BÀI 11. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HỌC TẬP

MỞ ĐẦU

CH: Từ lời dạy của Bác, em hãy nêu vai trò của việc học đối với mỗi người.

Gợi ý đáp án:

- Phát triển cá nhân

- Xây dựng đất nước

- Nâng cao vị thế quốc gia

KHÁM PHÁ

CH: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

Cho biết hành vi nào trong các trường hợp thể hiện quyền của công dân trong học tập.

Gợi ý đáp án:

Trường hợp 1: Hành vi của A, B thể hiện quyền được giáo dục, học tập để phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng của bản thân.

Trường hợp 2: Hành vi của Ban Công tác mặt trận thôn T thể hiện quyền của công dân trong học tập thông qua việc quyên góp hỗ trợ cho bạn X

CH: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

Nhận xét hành vi của chủ thể trong các trường hợp.

Gợi ý đáp án:

- Trường hợp 1: Trong trường hợp này, hành vi của chủ thể, K, thể hiện sự thiếu trách nhiệm và không chấp hành nội quy của trường

- Trường hợp 2: Trong trường hợp này, hành vi của chủ thể, Trường Phổ thông dân tộc nội trú X, thể hiện sự chăm sóc và quan tâm đến việc giáo dục và phát triển của học sinh:

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em có nhận xét gì đối với các nhận định về quyền và nghĩa vụ học tập của công dân?

a. Công dân chỉ dược học những ngành, nghề phù hợp với giới tính, khả năng của mình. 

b. Nhà nước đảm bảo quyền học tập của công dân bằng cách thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục.

c. Việc công dân có thể lựa chọn học trung cấp, cao đẳng, đại học là thể hiện quyền bình đẳng về cơ hội học tập.

d. Bình đẳng về cơ hội giáo dục có nghĩa là không có các chính sách ưu tiên cho bất kỳ đối tượng người học nào.

Gợi ý đáp án:

a. Nhận định này không chính xác. Quyền học tập của công dân không nên bị giới hạn bởi giới tính hoặc khả năng. 

b. Nhận định này chính xác. Nhà nước có trách nhiệm đảm bảo quyền học tập của công dân bằng cách thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục. 

c. Nhận định này chính xác. Việc công dân có thể lựa chọn học trung cấp, cao đẳng, đại học là thể hiện quyền bình đẳng về cơ hội học tập. 

d. Nhận định không chính xác. Bình đẳng về cơ hội giáo dục không đồng nghĩa với việc không có các chính sách ưu tiên cho bất kỳ đối tượng người học nào. 

Câu 2: Em hãy nhận xét hành vi của cá nhân, tổ chức trong các trường hợp sau:

a. Vì nhà ở vùng sâu vùng xa, anh A đã chọn hình thức học từ xa để có thể học tại nhà và có điều kiện chăm sóc gia đình. 

b. Học sinh Y cho rằng nhiệm vụ của mình là học tập, còn việc giữ gìn, bảo vệ tài sản của trường học là trách nhiệm của nhà trường.

c. Khi thấy các bạn cùng lớp bỏ học để đi làm thêm ở xưởng may, C cũng có ý định nghĩ học để đi làm cùng các bạn.

d. D là người dân tộc thiểu số, khi trúng tuyển vào Đại học, D đã được nhà trường sắp xếp chỗ ở tại ký túc xá của trường.

Gợi ý đáp án:

a. Hành vi của cá nhân anh A thể hiện sự tự chủ và quan tâm đến gia đình. 

b. Hành vi của học sinh Y phản ánh sự thiếu trách nhiệm và hiểu biết về vai trò của mình trong môi trường học tập. 

c. Hành vi của học sinh C thể hiện sự bất trách nhiệm và thiếu nhận thức về giá trị của việc học tập. 

d. Hành vi của nhà trường trong việc sắp xếp chỗ ở tại ký túc xã cho sinh viên D là sự quan tâm và có trách nhiệm. 

Câu 3: Em hãy đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu.

a. Sau khi thi đỗ vào trường Đại học mơ ước, V quyết tâm học thật tốt với mong muốn có được việc làm phù hợp với chuyên ngành. Ngay từ năm thứ nhất, V đặt mục tiêu ra trường sớm để có thể giúp đỡ gia đình, Do dó, V đã lập kế hoạch học tập và đăng ký học vượt, Kết quả là V đã tốt nghiệp sớm hơn một năm và có thể tự tin tìm việc với bằng tốt nghiệp loại Giỏi của mình.

b, Ông H nhận bằng tốt nghiệp Trung học phổ thông ở tuổi 68 khiến bạn bè và người thân không khỏi ngưỡng mộ. Ông chia sẻ rằng, lúc còn trẻ ông rất thích đi học, nhưng vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên ông chỉ được học đến hết lớp 11. Để có thể tốt nghiệp kì thi này, ngoài việc tham gia học lại chương trình lớp 12 tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên của quận, ông không ngừng cố gắng tự học. Ông hi vọng rằng tình thần hiếu học của bản thân sẽ lan toả được đến các con, cháu của mình.

Em hãy chỉ ra hành vị phù hợp với quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công đôn trong học tập ở các trường hợp trên và nhận xét về các hành vì này.

Gợi ý đáp án:

a. Hành vi của V thể hiện sự tự chủ, quyết tâm và kế hoạch hóa trong việc học tập, điều này phản ánh quyền và nghĩa vụ của công dân trong học tập. V đã lập kế hoạch học tập và đăng ký học vượt để đạt được mục tiêu tốt nghiệp sớm và giúp đỡ gia đình. 

b. Hành vi của ông H cũng thể hiện sự quyết tâm, kiên trì và lòng hiếu học. Mặc dù ông đã đủ tuổi và đã trải qua nhiều khó khăn trong quá trình học tập, nhưng ông vẫn không ngừng cố gắng và tự học để đạt được bằng tốt nghiệp Trung học phổ thông. 

Câu 4: Em hãy đánh giá hành vi của nhân vật trong trường hợp sau:

Được nuông chiều từ bé nên B có tính tình kiêu căng. Ở lớp học, B hầu như không tương tác hoặc chơi cùng với các bạn, Hơn nữa, rất nhiều lần B có thái độ không tôn trọng thầy cô giáo. Cho rằng gia đình mình có điều kiện nền khi sử dụng các trang thiết bị của lớp học, B thường không chú ý giữ gìn, bảo quản. Mỗi khi giáo viên nhắc nhớ, B thường tỏ ra không quan tâm và tuyên bố rằng bố mẹ sẽ bồi thường cho bất kì tổn thất nào gây ra cho trường học.

Gợi ý đáp án:

1. Sự kiêu căng và không tương tác của B không chỉ là dấu hiệu của sự tự tin mà còn là biểu hiện của sự tự cao và thiếu sự tôn trọng đối với các bạn học và môi trường học đường.

2. Sự không tôn trọng thầy cô giáo thể hiện sự thiếu tôn trọng và lòng kính trọng đối với người đứng đầu trong quá trình giáo dục. Điều này không chỉ làm mất trật tự trong lớp học mà còn làm mất đi tinh thần tôn trọng và học tập tích cực.

VẬN DỤNG

CH: Em hãy chia sẻ ý nghĩa của hoạt động học suốt đời, xóa mù chữ tại địa phương em.

Gợi ý đáp án:

1. Nâng cao chất lượng cuộc sống: Việc xóa mù chữ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân trong cộng đồng bằng cách tạo ra cơ hội tiếp cận kiến thức và thông tin. Kỹ năng đọc viết là cơ sở cho việc họ có thể tìm hiểu, tiếp cận thông tin, và tham gia vào các hoạt động xã hội và kinh tế.

2. Khuyến khích phát triển cá nhân: Việc học suốt đời giúp cho mọi người không ngừng học hỏi và phát triển kỹ năng, kiến thức mới. Điều này giúp họ cảm thấy tự tin hơn, độc lập hơn và có thể đóng góp tích cực hơn vào cộng đồng.