BÀI 22. MỘT SỐ NÉT VĂN HOÁ VÀ TRUYỀN THỐNG YÊU NƯỚC, CÁCH MẠNG CỦA ĐỒNG BÀO TÂY NGUYÊN

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Sinh sống trên mảnh đất cao nguyên hùng vĩ, người dân Tây Nguyên đã tạo dựng được một nền văn hóa với những nét đặc sắc riêng. Hãy giới thiệu về một nét văn hóa hoặc một nhân vật lịch sử vùng Tây Nguyên mà em biết.

Đáp án chuẩn:

Đinh Núp (1914-1999), người dân tộc Bahnar, sinh ra và lớn lên tại làng Stơr, xã Tơ Tung, huyện KBang, tỉnh Gia Lai, là một nhân vật lịch sử của Việt Nam. Ông nổi tiếng với tinh thần cương quyết chống lại thực dân Pháp. Năm 1935, trong một lần quân Pháp truy quét, ông đã dùng nỏ bắn trúng một lính Pháp để khẳng định khả năng đánh bại kẻ thù. Được bổ nhiệm làm Thôn đội trưởng, ông đã lãnh đạo làng Stơr trong mô hình "làng kháng chiến" chống Pháp trên chiến trường Gia Lai. Từ năm 1945 đến 1954, với sự hỗ trợ của Đảng và lòng dũng cảm của dân tộc Tây Nguyên, mô hình này ngày càng mạnh mẽ và lan rộng.

KHÁM PHÁ

1. MỘT SỐ NÉT VĂN HÓA CỦA ĐỒNG BÀO TÂY NGUYÊN

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình từ 1 đến 6, em hãy mô tả những nét chính về văn hóa đồng bào Tây Nguyên.

Đáp án chuẩn:

- Đồng bào Tây Nguyên:

+ thường ở trong ngôi nhà sàn làm bằng tre, gỗ, lá.

+ trang phục truyền thống được may bằng vải thổ cẩm, trang trí hoa văn đặc sắc.

2. TRUYỀN THỐNG YÊU NƯỚC VÀ CÁCH MẠNG CỦA ĐỒNG BÀO VÙNG TÂY NGUYÊN

Đọc thông tin và quan sát các hình 7,8,em hãy cho biết:

Câu 1: Phong trào yêu nước và cách mạng của đồng bào vùng Tây Nguyên có điểm gì nổi bật?

Đáp án chuẩn:

Tây Nguyên là vùng đất giàu truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm với nhiều cuộc đấu tranh tiêu biểu dưới sự lãnh đạo của Đinh Nuos, N'Trang Lơng

Câu 2: Kể lại một câu chuyện lịch sử về truyền thóng yêu nước và cách mạng của đồng bào Tây Nguyên.

Đáp án chuẩn:

N’Trang Lơng, tên thật là Lơng, sinh năm 1870 tại làng Bu Par, gần núi Drônh, khu vực suối Đăk Nha trên cao nguyên M’nông, là tù trưởng của làng Bu N’Trang (nay thuộc xã Đắk R’tíh, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông). Trong cuộc kháng chiến chống lại thực dân Pháp, từ năm 1912 đến 1936, ông lãnh đạo các bộ tộc M’nông và Xtiêng, cùng người dân nổi dậy chống giặc Pháp. Ông thành công trong nhiều trận đánh quyết liệt, đặc biệt là trận nghi binh tiêu diệt chỉ huy Henri Maitre tại đồn Bu Nôrp vào tháng 7 năm 1914. Tuy nhiên, vào năm 1935, ông bị giặc Pháp bao vây và tấn công khiến ông bị bắt và thiệt mạng vào ngày 23/5/1935 do sự phản bội của M’Pông Phê.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Lập bảng hoặc vẽ sơ đồ tư duy về một số nét văn hóa tiêu biểu của đồng bào Tây Nguyên.

Đáp án chuẩn:

Câu 2: Tinh thần yêu nước của đồng bào Tây Nguyên được thể hiện qua những hành động nào của các nhân vật lịch sử N'Trang Lơng, Đinh Núp.

Đáp án chuẩn:

Tinh thần yêu nước được thể hiện qua ý chí đấu tranh kiên cường, bất khuất, và không sợ kẻ địch. Đó là tinh thần anh dũng, sẵn sàng đứng lên chống lại kẻ thù, và sẵn lòng hi sinh bản thân vì tổ quốc.

VẬN DỤNG

Câu 1: Chỉ ra một số điểm giống và khác nhau về nhà ở, trang phục của các dân tộc vùng Tây Nguyên với dân tộc khác mà em biết.

Đáp án chuẩn:

Điểm giống nhau về nhà ở ở Tây Nguyên là việc sử dụng vật liệu chính là gỗ, tre nứa để xây dựng, cùng với việc mặc trang phục truyền thống như khố và trang trí hoa văn sặc sỡ. Điểm khác biệt là nhà truyền thống của dân Tây Nguyên thường có mái ngói rất cao, trong khi đó, trang phục của phụ nữ Tây Nguyên có những họa tiết riêng biệt khác với trang phục của các dân tộc khác.

Câu 2: Tìm hiểu và kể lại một câu chuyện lịch sử khác về truyền thống yêu nước và cách mạng của đồng bào Tây Nguyên.

Đáp án chuẩn:

Đinh Núp, dưới sự lãnh đạo của chi bộ Đảng và với vai trò là Thôn trưởng của làng Stơr, đã dẫn dắt dân làng trong cuộc đấu tranh chống lại thực dân Pháp từ tháng 09/1950 đến tháng 02/1951. Dưới sức mạnh của kẻ thù, họ bám đất, bám làng và sử dụng những vũ khí thô sơ, áp dụng chiến thuật du kích thông minh để đánh bại nhiều cuộc tấn công của đối phương. Làng Stơr đã trở thành "mảnh đất chết" đối với kẻ thù và nhân dân Stơr đã kêu gọi các làng khác đoàn kết, đứng lên chung tay chống giặc, gìn giữ quê hương. Đinh Núp và làng Stơr sau đó trở thành huyền thoại trong lòng nhân dân Tây Nguyên, symbolizing một Tây Nguyên bất khuất. Để vinh danh sự dũng cảm và thành tựu lớn của Đinh Núp, ông là người Tây Nguyên đầu tiên được trao danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và được cộng đồng quốc tế nể phục.