MỞ ĐẦU

Lịch sử phát triển lãnh thổ lâu đời và vị trí nằm ở nơi giao thoa của 2 vành đai sinh khoáng lớn trên Trái Đất giúp cho Việt Nam có nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào. Hãy nêu một số đặc điểm nổi bật cùng những giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản của nước ta.

Trả lời: 

Đặc điểm:

•  Khá đa dạng, phong phú; phân bố tương đối rộng.

•  Phần lớn có quy mô trung bình và nhỏ.

Giải pháp sử dụng hợp lí:

• Thực hiện nghiêm luật khoáng sản, sử dụng biện pháp quản lí chặt chẽ. 

• Ứng dụng công nghệ khoa học kĩ thuật trong khai thác.

• Tuyên truyền giáo dục cho người dân nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm,..

1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA TÀI NGUYÊN KHOÁNG SẢN

Dựa vào hình 4.1, kiến thức đã học và thông tin trong bài, em hãy:

CH: Trình bày những đặc điểm chung của tài nguyên khoáng sản nước ta.

Trả lời: 

• Nguồn tài nguyên tương đối phong phú, đa dạng

• Phần lớn đều có quy mô trung bình và nhỏ.

• Phân bố tương đối rộng trên toàn quốc.

CH: Giải thích tại sao tài nguyên khoáng sản nước ta có những đặc điểm đó.

Trả lời: 

• Do nằm ở vị trí giao nhau giữa các vành đai sinh khoáng và có lịch sử phát triển địa chất lâu dài, phức tạp.

• Vùng có đứt gáy sâu, uốn nếp mạnh, có hoạt động mac-ma xâm nhập hoặc phun trào. => Hình thành mỏ nội sinh.

• Quá trình trầm tích tại các vùng biển nông, vùng bờ biển hoặc các vùng trũng được bồi đắp, lắng đọng vật liệu từ các vùng uốn nếp cổ có chứa quặng,... => Hình thành mỏ ngoại sinh.

2. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN KHOÁNG SẢN

Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

CH: Phân tích hiện trạng khai tác tài nguyên khoáng sản

Trả lời: 

• Nhiều loại chưa được thăm dò, đánh giá đầy đủ tiểm năng và giá trị; 

• Một số chưa được khai thác, sử dụng hợp lí và hiệu quả, tình trạng khai thác quá mức vẫn đang diễn ra.

• Công nghệ khai thác chưa tiên tiến => lãng phí tài nguyên; xói mòn, trượt đất, suy giảm đa dạng sinh học, ô nhiễm đất, nước, hủy hoại môi trường,...

CH: Nêu biện pháp sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản nước ta.

Trả lời: 

• Thực hiện Luật Khoáng sản Việt Nam.

• Áp dụng công nghệ, kĩ thuật hiện đại, tiên tiến.

• Tuyên truyền, giáo dụng nâng cao ý thức người dân.

LUYỆN TẬP

CH: Hoàn thành sơ đồ thể hiện các đặc điểm chung về tài nguyên khoáng sản Việt Nam theo gợi ý dưới đây:

Trả lời: 

CH: Lấy ví dụ chứng minh khai thác khoáng sản có ảnh hưởng đến môi trường ở nước ta.

Trả lời: 

• Hoạt động khai thác mỏ than lộ thiên => Khi mưa lũ: các đồng ruộng, khe suối phía dưới các bãi thải bị bồi lấp do sạt lở, xói mòn.

• Không có hệ thống xử lý nước thải, tình trạng nước thải chưa qua xử lý => Ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, gây ô nhiễm nguồn nước.

VẬN DỤNG

CH: Hãy sưu tầm thông tin để viết báo cáo ngắn về một loại khoáng sản của nước ta và chia sẻ với các bạn.

Trả lời: 

Gợi ý:

Than khoáng:

Than biến chất trung bình: phân bố ở Thái Nguyên, vùng sông Đà và vùng Nghệ Tĩnh; trữ lượng gần 80 triệu tấn.

Than biến chất cao: phân bố chủ yếu ở các bể than Quảng Ninh, Thái Nguyên, sông Đà, Nông Sơn; trữ lượng trên 18 tỷ tấn. 

Đất hiếm: phân bố chủ yếu ở Tây Bắc Bộ; tổng tài nguyên trữ lượng gần 10 triệu tấn; đứng thứ 3 trên thế giới. Quặng đất hiếm ở Việt Nam chưa được khai thác sử dụng.