BÀI 12. THĂNG LONG – HÀ NỘI 

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Hình dưới đây gợi cho em liên tưởng đến sự tích nào gắn với Hà Nội? Hãy chia sẻ những hiểu biết của em về Hà Nội

Đáp án chuẩn:

Bức hình giúp em liên tưởng đến hoạt động múa rối. Hà Nội, thủ đô của Việt Nam, là trung tâm kinh tế, tài chính lớn với lịch sử hàng ngàn năm văn hiến. Thành phố nằm ở phía tây bắc của vùng đồng bằng sông Hồng, với địa hình bao gồm vùng đồng bằng trung tâm và các vùng đồi núi ở phía bắc và tây bắc thành phố.

KHÁM PHÁ

1. VỊ TRÍ VÀ TÊN GỌI THĂNG LONG - HÀ NỘI

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát hình 2, em hãy xác định vị trí địa lý của Thăng Long- Hà Nội trên lược đồ

Đáp án chuẩn:

Thăng Long - Hà Nội nằm ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ, tiếp giáp vi nhiều tỉnh thành.

Câu 2: Dựa vào hình 3, hãy kể các tên gọi khác nhau của Thăng Long- Hà Nội.

Đáp án chuẩn:

Đông Đô(1397), Đông Quan(1408),  Đông Kinh( 1430).

2. LỊCH SỬ THĂNG LONG - HÀ NỘI

Câu 1: Khai thác tư liệu, em hãy phân tích một số đặc điểm tự nhiên nổi bật của khu vực thành Đại La- Thăng Long

Đáp án chuẩn:

- Ở giữa khu vực trời đất; chính giữa nam bắc đông tây.

- Thế rồng cuộn, hổ ngồi; tiện nghi núi sông sau trước.

- Mặt đất rộng, bằng phẳng; thế đất cao;

- Muôn vật tốt tươi, phồn thịnh.

Câu 2: Đọc thông tin và quan sát các hình từ 4 đến 8 em hãy :

- Nêu một số sự kiện tiêu biểu gắn với lịch sử Thăng Long- Hà Nội. 

- Kể một câu chuyện liên quan đến Thăng Long- Hà Nội mà em ấn tượng nhất

Đáp án chuẩn:

- Một số sự kiện tiêu biểu gắn với lịch sử Thăng Long- Hà Nội: sự kiện Thăng Long tứ trấn, Truyền thuyết Lê Lợi trả gươm báu cho rùa vàng. 

- Câu chuyện về sự tích Hồ Gươm rất ấn tượng. Trên tay Lê Lợi có gươm thần giúp quân Minh tan tác, bạt phá. Một năm sau khi đánh tan giặc Minh, vua Lê Lợi cưỡi thuyền quanh hồ Tả Vọng, Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi gươm thần. Vua nâng gươm trao lại cho Rùa Vàng, nhưng Rùa Vàng ngậm gươm và lặn xuống đáy hồ, từ đó hồ Tả Vọng được đổi tên thành hồ Hoàn Kiếm.

3. THỦ ĐÔ HÀ NỘI NGÀY NAY

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát các hình từ 9 đến 11, em hãy cho biết Hà Nội là trung tâm quan trọng của cả nước ở các lĩnh vực nào?

Đáp án chuẩn:

Hà Nội là trung tâm quan trọng trong lĩnh vực thương mại, hệ thống ngân hàng, khu công nghệ cao,..

Câu 2: Quan sát hình 12, cho biết các bạn nhỏ đang làm gì? việc làm đó có ý nghĩa như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Các bạn nhỏ đang học nặn tò he. Điều đó thể hiện thế hệ trẻ này nay luôn nuôi dưỡng, lưu giữ nhiều giá trị văn hóa truyền thống lâu đời của dân tộc.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Kể lại một câu chuyện về lịch sử Thăng Long- Hà Nội

Đáp án chuẩn:

Mặc dù người ta nói Thăng Long đã có nghìn năm lịch sử, nhưng thành phố này có cội nguồn xa xưa hơn nhiều. Khi người Việt - Mường từ vùng trung du của các vua Hùng xuống đồng bằng, An Dương Vương đã định đô ở Cổ Loa. Sau đó, Hai Bà Trưng khởi nghĩa và đặt đô ở Mê Linh. Thời Bắc thuộc kéo dài nghìn năm, trị sở xứ này đầu tiên đặt tại Luy Lâu, liên quan đến thái thú Sĩ Nhiếp. Sau đó, đô thành dời về Mê Linh, rồi sang Long Uyên - Long Biên. Những đô thành này nằm ở phía Đông sông Hồng và từng bị các cuộc tấn công của giặc Chà Và từ biển và giặc Nam Chiếu từ Vân Nam.

Năm 824, người Tàu cai trị đã xây thành trên bờ Tây sông Hồng, trong địa phận huyện Tống Bình. Sau đó, vào năm 866, Tiết độ sứ Cao Biền đã xây lại thành Đại La với quy mô lớn. Đây là nền tảng cho việc vào năm 1010, Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư về và đặt tên thành Thăng Long.

Câu 2: Vì sao nói Hà Nội là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục của đất nước?

Đáp án chuẩn:

• Hà Nội, thủ đô của Việt Nam, là nơi làm việc của các cơ quan lãnh đạo cao nhất của đất nước.
• Quốc Tử Giám là trường đại học đầu tiên của Việt Nam, nay Hà Nội tập trung nhiều viện nghiên cứu, trường đại học, bảo tàng và thư viện hàng đầu.
• Hà Nội cũng là trung tâm sản xuất, có các nhà máy, khu công nghệ cao, làng nghề và là nơi tập trung nhiều hoạt động thương mại, giao dịch quan trọng trong và ngoài nước.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Thiết kế một tấm áp phích tuyên truyền về việc bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh hoặc giá trị văn hóa truyền thống của Hà Nội.

Đáp án chuẩn: