Nội dung bài viết gồm 2 phần:

• Ôn tập lý thuyết
• Hướng dẫn giải bài tập sgk

A. LÝ THUYẾT

I. Định nghĩa, phân loại

1. Định nghĩa

• Ancol là những hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm hiđroxyl -OH liên kết trực tiếp với nguyên tử hidrocacbon no.

2. Phân loại

• Căn cứ phân loại

II. Đồng phân, danh pháp

1. Đồng phân

• Đồng phân mạch cacbon.
• Đồng phân vị trí nhóm –OH.

2. Danh pháp

• Tên thông thường (gốc - chức)

Tên  = ancol + tên gốc ankyl + ic

• Tên thay thế

Tên = tên HC tương ứng + số chỉ vị trí nhóm -OH + ol

III. Tính chất hóa học

• Nhiệt độ sôi, khối lượng riêng của ancol tăng khi số cacbon tăng.
• Độ tan của ancol  giảm khi số cacbon tăng.
• Ancol có liên kết hidro nên:
• Nhiệt độ sôi sôi lớn hơn các chất có cùng số C hoặc cùng phân tử khối.
• Tan nhiều trong nước là do tạo liên kết H với nước.

III. Tính chất hóa học

1. Phản ứng thế H của nhóm -OH

• Phản ứng chung của ancol

2C_nH_2n+1OH + 2Na → 2C_nH_2n+1ONa + H₂

• Tính chất đặc trưng của glixerol ( và các ancol có 2 nhóm -OH liên tiếp)

Glixerol hòa tan được Cu(OH)₂ tạo thành phức chất tan, màu xanh da trời

2C₃H₅(OH)₃ + Cu(OH)₂ → [C₃H₅(OH)₂O]₂Cu + 2H₂O

=>Phản ứng nhận biết ancol đơn chức và ancol đa chức.

2. Phản ứng thế nhóm OH

• Phản ứng với axit vô cơ

C₂H₅OH + HBr → C₂H₅Br +  H₂O

R - OH + HA → R-A + H₂O

• Pư với ancol

C₂H₅-OH + HO-C₂H₅ →(H₂SO₄đ, t^o) C₂H₅OC₂H₅ + H₂O

3. Phản ứng tách nước tạo anken

C_nH_{2n + 1}OH →(H₂SO₄đ, t^o) C_nH_2n + H₂O

4. Phản ứng oxi hóa

• Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn

Ancol bậc 1 (R - CH₂ - OH) + CuO →(t^o)  anđehit (R - CHO) + Cu + H₂O

Ancol bậc 2 (R -C(R1)H-OH) + CuO →(t^o)  xeton (R-CO-R1) + Cu + H₂O

• Phản ứng oxi hóa hoàn toàn

C_nH_2n+1OH + $\frac{3n}{2}$O₂ →(t^o) nCO₂+(n+1)H₂O

V. Điều chế

1. Phương pháp tổng hợp

• Anken + H₂O →(H₂SO₄đ, t^o) ancol

C₂H₄ + H₂O →(H₂SO₄đ, t^o)  C₂H₅OH

• Dẫn xuất hal + NaOH

C₂H₅Cl + NaOH →(t^o) C₂H₅OH + NaCl

2. Phương pháp sinh hóa

(C₆H₁₀O₅)_n→(H₂O, xt, t^o)C₆H₁₂O₆  →(enzim)  C₂H₅OH

VI. Ứng dụng