BÀI 8: SÔNG HỒNG VÀ VĂN MINH SÔNG HỒNG

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Hãy chia sẻ những điều em biết có liên quan đến sông Hồng.

Đáp án chuẩn:

- Sông Hồng có tổng chiều dài khoảng 1149 km, bắt nguồn từ Trung Quốc, chảy vào lãnh thổ Việt Nam theo hướng Tây Bắc - Đông Nam rồi đổ ra vịnh Bắc Bộ.

- Các phụ lưu chính của sông Hồng : sông Đà, sông Lô.

- Chế độ nước sông Hồng có hai mùa:

• Mùa lũ bắt đầu từ tháng 6 và kết thúc vào tháng 10, phù hợp với mùa mưa.

• Mùa cạn bắt đầu từ tháng 11 và kết thúc vào tháng 5 năm sau

- Lượng phù sa của sông Hồng rất lớn, trung bình khoảng 100 triệu tấn/nǎm.

KHÁM PHÁ

1. Vị trí và tên gọi khác của sông Hồng

Câu hỏi:

- Quan sát hình 2, em hãy xác định vị trí của sông Hồng trên lược đồ.

- Sông Hồng còn có những tên gọi nào khác?

Đáp án chuẩn:

- Sông Hồng bắt nguồn từ Vân Nam (Trung Quốc) chảy vào lãnh thổ Việt Nam qua nhiều tỉnh, thành phố và đổ ra Biển Đông.

- Sông Hồng còn có các tên gọi khác như: sông Cái, Hồng Hà, Nhị Hà , sông Thao,…

1. Văn minh sông Hồng

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 3, em hãy trình bày một số thành tựu tiêu biểu của văn minh sông Hồng.

Đáp án chuẩn:

- Sự ra đời của nhà nước Văn Lang và nhà nước Âu Lạc: cách ngày nay khoảng 2700 năm, Nhà nước Văn Lang ra đời với kinh đô Phong Châu . Sau đó, vào khoảng 2300 năm cách ngày nay, Thục Phán An Dương Vương đã thống nhất cư dân Âu Lạc và Lạc Việt lập ra nhà nước Âu Lạc, đóng đô ở Cổ Loa.

- Trống đồng Đông Sơn: có nhiều loại, đẹp nhất là trống đồng Ngọc Lũ, là nhạc cụ thường được sử dụng trong các lễ hội.

- Nỏ bắn một lần được nhiều mũi tên đồng.

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát từ hình 4 đến hình 7, kết hợp với một số truyền thuyết thời Hùng Vương (Bánh chưng, bánh giầy,...), em hãy mô tả đời sống vật chất và tinh thần của người Việt cổ.

Đáp án chuẩn:

• Người Việt cổ sử dụng lương thực chính là gạo nếp, gạo tẻ; ở nhà sàn, nam thường đóng khố, mình trần; nữ mặc váy, áo yếm. Họ di chuyển chủ yếu trên sông bằng thuyền, bè. 

• Họ có tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, người có công, các vị thần tự nhiên như: thần sông, thần Mặt Trời,… Trong các lễ hội họ thưởng nhảy múa, thổi kèn,…

3. Giữ gìn và phát huy giá trị của sông Hồng

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy:

- Cho biết giá trị của sông Hồng.

- Đề xuất một số biện pháp để giữ gìn và phát huy giá trị của sông Hồng

Đáp án chuẩn:

- Sông Hồng cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất; giao thông đường thuỷ, nuôi trồng và khai thác thuỷ sản; phát triển du lịch,...

- Biện pháp: tuyên truyền người dân không xả rác xuống sông, xử lí nghiêm hoạt động khai thác cát sỏi trái phép, quy hoạch không gian cảnh quan hai bờ sông, ...

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Dựa vào kiến thức đã học, em hãy liệt kê những thành tựu tiêu biểu, đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang –  Âu Lạc theo gợi ý trong bảng dưới đây.

Đáp án chuẩn:

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Đóng vai hướng dẫn viên của một tàu du lịch trên sông Hồng, hãy giới thiệu cho du khách về một số giá trị mà sông Hồng mang lại cho con người.

Đáp án chuẩn:

- Sông Hồng mang lại nhiều giá trị:

• Cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất;

• Phát triển giao thông đường thuỷ nuôi trồng và khai thác thuỷ sản;

• Phát triển du lịch,....