MỞ ĐẦU

Đất đai là nguồn tài nguyên quý giá, có vai trò đặc biệt quan trọng đổi với địa bàn cư trú, phát triển sản xuất của các ngành kinh tế, nhất là sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản. Hãy nêu giả trị sử dụng của tài nguyên đất ở nước ta đối với sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản.

Trả lời: 

1. ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐẤT FERALIT VÀ GIÁ TRỊ SỬ DỤNG

Dựa vào hình 12.1 và thông tin trong bài, em hãy phân tích:

CH: Đặc điểm của đất feralit.

Trả lời: 

• Lớp vỏ phong hoá dày, thoáng khí, dễ thoát nước.

• Có nhiều hợp chất sắt, nhôm => Thường có màu đỏ vàng.

• Chua, nghèo các chất badơ và mùn.

• Bị rửa trôi mạnh => Các hợp chất oxit sắt và oxit nhôm thường tích tụ thành kết von hoặc đá ong.

CH: Giá trị sử dụng của đất feralit trong sản xuất nông, lâm nghiệp.

Trả lời: 

• Trong lâm nghiệp: Thích hợp phát triển rừng sản xuất => Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến gỗ.

• Trong nông nghiệp: Trồng các loại cây công nghiệp lâu năm, cây dược liệu, cây ăn quả.

2. ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐẤT PHÙ SA VÀ GIÁ TRỊ SỬ DỤNG

Dựa vào hình 12.2 và thông tin trong bài, em hãy phân tích:

CH: Đặc điểm của đất phù sa.

Trả lời: 

Tầng đất dày và phì nhiêu:

• Đất phù sa sông: trung tính, ít chua; màu nâu, tơi xốp, giàu dinh dưỡng.
• Đất phèn: Đất bị chua, nghèo dinh dưỡng.
• Đất mặn: Hình thành ở vùng cửa sông, ven biển.

Ngoài ra còn một số loại đất phù sa khác như: đất xám trên phù sa cổ, đất cát ven biển,..

CH: Giá trị sử dụng của đất phù sa trong sản xuất nông nghiệp, thủy sản.

Trả lời: 

• Trong nông nghiệp: Sản xuất cây lương thực, cây công nghiệp hàng năm và cây ăn quả.

• Trong thủy sản: Thuận lợi đánh bắt thủy sản; nuôi trồng nhiều loại thủy sản nước lợ và nước mặn.

3. TÍNH CẤP THIẾT CỦA VẤN ĐỀ CHỐNG THOÁI HÓA ĐẤT Ở NƯỚC TA

CH: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy chứng minh tính cấp thiết của vấn đề chống thoái hóa đất ở nước ta.

Trả lời: 

Nước ta có hàng triệu ha đất bị thoái hoá ở các mức độ khác nhau.

• Nạn phá rừng ở các vùng đồi núi => Đất bị rửa trôi, xói mòn chiếm diện tích lớn => Đất không còn độ phì, chất dinh dưỡng cho thực vật phát triển, đất khó phục hồi.

• Khai thác quá mức => Đất canh tác, nhất là đất trồng trọt bị suy giảm độ phì, bạc màu.

• Sử dụng nhiều phân hoá học, thuốc trừ sâu và ảnh hưởng của chất thải công nghiệp, chất thải sinh hoạt chưa qua xử lí,... => Đất bị ô nhiễm.

• Một số nơi khô hạn => Đất nguy cơ bị hoang mạc hóa; nước biển xâm nhập vùng ven biển => Đất mặn hóa.

LUYỆN TẬP

CH: Dựa vào kiến thức đã học, em hãy hoàn thành bảng theo mẫu sau:

Trả lời: 

CH: Lấy ví dụ cụ thể chứng minh một số loại đất của nước ta đang bị thoái hóa.

Trả lời: 

Ví dụ: Ở khu vực trung du, miền núi phía Bắc; khu vực Tây Nguyên và đồng bằng sông Cửu Long: Đất bị thoái hóa theo nhiều cách khác nhau:

• Lạm dụng máy móc và phân bón hóa học. =>Xói mòn, mất các vi sinh vật trong đất, giảm lượng chất hữu cơ,...

• Ngập lụt, hạn hán,... => Đất không giữ được nước => Nhiều cây ăn quả không thể sống được, dễ bị dịch bệnh.

VẬN DỤNG

CH: Hãy liệt kê các hành động mà em có thể làm được để góp phần bảo vệ tài nguyên đất.

Trả lời: 

• Trồng nhiều cây xanh

• Giảm thiểu rác thải ra môi trường đất

• Tăng cường hiểu biết về bảo vệ rừng cũng như các biện pháp canh tác hợp lí, từ đó 

• Tuyên truyền, vận động mọi người xung quanh chung tay bảo vệ nguồn đất.