BÀI 8. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN VỀ KINH DOANH VÀ NỘP THUẾ

MỞ ĐẦU

CH: Em hãy kể tên một số quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh và nộp thuế mà em biết.

Gợi ý đáp án:

- Quyền tự do kinh doanh là một trong những quyền cơ bản của công dân. 

- Mọi người có nghĩa vụ nộp thuế theo luật định.

KHÁM PHÁ

CH: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

- Cho biết hành vi của hộ kinh doanh NVT trong trường hợp đã vi phạm quy định nào của pháp luật về quyền kinh doanh và giải thích.

- Cho biết hành vi vi phạm này có thể dẫn tới hậu quả gì.

Gợi ý đáp án:

- Hộ kinh doanh NVT có hành vi sản xuất hàng giả là thực phẩm chức năng, có hậu quả ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe cộng đồng và được coi là một tội danh được quy định trong Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017.

- Hành vi vi phạm này có thể dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng:

+ Nguy cơ cho sức khỏe của người tiêu dùng

+ Tổn thất kinh tế và hình phạt pháp luật

CH: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy: 

- Cho biết hành vi của chị K trong trường hợp đã vi phạm quy định nào của pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế và giải thích.

- Cho biết hành vi vi phạm này có thể dẫn tới hậu quả gì. 

Gợi ý đáp án:

- Hành vi của chị K đã vi phạm quy định về tội trốn thuế.

- Hành vi trốn thuế có thể dẫn tới những hậu quả như:

+ Chịu sự xử lý về pháp lý và hình phạt

+ Tổn thất tài chính cho ngân sách nhà nước

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình với nhận định nào sau đây về quyền và nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh?

a. Công dân được tự do lựa chọn hình thức kinh doanh.

b. Bình đẳng trong kinh doanh không có nghĩa là công dân được lựa chọn ngành, nghề, địa điểm kinh doanh và hình thức kinh doanh.

c. Khi thay đổi ngành, nghề kinh doanh phải đăng kí thay đổi nội dung Giấy chứng nhận đăng kí doanh nghiệp.

d. Nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh là chỉ chấp hành các quy định của pháp luật về kinh doanh. 

Gợi ý đáp án:

Nhận định b.

Câu 2: Dựa vào quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh và nộp thuế, em hãy nhận xét hành vi của các chủ thể sau:

a. Nhân viên kế toán Công ty X không ghi chép trong sổ kế toán các khoản thu liên quan đến việc xác định số tiền thuế phải nộp.

b. Anh A và anh B đều nộp hồ sơ đăng kí doanh nghiệp. Tuy nhiên, sau khi cơ quan chức năng xem xét thì anh A được cấp Giấy chứng nhận đăng kí doanh nghiệp, còn anh B thì không được cấp mặc dù cùng điều kiện như nhau. 

c. Anh H đăng kí kinh doanh vải. Do không đủ số lượng hàng để cung ứng ra thị trường nên anh đã nhập vải không rõ nguồn gốc, sau đó gắn thêm nhãn hiệu nổi tiếng vào sản phẩm để bán ra thị trường nhằm mục đích thu lợi nhuận cao.

Gợi ý đáp án:

a. Hành vi này vi phạm nghĩa vụ của công dân về nghĩa vụ nộp thuế

b. Hành vi này có thể gây ra vi phạm quyền bình đẳng trong kinh doanh,=

c. Hành vi này là vi phạm nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh=

Câu 3: Cho biết hậu quả của hành vi trong các trường hợp sau:

a. Công ty H đã có hành vi chậm nộp hồ sơ khai thuế so với thời gian quy định.

b. Doanh nghiệp X đã lập hồ sơ xuất khống, sử dụng hoá đơn chứng từ khống để xin hoàn thuế và chiếm đoạt tiền hoàn thuế. 

c. Công ty Xuất nhập khẩu Z, khai thấp giá đầu vào, hạch toán trên sổ giá mua

thấp hơn giá thực tế thanh toán để nhằm mục đích trốn thuế ở khâu nhập khẩu.

Gợi ý đáp án:

a. Công ty có thể bị cơ quan thuế yêu cầu thanh toán tiền phạt và tiền lãi chậm nộp thuế, gây ra tình trạng mất uy tín với cơ quan thuế.

b. Hậu quả của hành vi này có thể là bị phát hiện và bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi gian lận, làm giả hoá đơn, chứng từ.

c. Hậu quả của hành vi này có thể là bị cơ quan thuế phát hiện và yêu cầu bổ sung thông tin, chứng minh giá trị hàng hóa. 

Câu 4: Cho biết nhân vật trong trường hợp sau đã thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh như thế nào.

Công ty của bà C hoạt động trong lĩnh vực bất động sản. Trong thời gian hoạt động, công ty đã kí hợp đồng với nhiều khách hàng đến từ các địa phương khác nhau với tổng doanh thu từ 15 đến 20 tỉ/năm. Tuy nhiên, khi kê khai thuế với mỗi hợp đồng, bà C đã chỉ đạo cấp dưới lập khống hợp đồng kinh tế, ghi giá trị trên hóa đơn giá trị gia tăng thấp hơn so với số tiền khách hàng thanh toán để giảm số tiền thuế phải nộp.

Gợi ý đáp án:

Nhân vật trong trường hợp trên, bà C, đã không thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh. Bằng việc lập khống hợp đồng kinh tế và ghi giá trị trên hóa đơn giá trị gia tăng thấp hơn so với số tiền khách hàng thanh toán, bà C đã vi phạm quy định của pháp luật về nộp thuế.

Câu 5: Hành vi của nhân vật trong các trường hợp sau có phù hợp với quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh không? Vì sao?

a. Ông N và bà K đều mở cửa hàng kinh doanh các vật tư nông nghiệp như: giống cây trồng, giống vật nuôi, phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thúy,... Cả ông N và bà K đều bán một số sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật nằm trong danh mục cấm sử dụng. Tuy nhiên, khi cán bộ cơ quan chức năng kiểm tra thì chỉ xử phạt hành chính đối với bà K, còn ông N thì được bỏ qua vì có mối quan hệ họ hàng với cán bộ kiểm tra.

b. Bà Ð nộp hồ sơ đăng kí thành lập doanh nghiệp và dược cấp Giấy chứng nhận đăng kí doanh nghiệp. Sau khi được cấp phép kinh doanh, bà Ð đã chủ động tuyển dụng lao động, tìm đối tác kinh doanh, quảng cáo nhằm thu hút khách hàng. Thời gian đầu, doanh nghiệp của bà Ð còn bỡ ngỡ trong hồ sơ khai thuế thu nhập doanh nghiệp dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp vào ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, sau đó nhờ tìm hiểu kĩ hơn các quy định của pháp luật, bà Ð đã bổ sung đầy đủ số tiền thuế còn thiếu đúng thời hạn.

Gợi ý đáp án:

a. Hành vi của ông N và bà K không phù hợp với quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh. Quyền và nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh đều phải tuân thủ các quy định của pháp luật và đảm bảo tính bình đẳng, công bằng. 

b. Hành vi của bà Ð phù hợp với quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh. Bà Ð đã chủ động thực hiện quyền tự do kinh doanh, đồng thời tuân thủ quy định của pháp luật về đăng ký kinh doanh và nộp thuế. 

Câu 6: Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

Anh A và chị B cùng nộp hồ sơ đăng kí kinh doanh thuốc tân dược. Vì đã hứa giúp đỡ chị B nên anh H, lãnh đạo cơ quan chức năng, yêu cầu chị P là nhân viên dưới quyền huỷ hồ sơ của anh A. Thấy chị B được cấp phép dù thiếu bằng chuyên ngành trong khi hồ sơ của mình đủ điều kiện vẫn bị loại, anh A đã thuê anh T tung tin đồn chị B thường xuyên phân phối hàng không đảm bảo chất lượng. 

Các chủ thể trong trường hợp trên đã vi phạm nội dung quyền bình đẳng trong kinh doanh như thế nào?

Gợi ý đáp án:

1. Anh H, lãnh đạo cơ quan chức năng: Anh H đã sử dụng quyền lực và vị trí của mình để can thiệp vào quá trình xét duyệt hồ sơ đăng ký kinh doanh một cách không công bằng. 

2. Anh A và anh T: Anh A đã thuê anh T tung tin đồn về chị B thường xuyên phân phối hàng không đảm bảo chất lượng. 

VẬN DỤNG

CH: Em hãy tìm hiểu một trường hợp vi phạm quyền, nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh và nộp thuế, sau đó, nêu ý kiến nhận xét về trường hợp đó.

Gợi ý đáp án:

Trường hợp: Công ty ABC, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh thực phẩm, đã sử dụng nguyên liệu kém chất lượng và không đạt tiêu chuẩn để sản xuất thực phẩm. Họ cố tình giấu thông tin về nguồn gốc và chất lượng của nguyên liệu này, sau đó sản xuất và phân phối các sản phẩm thực phẩm không an toàn cho người tiêu dùng.

Ý kiến nhận xét: Công ty ABC đã vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh và nộp thuế một cách nghiêm trọng.