BÀI 7. XU HƯỚNG BIẾN ĐỔI THÀNH PHẦN VÀ MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA HỢP CHẤT TRONG MỘT CHU KÌ

MỞ ĐẦU

Trong một chu kì của bảng tuần hoàn, tính chất của các oxide và hydroxide biến đổi theo xu hướng nào?

Đáp án chuẩn:

Tính base của oxide và hydroxide tươnhg ứng giảm và tính acid tăng.

I. THÀNH PHẦN CỦA CÁC OXIDE VÀ HYDROXIDE

Câu hỏi 1: Nguyên tố gallium thuộc nhóm IIIA và nguyên tố selenium thuộc nhóm VIA của bảng tuần hoàn. Viết công thức hóa học của oxide, hydroxide (ứng với hóa trị cao nhất) của hai nguyên tố trên.

Đáp án chuẩn:

- Gallium: Ga₂O₃ và Ga(OH)₃.

- Selenium: SeO₃ và H₂SeO₄.

II. TÍNH CHẤT CỦA OXIDE VÀ HYDROXIDE

Hoạt động 1: Phản ứng của oxide với nước

Trong một thí nghiệm, cho lần lượt các oxide Na₂O, MgO, P₂O₅ vào nước, nhúng giấy quỳ tím vào dung dịch sau phản ứng, hiện tượng phản ứng được trình bày trong bảng sau:

Thực hiện các yêu cầu sau:

1. Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra trong các thí nghiệm trên.

2. So sánh tính acid – base của các oxide và hydroxide tương ứng.

Đáp án chuẩn:

1. Na₂O + H₂O ⟶ 2NaOH

MgO + H₂O ⟶ Mg(OH)₂

P₂O₅ + 3H₂O ⟶ 2H₃PO₄

2. Tính base giảm và tính acid tăng: 

- Oxide: Na₂O; MgO; P₂O₅

- Hydroxide: NaOH; Mg(OH)₂; H₃PO₄.

Hoạt động 2: Phản ứng của muối với dung dịch acid

Chuẩn bị: dung dịch Na₂CO₃; dung dịch HNO₃ loãng; ống nghiệm.

Tiến hành:

Thêm từng giọt dung dịch Na₂CO₃ vào ống nghiệm chứa dung dịch HNO₃.

Quan sát hiện tượng và thực hiện yêu cầu sau:

a) Viết phương trình hóa học của phản ứng.

b) Hãy so sánh độ mạnh, yếu giữa acid HNO₃ và H₂CO₃.

Đáp án chuẩn:

a) Na₂CO₃ + 2HNO₃ ⟶ 2NaNO₃ + CO₂↑ + H₂O

b) HNO₃ là acid mạnh và H₂CO₃ là acid yếu.

Câu hỏi 2: Trong các chất dưới đây, chất nào có tính acid yếu nhất?
A. H₂SO₄                         B. HClO₄

C. H₃PO₄               D. H₂SiO₃

Đáp án chuẩn:

D.

Câu hỏi 3: Dãy gồm các chất có tính base tăng dần là:

A. Al(OH)₃, Mg(OH)₂, NaOH.

B. NaOH, Mg(OH)₂, Al(OH)_3.

C. Mg(OH)₂, Al(OH)₃, NaOH.

D. Al(OH)₃, NaOH, Mg(OH)₂.

Đáp án chuẩn:

A.

Câu hỏi 4: Những đại lượng và tính chất nào của nguyên tố hóa học cho dưới đây không biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử?

A. Tính kim loại và phi kim.

B. Tính acid – base của các hydroxide.

C. Khối lượng nguyên tử.

D. Cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử.

Đáp án chuẩn:

C.