BÀI 6. TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA DOANH NGHIỆP

MỞ ĐẦU

CH: Quan sát các hình ảnh sau, em hãy cho biết doanh nghiệp cần thực hiện các trách nhiệm xã hội nào. Nêu ý nghĩa của việc thực hiện các trách nhiệm đó.

Gợi ý đáp án:

+ Tham gia vào các hoạt động cộng đồng

+ Bảo vệ môi trường...

Ý nghĩa: giúp doanh nghiệp xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với cộng đồng, tăng cường uy tín và lòng tin từ phía khách hàng và cộng đồng

KHÁM PHÁ

CH: Dựa vào hình 6.3 và thông tin trong bài, em hãy: 

- Cho biết thể nào là trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. 

- Nêu các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp và nêu ví dụ minh hoạ.

- Xác định hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong các trường hợp. 

Gợi ý đáp án:

- Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là cam kết của doanh nghiệp đóng góp cho việc phát triển kinh tế bền vững. 

- Các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp:

+ Trách nhiệm nhân văn

+ Trách nhiệm pháp lý

+ Trách nhiệm đạo đức

+ Trách nhiệm kinh tế

Ví dụ: Một công ty công nghệ có trách nhiệm kinh tế khi cung cấp cơ hội việc làm cho người lao động và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của địa phương và quốc gia. Họ cũng có thể hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong cộng đồng bằng cách cung cấp các chương trình đào tạo và hỗ trợ tài chính.

- Xác định hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội.

1: Trách nhiệm đạo đức.                                2: Trách nhiệm pháp lý.

3: Trách nhiệm kinh tế và đạo đức.

CH: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

- Cho biết ý nghĩa của việc thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

- Nhận xét việc thực hiện trách nhiệm xã hội của chủ thể trong trường hợp. Nêu một số biểu hiện vi phạm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong thực tế.

Gợi ý đáp án:

- Ý nghĩa:

+ Đối với doanh nghiệp: tránh được các rủi ro pháp lí về lao động, môi trường; tạo động lực cho người lao động và thu hút được nguồn lao động giỏi

+ Đối với xã hội: chung sức hỗ trợ cộng đồng vượt qua khó khăn, giúp ổn định cuộc sống; góp phần bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

- Trong trường hợp này, doanh nghiệp P không thực hiện trách nhiệm xã hội một cách đúng đắn và đã vi phạm nghiêm trọng các quy định về bảo vệ môi trường.

- Một số biểu hiện vi phạm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong thực tế:

+ Xâm phạm quyền lao động               + Gây ô nhiễm môi trường

+ Vi phạm pháp luật                            + Sử dụng hình thức quảng cáo gian lận

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình với nhận định nào sau đây về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp?

a. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là phải đóng thuế đầy đủ để giúp Nhà nước thực hiện các chức năng quản lí và có nguồn kinh phí chăm lo cho các nhu cầu của xã hội.

b. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là cam kết thực hiện đạo đức kinh doanh, tuân thủ các quy định pháp luật có liên quan, tạo việc làm cho người lao động, sản xuất, kinh doanh có lợi nhuận, tự nguyện đóng góp vào các mục tiêu phát triển bền vững.

c. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là bắt buộc phải tuân thủ Hiến pháp, pháp luật và tự nguyện cam kết đóng góp vào các chương trình an sinh xã hội, thực hiện các hoạt động thiện nguyện hỗ trợ cộng đồng và xã hội.

d. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là không làm tổn hại đến các quyền và lợi ích của người khác và tự nguyện làm từ thiện nhằm bồi hoàn những thiệt hại do hoạt động sản xuất, kinh doanh làm tổn hại cho xã hội.

Gợi ý đáp án:

Nhận định b

Câu 2: Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

a. Là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thực phẩm và đồ uống, Doanh

nghiệp B đã đầu tư hệ thống xử lí nước thải và sử dụng năng lượng tái tạo trong quá trình sản xuất; doanh nghiệp cũng thực hiện các chương trình cộng đồng giúp các hộ dân ở vùng sâu, vùng xa có được nguồn nước sạch cho cuộc sống và sản xuất. Nhờ đó, uy tín và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp ngày càng tăng trên thị trường.

b. Công ty Cổ phần bảo vệ thực vật H có chức năng sản xuất thuốc trừ sâu và các sản phẩm hoá chất khác dùng trong nông nghiệp. Sản phẩm của công ty có chất lượng bảo đảm và có kèm theo bản hướng dẫn quy trình sử dụng để bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng. Hằng năm, công ty đều dành một phần lợi nhuận để phân phối lại cho nông dân đã hợp tác với công ty thông qua các hoạt động thiện nguyện. Công ty còn triển khai chương trình Cùng nông dân ra đồng, tư vấn, hướng dẫn các kĩ thuật canh tác, sử dụng phân bón an toàn, không gây hại môi trường ở các địa phương.

c. Doanh nghiệp M là doanh nghiệp có uy tín trong ngành xây dựng với những dự án nhà ở hiện đại, quy mô lớn. Doanh nghiệp luôn tuân thủ các quy định về an toàn lao động và bảo vệ môi trường khi thực hiện các công trình xây dựng. Đội ngũ nhân viên của doanh nghiệp có chuyên môn, năng lực sáng tạo và được hưởng chế độ đãi ngộ thích đáng nên có những đóng góp to lớn cho hiệu quả sản xuất, kinh doanh, Chất lượng các công trình xây dựng được bảo dâm đúng cam kết, hoàn thành đúng tiến độ và thỏa mãn hợp lý các nhu cầu và lợi ích khách hàng. 

- Các doanh nghiệp trong các trường hợp trên đã thực hiện trách nhiệm xã hội nào?

- Ý nghĩa việc thực hiện các trách nhiệm xã hội đó của doanh nghiệp là gì?

Gợi ý đáp án:

a. Doanh nghiệp B đã thực hiện trách nhiệm xã hội trong các khía cạnh sau:

- Trách nhiệm kinh tế: Đầu tư vào hệ thống xử lí nước thải giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí.

- Trách nhiệm nhân văn: Thực hiện các chương trình cộng đồng giúp cải thiện cuộc sống và sản xuất của các hộ dân ở vùng sâu, vùng xa, đặc biệt là trong việc cung cấp nguồn nước sạch. 

b. Công ty C đã thực hiện trách nhiệm xã hội qua các hoạt động sau:

- Trách nhiệm pháp lí: Sản phẩm có chất lượng được bảo đảm và được cung cấp kèm theo hướng dẫn quy trình sử dụng.

- Trách nhiệm nhân văn: Dành một phần lợi nhuận để phân phối lại cho nông dân, triển khai các chương trình thiện nguyện như Cùng nông dân ra đồng, tư vấn và hướng dẫn kỹ thuật canh tác an toàn và không gây hại môi trường. 

c. Doanh nghiệp M đã thực hiện trách nhiệm xã hội thông qua các hoạt động sau:

- Trách nhiệm pháp lí và đạo đức: Tuân thủ các quy định về an toàn lao động và bảo vệ môi trường khi thực hiện các công trình xây dựng. 

- Trách nhiệm kinh tế và nhân văn: Đảm bảo chất lượng và tiến độ của các công trình xây dựng, đồng thời cung cấp điều kiện làm việc và đãi ngộ hợp lí cho nhân viên. - Ý nghĩa của việc thực hiện các trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là:

+ Xây dựng và duy trì một hình ảnh tích cực của doanh nghiệp trong cộng đồng và trên thị trường.

+ Tạo ra lợi ích xã hội và tạo ra giá trị cho cộng đồng và xã hội xung quanh.

+ Đóng góp vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và xã hội nó hoạt động.

Câu 3: Em hãy nhận xét về việc làm của chủ thể kinh doanh trong các trường hợp sau:

a. Doanh nghiệp T sản xuất nước ngọt đã thực hiện tái chế chai nhựa, tối ưu khâu phân phối sản phẩm, cải tiến trong bao bì giúp giảm lượng lớn giấy thải ra môi trường. Bên cạnh đó, doanh nghiệp này còn trích lợi nhuận và quyên góp từ người lao động ủng hộ vào các chương trình từ thiện, an sinh xã hội của địa phương.

b. Công ty V chuyên cung ứng các suất ăn công nghiệp. Để tiết kiệm chi phí và có lợi nhuận, công ty này đã sử dụng thịt trâu, đùi gà đông lạnh quá hạn, cánh gà, xương bò, mực ống được nhập lậu từ nước ngoài không rõ nguồn gốc.

Gợi ý đáp án:

a. Doanh nghiệp T đã thực hiện nhiều biện pháp tích cực để giảm tác động của hoạt động kinh doanh lên môi trường và xã hội. Việc tái chế chai nhựa, tối ưu hóa khâu phân phối và cải tiến bao bì giúp giảm lượng rác thải và tiêu hao tài nguyên. 

b. Hành động của Công ty V không đồng nhất với các nguyên tắc của trách nhiệm xã hội doanh nghiệp. Việc sử dụng thịt và sản phẩm thực phẩm nhập lậu không rõ nguồn gốc không chỉ là hành vi không đạo đức mà còn có thể gây ra các vấn đề về an toàn thực phẩm và sức khỏe của người tiêu dùng. 

Câu 4: Em hãy đóng vai một giám đốc điều hành doanh nghiệp, thực hiện một bài viết ngắn về xây dựng kế hoạch, chiến lược kinh doanh và cam kết thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

Gợi ý đáp án:

1. Xây dựng Kế hoạch, chiến lược kinh doanh:

- Nghiên cứu thị trường và Đổi mới

- Tăng cường Bền vững

- Đầu tư vào Nguồn nhân lực

2. Trách nhiệm Xã hội:

- Hỗ trợ Cộng đồng

- Chăm sóc Môi trường

- Đạo đức Kinh doanh

VẬN DỤNG

CH: Em hãy tìm hiểu về hoạt động thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp tại địa phương và nêu ý nghĩa của việc làm đó.

Gợi ý đáp án:

1. Hỗ trợ cộng đồng: Doanh nghiệp có thể tổ chức các chương trình hỗ trợ giáo dục, y tế, và phát triển kinh tế cho cộng đồng địa phương. Điều này giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và cơ hội cho những người dân trong khu vực.

2. Bảo vệ môi trường: Doanh nghiệp có thể thực hiện các biện pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường, như giảm lượng phát thải, sử dụng nguồn năng lượng tái tạo, và tham gia vào các hoạt động tái chế và bảo vệ động vật hoang dã.

- Ý nghĩa:

+ Xây dựng một hình ảnh tích cực với cộng đồng địa phương, tăng cường lòng tin và sự ủng hộ từ phía khách hàng và cộng đồng.

+ Tạo ra một môi trường kinh doanh tích cực và bền vững, giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân nhân viên tài năng.

+ Góp phần vào việc giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường