BÀI 6. VAI TRÒ CỦA KHÔNG KHÍ VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ

MỞ ĐẦU

Câu 1: Khi thổi không khí vào bếp than hoặc bếp củi thì lửa sẽ cháy to lên hay nhỏ đi? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

Khi thổi không khí vào bếp than hoặc bếp củi thì lửa sẽ cháy to lên. Vì khi thổi sẽ cung cấp thêm oxi cho ngọn lửa, vì thế sự diễn ra cháy càng mạnh hơn.

Vai trò của không khí

Không khí cần cho sự cháy

Thí nghiệm

Câu 1: Không khí cần cho sự cháy

Thí nghiệm thực hành: Chứng minh không khí cần cho sự cháy

*Chuẩn bị: Ba cây nén A, B, C giống nhau và hai cốc thuỷ tinh có kích thước khác nhau.

*Tiến hành: 

• Đốt cho ba cây nến cháy. Sau đó, đồng thời úp cốc thuỷ tinh nhỏ lên cây nền B và cốc thuỷ tinh to lên cây nén C (hình 1). 

• Quan sát và cho biết cây nến nào cháy lâu hơn. Giải thích kết quả.

Đáp án chuẩn:

- Cây nến A cháy lâu nhất rồi đến cây nến B và cuối cùng là cây nến C.

• Giải thích: Cây nến cháy nhanh hay lâu là phụ thuộc vào lượng không khí cung cấp cho sự cháy. 

Thảo luận

Câu 2: Câu hỏi và thảo luận: Cần phải làm gì để duy trì sự cháy đối với các cây nến B, C? Vì sao? 

Đáp án chuẩn:

- Cần bỏ cố ra khỏi nên các cây nến B, C để duy trì sự cháy đối. 

- Vì khi đó sự cháy ở các cây nến được cung cấp thêm không khí nên sẽ được diễn ra. 

Luyện tập

Câu 1: Trong các buổi diễn tập phòng cháy chữa cháy, người ta sử dụng chăn ướt chụp lên đám cháy để dập lửa. Hãy giải thích vì sao có thể dập lửa như vậy.

Đáp án chuẩn:

Vì như thế không cho oxy của môi trường vào vùng cháy. Hơn nữa chăn được thấm nước sẽ có tác dụng làm giảm nhiệt độ của đám cháy dẫn đến đám cháy bị dập tắt.

Không khí cần cho sự sống

Quan sát

Câu 2: Quan sát: Trình bày vai trò của không khí đối với sự sống. 

Đáp án chuẩn:

Khí ô-xi trong không khí cần cho hoạt động hô hấp của con người, động vật và thực vật. Khí các-bô-níc cần cho quá trình quang hợp ở thực vật.

Luyện tập

Câu 1:  Nêu ý nghĩa của mỗi việc làm trong các hình dưới đây.

Đáp án chuẩn:

- Hình 3: Việc sử dụng quạt thông gió đảm bảo không khí từ ngoài có thể vào trong nhà kính và ngược lại. Từ đó cung cấp đủ lượng oxi cho cây phát triển và thải được khí cacbonic ra bên ngoài. 

- Hình 4: Sử dụng bình oxy khi lặn để cung cấp oxi cho người thợ lặn.

Nguyên nhân gây ô nhiễm không khí

Quan sát

Câu 1: Nêu các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí trong các hình dưới đây. 

Đáp án chuẩn:

• Hình 5: Khí thải từ các khu công nghiệp.

• Hình 6: Khí thải từ các đám cháy rừng.

• Hình 7: Khí thải từ quá trình đốt cháy nhiên liệu của ô tô, xe máy. 

• Hình 8: Do rác thải 

Câu 2: Kể những nguyên nhân khác gây ô nhiễm không khí. 

Đáp án chuẩn: 

- Những nguyên nhân gây ô nhiễm:

• Ô nhiễm từ gió, bụi. 

• Núi lửa phun trào.

• Các quá trình phân hủy, thối rữa của xác động – thực vật.

Thảo luận

Câu 3: Câu hỏi và thảo luận: Điều gì có thể xảy ra đối với con người, động vật và thực vật khi sống ở môi trường không khí bị ô nhiễm?

Đáp án chuẩn:

- Khi không khí bị ô nhiễm sẽ có nguy cơ:

• Gây bệnh đường hô hấp, bệnh tim mạch, viêm họng, đau ngực, tức thở cho con người. 

• Khí CO2 sinh ra từ các nhà máy và các phương tiện qua lại gây hiệu ứng nhà kính, làm Trái Đất ngày một nóng dần lên, các khu sinh thái sẵn có dần bị phá hủy.

• Khói lẫn sương làm giảm ánh sáng mặt trời. 

Luyện tập

Câu 1: Nhận xét về môi trường không khí nơi em sống.

Đáp án chuẩn:

Xung quanh nơi em ở có nhiều cây xanh, không khí trong lành. 

Câu 2: Nêu một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí ở địa phương em.

Đáp án chuẩn:

- Một số nguyên nhân gây ô nhiễm không khí: 

• Khí thải từ ô tô, xe máy.

• Khí thải từ khu công nghiệp. 

• Các bãi rác chưa được xử lí.

• Nước thải chưa qua xử lí

Bảo vệ môi trường không khí

Thảo luận

Câu 1: Câu hỏi và thảo luận: Vì sao chúng ta cần phải bảo vệ môi trường không khí?

Đáp án chuẩn:

- Chúng ta cần phải bảo vệ môi trường không khí vì: 

• Không khí có vai trò quan trọng đối với sự sống của con người, động vật, thực vật. 

• Không khí bị ô nhiễm gây hại cho sức khỏe của con người, động vật, thực vật.

Quan sát

Câu 2: Quan sát: Nêu những việc làm phù hợp để bảo vệ môi trường không khí. 

Đáp án chuẩn:

- Những việc làm phù hợp:

• Tăng cường đi bộ, đi xe đạp và sử dụng phương tiện công cộng. 

• Tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

• Trồng nhiều cây xanh.

• Xây dựng các khu công nghiệp cách xa nhà dân.

Luyện tập

Câu 1: Em, gia đình và địa phương nơi em sống đã có những hoạt động gì để bảo vệ môi trường không khí?

Đáp án chuẩn:

- Một số hoạt động

• Phát động phong trào trồng cây gây rừng.

• Phát động phong trào vệ sinh đường làng, ngõ xóm.

• Sử dụng phương tiện công cộng. 

• Đổ rác đúng nơi quy định.

Câu 2: Chọn một trong những chủ để sau để vận động những người xung quanh tham gia bảo vệ môi trường không khí:

• Tăng cường đi bộ, đi xe đạp, sử dụng phương tiện giao thông công cộng.

• Tham gia bảo vệ rừng và trồng cây xanh.

• Tham gia phong trào vệ sinh nơi ở và nơi công cộng.

Đáp án chuẩn:

Em chọn: Tham gia phong trào vệ sinh nơi ở và nơi công cộng.