BÀI 11. SỰ TRUYỀN NHIỆT 

MỞ ĐẦU

Câu 1: Đặt cốc nước nóng vào trong chậu nước lạnh (hình 1). Dự đoán xem một lúc sau, mức độ nóng lạnh của nước trong cốc và nước trong chậu thay đổi như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Nước trong cốc sẽ lạnh dần đi và nước trong chậu sẽ nóng dần lên.

Nhiệt độ

Quan sát

Câu 1: Quan sát: So sánh nhiệt độ của các cốc nước. Giải thích?

Đáp án chuẩn:

• Cốc nước có đá (C) có nhiệt độ thấp nhất 

• Cốc nước nguội (A) có nhiệt độ bình thường 

• Cốc nước nóng (B) có nhiệt độ cao nhất 

Thảo luận

Câu 2: Câu hỏi và thảo luận: Khi nào nhiệt độ cao hơn trong mỗi trường hợp sau đây?

(1) Nhiệt độ nước lúc chưa đun và khi đun sôi.

(2) Nhiệt độ người khi khoẻ mạnh và khi sốt.

(3) Nhiệt độ ngoài trời ở một nơi vào buổi sáng sớm và vào buổi trưa nắng.

Đáp án chuẩn:

1. Nhiệt độ nước khi đun sôi cao hơn lúc chưa đun. 

2. Nhiệt độ người khi sốt cao hơn khi khoẻ mạnh.

3. Nhiệt độ ngoài trời ở một nơi vào buổi trưa nắng cao hơn vào buổi sáng sớm.

4. Nhiệt kế

Quan sát

Câu 1: Quan sát: Nêu mục đích sử dụng của mỗi loại nhiệt kế trong các hình dưới đây.

Đáp án chuẩn:

• Hình 3,4,5: dùng để đo nhiệt độ cơ thể.

• HÌnh 6: dùng để đo nhiệt độ không khí. 

• Hình 7: dùng để đo nhiệt độ của nước.

Câu 2: Mỗi nhiệt kế trong hình chỉ bao nhiêu độ? Số chỉ của nhiệt kế cho em biết điều gì?

Đáp án chuẩn:

- Nhiệt kế trong hình:

• Hình 3 chỉ: 37 độ C

• Hình 4 chỉ: 36,5 độ C

• Hình 5 chỉ: 36,5 độ C

• Hình 6 chỉ: 25 độ C

• Hình 7 chỉ: 0 độ C

- Số chỉ của nhiệt kế cho em biết nhiệt độ thực tế của vật 

Thí nghiệm

Câu 1: Sử dụng nhiệt kế

Đo nhiệt độ không khí trong phòng

- Chọn nhiệt kế đo nhiệt độ không khí (hình 6).

- Đo nhiệt độ phòng: Mắt nhìn ngang với mực chất lỏng trong nhiệt kế để xem mực chất lỏng ứng với vạch nào.

- Đọc và ghi lại kết quả.

Đáp án chuẩn:

Nhiệt độ phòng lúc này là 28 độ C

Câu 2: Đo nhiệt độ cơ thể

• Chọn nhiệt kế điện tử (hình 4).

• Đo nhiệt độ cơ thể:

• Bật nguồn.

• Đưa đầu nhiệt kế lên gần trước trán.

• Bấm nút để đo nhiệt độ.

• Đọc và ghi lại kết quả.

Đáp án chuẩn:

Học sinh dựa vào số chỉ của nhiệt kế để đọc kết quả.

Sự truyền nhiêt giữa các vật

Thí nghiệm

Câu 1: Thí nghiệm thực hành: Tìm hiểu cách làm vật nóng lên hoặc lạnh đi. 

* Chuẩn bị. Chậu nhỏ đựng nước ở nhiệt độ thường, cốc thuỷ tinh đựng nước nóng và găng tay len.

*Tiến hành:

• Dùng nhiệt kế đo nhiệt độ của nước trong chậu và trong cốc.

• Đeo găng tay để đặt cốc nước nóng vào trong chậu nước.

• Sau khoảng 5 phút, dùng nhiệt kế đo nhiệt độ của nước trong chậu và trong cốc, ghi lại kết quả đo.

• Kết quả đo được cho thấy nhiệt độ của nước trong cốc và nước trong chậu thay đổi như thế nào?

• Kết quả này so với dự đoán của em ngay từ lúc bắt đầu bài học có giống nhau không?

• Trong thí nghiệm trên, nhiệt truyền từ vật nào sang vật nào?

Đáp án chuẩn:

• Nhiệt độ của nước trong cốc giảm xuống và nước trong chậu tăng lên. 

• Kết quả này giống với dự đoán của em.

• Nhiệt truyền từ cốc nước sang nước trong chậu.

Thảo luận

Câu 1: Câu hỏi và thảo luận:

Vì sao khi bị nước nóng đổ vào tay, nhanh chóng đưa tay vào chậu nước nguội sạch hoặc dưới vòi nước chảy thì sẽ cảm thấy đỡ bỏng rát?

Đáp án chuẩn:

Vì nước nguội sẽ làm giảm nhiệt độ ở vùng tay bị nước nóng đổ lên.

Câu 2: Vì sao túi sưởi có thể giúp làm ấm người?

Đáp án chuẩn:

Vì nhiệt độ ấm từ túi sưởi truyền vào cơ thể người làm người ấm lên.

Luyện tập

Câu 1: Nêu một số cách làm cho thức ăn nóng lên hoặc nguội đi.

Đáp án chuẩn:

• Cách làm cho thức ăn nóng lên: dùng lò vi sóng, đun thức ăn trên bếp lửa.

• Cách làm cho thức ăn nguội đi: Để trước quạt hoặc bỏ vào tủ lạnh.