MỞ ĐẦU

Khí hậu và nước là những nguồn tài nguyên có ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất và đời sống, vì vậy phải được khai thác và sử dụng hợp lí. Hãy nêu một số vai trò của tài nguyên khí hậu và tài nguyên nước đối với các hoạt động kinh tế của nước ta.

Trả lời:

Tài nguyên khí hậu:

• Khí hậu nhiệt đới => Sản phẩm đa dạng, phong phú, có giá trị kinh tế cao.

• Ảnh hưởng đến các hoạt động du lịch, đặc biệt là du lịch ngoài trời.

Tài nguyên nước:

• Cung cấp nước cho sản xuất công nghiệp và nông nghiệp.

• Thúc đẩy sự phát triển của các ngành thủy điện; giao thông đường thủy; du lịch; khai thác và nuôi trồng thủy hải sản; bảo tồn và phát triển sinh vật….

1. VAI TRÒ CỦA KHÍ HẬU

a) Ảnh hưởng của khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp

CH: Dựa vào hình 10.1, hình 10.2 và thông tin trong bài, em hãy phân tích những ảnh hưởng của khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp nước ta.

Trả lời:

Ảnh hưởng của khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp:

b) Vai trò của khí hậu đối với phát triển du lịch

CH: Dựa vào hình 10.3 và thông tin trong bài, em hãy phân tích vai trò của khí hậu đối với sự phát triển du lịch ở một số điểm du lịch nổi tiếng của nước ta.

Trả lời:

• Khu vực đồi núi phân hoá theo đai cao => Tạo điều kiện phát triển các loại hình du lịch như nghỉ dưỡng, tham quan, khám phá,... 
• Khí hậu núi cao mát mẻ quanh năm, không khí trong lành => Tạo nên các điểm du lịch. 

Ví dụ: Sa Pa

• Nằm ở độ cao khoảng 1500m, sườn đông của dãy Hoàng Liên Sơn.

• Khí hậu Sa Pa ôn hoà, mát mẻ quanh năm, nhiệt độ trung bình năm 15,3 độ C, số giờ nắng > 1 400 giờ/năm. 

=> Đẩy mạnh khai thác hình thức du lịch trải nghiệm, du lịch nghỉ dưỡng,...

2. TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC SỬ DỤNG TỔNG HỢP TÀI NGUYÊN NƯỚC Ở LƯU VỰC SÔNG

CH: Dựa vào hình 10.4 và thông tin trong bài, em hãy lấy ví dụ chứng minh tầm quan trọng của việc sử dụng tổng hợp tài nguyên nước ở một lưu vực sông.

Trả lời:

Ví dụ:

• Ở lưu vực sông Hồng: Xây dựng hồ chứa nước nhằm: phát triển thuỷ điện, giao thông đường thuỷ, du lịch, cung cấp nước cho sản xuất và sinh hoạt,... 

=> Góp phần quan trọng trong sử dụng tổng hợp, bảo vệ tài nguyên nước.

• Ở lưu vực sông Cửu Long (sông Mê Công): thiếu nước ngọt vào mùa khô; tác động của biến đối khí hậu, mực nước biển dâng -> xâm nhập mặn, hạn hán diễn ra trầm trọng hơn. 

=> Đẩy mạnh việc sử dụng tổng hợp tài nguyên nước ở lưu vực sông Cửu Long thông qua biện pháp cải tạo, mở rộng hệ thống kênh rạch => Góp phần đảm bảo nước cho sinh hoạt và sản xuất, vừa phòng chống thiên tai. 

LUYỆN TẬP

CH: Nêu ví dụ về ảnh hưởng của một loại thiên tai đối với sản xuất nông nghiệp ở nước ta.

Trả lời:

Một số tác động của hạn hán:

• Huỷ hoại các loài thực vật, các loài động vật, quần cư hoang dã, giảm chất lượng không khí, nước, xói lở đất… 

• Nhiều diện tích sản xuất thiếu nước nghiêm trọng => Giảm diện tích gieo trồng, giảm năng suất cây trồng và giảm sản lượng cây trồng. 

• Tăng chi phí sản xuất, giảm thu nhập của lao động nông nghiệp. Tăng giá thành lương thực; giảm tổng giá trị sản phẩm chăn nuôi. 

• Các nhà máy thuỷ điện gặp nhiều khó khăn trong quá trình vận hành.

CH: Lập sơ đồ về ảnh hưởng của khí hậu đối với việc phát triển du lịch tại một điểm cụ thể nêu ở hình 10.3.

Trả lời:

VẬN DỤNG

CH: Thực hiện một trong hai nhiệm vụ sau:

• Nhiệm vụ 1. Em hãy đóng vai hướng dẫn viên du lịch, giới thiệu về đặc trưng khí hậu của một địa điểm du lịch mà em biết.
• Nhiệm vụ 2. Em hãy sưu tầm thông tin và viết một đoạn văn ngăn về thực trạng sử dụng tổng hợp tài nguyên nước ở một lưu vực sông cụ thể.

Trả lời:

Nhiệm vụ 2:

Lưu vực sông Hồng - Thái Bình

Lưu vực sông Hồng - Thái Bình là một lưu vực sông liên quốc gia chảy qua 3 nước Việt Nam, Trung Quốc, Lào với tổng diện tích tự nhiên vào khoảng 169.000km2. Đây là lưu vực sông lớn nhất cả nước chảy qua 25 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với hơn 30 triệu người dân đang sinh sống. Hệ thống sông Hồng - Thái Bình đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức: phân bố nguồn nước không đều giữa mùa khô và mùa mưa, ô nhiễm nước dẫn đến chất lượng nước không bảo đảm, ảnh hưởng của các hồ chứa ở thượng lưu tác động đến bồi xói lòng, bờ bãi sông, bồi xói cửa sông và xâm nhập mặn vùng cửa sông, sự cạnh tranh trong sử dụng nước giữa các ngành, đặc biệt là giữa phát điện và sản xuất nông nghiệp…