1 và thông tin trong bài, em hãy chứng minh khí hậu nước ta có sự phân hóa đa dạng theo chiều bắc - nam, đông - tây và theo độ cao.

Trả lời:

LUYỆN TẬP

CH: Lập sơ đồ thể hiện tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa của khí hậu nước ta.

Trả lời:

CH: Giải thích vì sao khí hậu nước ta có sự phân hoá đa dạng.

Trả lời:

• Giáp biển => Chịu ảnh hưởng sâu sắc của biển.
• Địa hình hẹp ngang, trải dài theo vĩ độ => Phân hóa theo bắc – nam.
• Địa hình chủ yếu là đồi núi => Phân hóa khí hậu theo độ cao.
• Địa hình kết hợp với hướng gió => Khí hậu nước ta phân hóa đông - tây.

VẬN DỤNG

Hãy thực hiện một trong hai nhiệm vụ sau:

• Nhiệm vụ 1. Hãy sưu tầm và viết báo cáo về đặc điểm khí hậu ở địa phương em (nhiệt độ, số giờ năng, lượng mưa, mùa mưa, mùa khô, độ âm không khí, biên độ nhiệt năm, các hiện tượng thời tiết đặc biệt).
• Nhiệm vụ 2. Hãy sưu tầm những câu ca dao, tục ngữ, các bài thơ có nội dụng về khí hậu và các hiện tượng thời tiết ở nước ta.

Trả lời:

Gợi ý: Nhiệm vụ 2: Một số câu ca dao, tục ngữ nói về khí hậu: