BÀI 2. XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA

MỞ ĐẦU

Xà phòng, chất giặt rửa được dùng để loại bỏ các vết bẩn bám trên quần áo, bề mặt các vật dụng,...

Xà phòng là gì? Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp có điểm gì giống và khác nhau?

Giải nhanh:

- Xà phòng có thành phần là muối sodium hoặc potassium của các acid béo.

- Điểm giống và khác nhau:

1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT GIẶT RỬA CỦA XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA TỰ NHIÊN, TỔNG HỢP

Thảo luận 1: So sánh thành phần, tính chất giặt rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.

Giải nhanh:

- Xà phòng là muối sodium hoặc potassium của các acid béo.

- Chất giặt rửa tổng hợp là các muối sodium như sodium alkylsulfate, sodium alkylbenzenesulfonate,...

- Chất giặt rửa tổng hợp có tính năng giặt rửa tương tự xà phòng.

Thảo luận 2: Quan sát Ví dụ 1 và Ví dụ 2, hãy giải thích tại sao xà phòng và chất giặt rửa đều tan được trong nước.

Giải nhanh:

Do cả hai đều có cấu tạo là đầu ưa nước gắn với đuôi dài kị nước mà phần ưa nước lại dễ tan trong nước.

2. PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA TỔNG HỢP

Thảo luận 3: Tiến hành Thí nghiệm và mô tả hiện tượng quan sát được. Viết phương trình hóa học ở dạng tổng quát của phản ứng xà phòng hóa chất béo.

Giải nhanh:

- Bước 1: hỗn hợp bị tách thành 2 lớp do chất béo không tan được trong nước cũng như dung dịch NaOH nên đã tạo ra dung dịch không đồng nhất.

- Đun sôi và khuấy liên tục hỗn hợp thì thu được một hỗn hợp đồng nhất.

- Ngừng đun để nguội, sau đó thêm dung dịch NaCl thì thấy xuất hiện lớp chất rắn màu trắng nổi lên trên. 

- PTTQ: (RCOO)₃C₃H₅ + 3NaOH   3RCOONa + C₃H₅(OH)₃

3. CÁCH SỬ DỤNG HỢP LÍ, AN TOÀN XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA TỔNG HỢP TRONG ĐỜI SỐNG

BÀI TẬP

Bài 1: Hóa chất chủ đạo trong ngành công nghiệp sản xuất xà phòng là

Giải nhanh:

Chọn D.

Bài 2: Cho biết trong các chất sau, chất nào có thể là thành phần chính của xà phòng? Chất nào có thể là thành phần chính của chất giặt rửa tổng hợp?

Giải nhanh:

- Xà phòng:  b, c, d.

- Chất giặt rửa tổng hợp: a.