BÀI 12. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ TRONG VIỆC BẢO VỆ, CHĂM SÓC SỨC KHỎE VÀ ĐẢM BẢO

AN SINH XÃ HỘI

MỞ ĐẦU

CH: Em hãy nêu một số quy định của pháp luật về quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe và đảm bảo an sinh xã hội mà em biết.

Gợi ý đáp án:

Điều 25 Hiến chương Liên hợp quốc năm 1948

Điều 34 Hiến pháp Việt Nam 2013

KHÁM PHÁ 

CH: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

- Cho biết quyền, nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe được thể hiện như thế nào trong các trường hợp.

- Cho biết hành vi của chủ thể trong các trường hợp đã vi phạm quy định nào của pháp luật về quyền, nghĩa vụ công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe.

Gợi ý đáp án:

+ Trường hợp 1: Chị A có quyền tiếp cận thông tin trong hồ sơ bệnh án của các bệnh nhân để thực hiện công việc y tế của mình nhưng chị A có nghĩa vụ giữ bí mật thông tin.

+ Trường hợp 2: Ông A có quyền nhận được sự chăm sóc y tế nhưng ông A phải có nghĩa vụ hợp tác và tuân thủ quy định.

- Hành vi vi phạm pháp luật của các chủ thể:

+ Trường hợp 1: chị A đã vi phạm vào quyền được tôn trọng danh dự, bảo vệ sức khỏe và tôn trọng bí mật riêng tư trong khám bệnh, chữa bệnh.

+ Trường hợp 2: ông A đã vi phạm vào nghĩa vụ tôn trọng người hành nghề và người khác làm việc tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

CH: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

- Cho biết Nhà nước đã đảm bảo thực hiện quyền an sinh xã hội của người dân như thế nào. Phân tích trường hợp để làm rõ.

- Cho biết để thực hiện quyền về an sinh xã hội, người dân cần có nghĩa vụ như thế nào.

Gợi ý đáp án:

1. Cung cấp nguồn nước sạch đáng tin cậy

2. Tiêu chuẩn vệ sinh đạt chuẩn

3. Giảm nguy cơ lây lan bệnh qua đường nước

4. Giảm bớt lo lắng về thiếu nước trong mùa khô

- Nghĩa vụ của người dân trong thực hiện quyền về an sinh xã hội:

+ Tham gia chế độ bảo hiểm bắt buộc 

+ Không xâm phạm quyền an sinh xã hội của người khác

+ Tuân thủ quy định pháp luật về an sinh xã hội

LUYỆN TẬP 

Câu 1: Em đồng tình với nhận định nào sau đây về quyền và nghĩa vụ công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe?

a. Người bệnh được tự do lựa chọn nơi khám, chữa bệnh. 

b. Người bệnh không cung cấp thông tin bệnh sử cho bác sĩ điều trị là vi phạm nghĩa vụ công dân về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe.

c. Chấp hành các quy định về phòng chống dịch bệnh là biểu hiện của nghĩa vụ công dân về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe.

d. Tham gia nghiên cứu y sinh về khám bệnh, chữa bệnh là nghĩa vụ của công dân.

e. Người bệnh phải thực hiện chữa bệnh theo phương pháp chỉ định của bác sĩ.

Gợi ý đáp án:

Nhận định c

Câu 2: Em hãy nhận xét về hành vi của chủ thể trong các trường hợp sau:

a. Bà M khuyên hàng xóm nên tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện để đề phòng. khi đau ốm.

b. Doanh nghiệp D trốn đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động làm việc tại doanh nghiệp.

c. Anh K làm giả giấy khám bệnh để trục lợi bảo hiểm xã hội.

d. Chị S tuyên truyền thông tín về chính sách an sinh xã hội của Nhà nước đến những người quen biết.

e. Thành phố H tổ chức xây dựng nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp trên địa bàn.

Gợi ý đáp án:

a. Hành vi này là tích cực và đúng đắn

b. Hành vi này là vi phạm pháp luật và không đúng đắn. 

c. Hành vi này là vi phạm pháp luật và đạo đức. 

d. Hành vi này là tích cực và hữu ích. 

e. Hành vi này là tích cực và hợp lý. 

Câu 3: Em hãy phân tích hậu quả của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe xã hội trong các trường hợp sau:

a. Trong quá trình điều trị tại Bệnh viện H, anh C đã được chỉ định dùng một số loại thuốc phù hợp. Nhưng do mong muốn nhanh khỏi bệnh nên anh đã tự ý mua thuốc ngoài đơn mà bác sĩ kê đề sử dụng. Điều này dẫn đến việc anh bị mẩn ngứa, khó thở, phải nhập viện cấp cứu do sốc phản vệ với thuốc. 

b. Trong thời gian điều trị tại Bệnh viện C, anh D không tuân thủ các quy định về thăm bệnh, gây ồn ào, mất trật tự tại phòng bệnh, ảnh hưởng đến giờ nghỉ ngơi của các bệnh nhân khác. 

c. Trong một lần anh D đến Bệnh viện K thăm khám, bác sĩ đề nghị anh chia sẽ trung thực các thông tin để phục vụ chẩn đoán bệnh. Tuy nhiên, anh đã cung cấp những thông tin không chính xác gây khó khăn cho quá trình chẩn đoán, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ của chính anh. 

Gợi ý đáp án:

Trong cả ba trường hợp trên, hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe đã gây ra hậu quả tiêu cực đối với sức khỏe của bản thân và/hoặc của người khác, đồng thời cũng gây ra áp lực và gánh nặng cho hệ thống y tế.

Câu 4:  Em hãy đọc các trường hợp sau và đưa ra hướng xử lý theo gợi ý:

a. Anh Q là nhân việc của Công ty E. Trong quá trình làm việc, anh đã tham gia đầy đủ các loại hình bảo hiểm theo quy định của pháp luật. Sau khi anh nghĩ việc, công ty thực hiện xác nhận thời gian đóng và trả sổ bảo hiểm xã hội nhưng do bất cần, anh đã làm thất lạc.

Hành vi của anh Q có vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân trong an sinh xã hội không? Vì sao?

b. Bạn G là học sinh lớp 12A1 Trường Trung học phổ thông V, trên địa bàn huyện Y. Mặc dù có hoàn cảnh gia đình khó khăn nhưng nhiều năm liền, 6 luôn là học sinh giỏi, chăm ngoan của trường. Trong đợt thi tuyển sinh Đại học năm nay, G đã thi đậu vào Trường Đại học H nhưng có dự định không theo học vì gia đình không đủ tiền trang trải. Biết được thông tin, Ngân hàng chính sách huyện Y đã hỗ trợ và hướng dẫn bạn G thực hiện thủ tục vay dành cho học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn. Nhờ vậy, G có thể theo đuổi việc học Đại học.

Em hãy nhận xét việc làm của Ngân hàng chính sách huyện Y trong trường hợp trên.

c. Trong thời gian lao động tại Công ty M, chị B đã tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế bắt buộc. Tuy nhiên, mẹ chị B lại cho rằng nếu không tham gia các loại bảo hiểm trên thì sẽ tăng thêm một khoản thu nhập. Chị B không đồng ý với mẹ vì chị biết tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế bắt buộc là nghĩa vụ của người lao động về an sinh xã hội

Em đồng tình với ý kiến của nhân vật nào? Vì sao?

Gợi ý đáp án:

a. Trong trường hợp này, hành vi của anh Q là vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân trong an sinh xã hội. Anh Q đã tham gia đầy đủ các loại hình bảo hiểm theo quy định, tuy nhiên, việc làm thất lạc sổ bảo hiểm xã hội là không đúng và gây ảnh hưởng đến quyền lợi và an sinh xã hội của bản thân anh cũng như hệ thống bảo hiểm xã hội. 

b. Trong trường hợp này, Ngân hàng chính sách huyện Y đã có hành động tích cực và đúng đắn. Họ đã hỗ trợ và hướng dẫn bạn G thực hiện thủ tục vay để giúp bạn G tiếp tục theo đuổi việc học Đại học

c. Trong trường hợp này, em đồng tình với ý kiến của chị B. Tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế bắt buộc là nghĩa vụ của người lao động về an sinh xã hội. 

VẬN DỤNG 

Câu 1: Em hãy sưu tầm một số hoạt động bảo đảm quyền an sinh xã hội tại địa phương và chia sẻ cùng cả lớp.

Gợi ý đáp án:

- Chương trình tiêm chủng miễn phí

- Chương trình hỗ trợ học bổng cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn

- Tổ chức lớp học về sức khỏe và giáo dục giới tính

Câu 2: Em hãy thực hiện một bài viết phân tích về tác hại, hậu quả của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe.

Gợi ý đáp án:

Bảo vệ và chăm sóc sức khỏe là một trong những lĩnh vực quan trọng nhất trong cuộc sống hàng ngày của mỗi người. Tuy nhiên, khi có sự vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân trong lĩnh vực này có thể xuất hiện những tác hại và hậu quả tiêu cực đối với cá nhân và cộng đồng.

- Đối với cá nhân:

+ Rủi ro sức khỏe

+ Tác động tâm lý

- Hậu quả cho cộng đồng:

+ Tăng nguy cơ dịch bệnh

+ Áp lực cho hệ thống y tế.

- Hậu quả cho xã hội:

+ Giảm chất lượng cuộc sống

+ Tăng cường bất bình đẳng