BÀI 15. THIÊN NHIÊN VÙNG DUYÊN HẢI MIỀN TRUNG

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Trường Sơn là dãy núi dài nhất Việt Nam nơi có con đường Trường Sơn huyền thoại trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc ta và đã đi vào thơ ca, âm nhạc như một niềm tự hào dân tộc.

Em hãy trình bày một câu thơ, câu hát về dãy Trường Sơn mà em biết.

Đáp án chuẩn:

“Ðông sang Tây không phải đường thư

Ðường chuyển đạn và đường chuyển gạo

Ðông Trường Sơn cô gái ba sẵn sàng xanh áo

Tây Trường Sơn bộ đội áo màu xanh”

(Trường Sơn Đông Trường Sơn Tây- Phạm Tiến Duật)

KHÁM PHÁ

1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 2, em hãy:

- Xác định vị trí của vùng Duyên hải miền Trung trên lược đồ.

- Đọc tên các vùng, quốc gia, tiếp giáp với với vùng Duyên hải miền Trung.

Đáp án chuẩn:

- Duyên hải miền Trung là dải đất hẹp ngang, kéo dài từ tỉnh Thanh Hóa đến Bình Thuận.

- Các vùng, quốc gia tiếp giá duyên hải Miền Trung: 

+ Phía đông tiếp giáp với Biển Đông

+ Phía tây tiếp giáp với Lào và vùng Tây Nguyên

+ Phía bắc giáp với vùng Đồng bằng Bắc Bộ, vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ

+ Phía nam giáp vùng Nam Bộ

2. ĐẶC ĐIỂM THIÊN NHIÊN

a) Địa hình 

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 2, em hãy:

- Xác định trên lược đồ: dãy núi Trường Sơn, dãy núi Bạch Mã, đèo Hải Vân, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường.

- Nêu đặc điểm của Đồng bằng ở vùng Duyên hải miền Trung.

Đáp án chuẩn:

Xác định trên lược đồ: 

+ Dãy núi Trường Sơn: Chạy dọc theo sườn duyên dải miền Trung.

+ Dãy núi Bạch Mã: là một dãy núi tạo thành ranh giới tự nhiên giữa tỉnh Thừa Thiên Huế và thành phố Đà Nẵng.

+ Đèo Hải Vân: Đèo Ngang nằm giữa tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình.

+ Vườn Quốc gia : Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng nằm ở phần Bắc dãy núi Trường Sơn  thuộc địa phận huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.

+ Quần đảo Hoàng Sa: Quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam nằm ở khu vực Bắc Biển Đông, cách đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) khoảng 120 hải lý

+ Quần đảo Trường Sa: Quần đảo Trường Sa nằm cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 200 hải lý về phía Nam, bao gồm hơn 100 đảo, đá, bãi ngầm, bãi san hô, nằm rải rác trong phạm vi biển, Đảo gần đất liền nhất là đảo Trường Sa cách vịnh Cam Ranh (Khánh Hòa) khoảng 250 hải lý, 

- Địa hình vùng duyên hải miền Trung có sự khác biệt từ tây sang đông, phía tay là địa hình nhiều đồi núi, phí đông là dải đồng bằng nhỏ hẹp.

b) Khí hậu

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy cho biết những đặc điểm chính về khí hậu của vùng duyên hải miền Trung

Đáp án chuẩn:

Vùng đồng bằng duyên hải miền Trung có các đặc điểm khí hậu như sau: mùa hạ thường khô nóng và chịu hạn hán. Vào cuối năm, thường có mưa lớn và bão, dễ gây ngập lụt. Khu vực phía Bắc, như dãy núi Bạch Mã, có mùa đông lạnh.

c) Sông ngòi 

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 2, em hãy:

- Kể tên và chỉ trên lược đồ một số sông ở vùng Duyên hải miền Trung.

- Nêu những đặc điểm chính của sông ngòi ở vùng Duyên hai miền Trung

Đáp án chuẩn:

Sông Gianh ở Quảng Bình, sông Thạch Hãn ở Quảng Trị, sông Hương ở Thừa Thiên- Huế, sông Vu Gia ở Đà Nẵng, sông Thu Bồn ở Quảng Nam, sông Trà Khúc ở Quảng Ngãi.

Vùng Duyên hải miền Trung có nhiều sông, nhưng  phần lớn là sông ngắn và dốc.

3. TÁC ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG THIÊN NHIÊN ĐỐI VỚI SẢN XUẤT VÀ ĐỜI SỐNG

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình từ 4 đến 7, em hãy:

- Nêu tác động tích cực và tiêu cực cửa môi trương thiên nhiên đến đời sống và sản xuất của người dân vùng Duyên hải miền Trung.

- Đề xuất một số biện pháp phòng chống thiên tai ở vùng Duyên hải miền Trung.

Đáp án chuẩn:

- Tích cưc: vùng biển rộng, là điều kiện thuận lợi để đánh bắt cá, nuôi hải sản, giao thông đường biển, du lịch, sản xuất muối,.

+ Tiêu cực: Mùa khô thường hạn hán kéo dài, nhiều nơi thiếu nước sinh hoạt, hiên tượng cát bay 

- Để phòng chống thiên tai cần:

+ Đẩy mạnh trồng và bảo vệ rừng

+ Xây dựng thủy lợi,..

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Chọn ý ở cột A sao cho phù hợp với ý ở cột B và ghi kết quả vào vở

Đáp án chuẩn:

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Hãy nêu những việc em có thể làm để chia sẻ khó khăn với các bạn ở vùng Duyên hải miền Trung khi có thiên tai xảy ra.

Đáp án chuẩn:

-  Quyên góp sách, vở, đồ dùng học tập,… để tặng các bạn.

- Vận động người thân, bạn bè cùng tham gia phong trào quyên góp gây quỹ từ thiện để giúp đỡ đồng bào miền Trung.