THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CH1: Nếu câu văn “Phụ công sức chăm bẵm, chờ mong của ông, cây ổi cứ ra hoa rồi rụng, quyết không bói quả” được viết lại thành “Cây ổi cứ ra hoa rồi rụng, quyết không bói quả, phụ công sức chăm bẵm, chờ mong của ông” thì ý nghĩa của câu sẽ thay đổi như thế nào?

CH2: Đọc đoạn trích sau:

     [...] Nhưng rồi có thể vì mẹ cứ cằn nhằn khiến cây rác tai quá, ngày kia, những chùm quả bé xíu xiu như nút áo bỗng xuất hiện trên cây. Chẳng bao lâu sau, những chùm bé xíu ấy to dần, chuyển từ màu xanh sẫm sang xanh nhạt, căng bóng.

a. Xác định câu văn sử dụng câu trúc câu nhiều thành phần vị ngữ.

b. Nêu tác dụng của việc sử dụng cấu trúc câu nhiều thành phần vị ngữ trong đoạn văn.

CH3: Viết lại câu văn sau nhằm nhấn mạnh nội dung được in đậm trong câu:

     "Tôi sẽ không bao giờ quên những kỉ niệm êm đềm ngày thơ ấu.”

CH4: Viết một câu văn sử dụng nhiều vị ngữ với mục đích mở rộng nội dung kể hoặc tả về một đối tượng nào đó.

CH5: Đọc đoạn văn sau:

     Cũng có khi khói vui hơn niềm vui của người. Làng có đứa bé mới chào đời, giữa một ngày đông buốt giá. [...] Trong bếp, ngọn lửa nhảy nhót reo vui phần phật, khỏi bay lên qua mái nhà rất thanh, rất cao.

a. Tìm các từ ngữ được dùng theo biện pháp nhân hoá trong đoạn văn trên.

b. Nêu tác dụng của việc sử dụng biện pháp nhân hoá trong đoạn văn đó.

VIẾT NGẮN

CH: Viết một đoạn văn khoảng 150 đến 200 chữ kể lại một kỉ niệm của em với một người thân trong gia đình. Đoạn văn có sử dụng ít nhất một câu có nhiều vị ngữ và một câu có sử dụng biện pháp nhân hóa.

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

CH1: Nếu câu văn được viết lại thì ý nghĩa của câu sẽ thay đổi.

Cách viết “Cây ổi cứ ra hoa rồi rụng, quyết không bói quả, phụ công sức chăm bẵm, chờ mong của ông” không nhấn mạnh được công sức và sự chờ đợi, tình yêu thương, chăm bẵm của ông dành cho cây ổi mà nhấn mạnh việc cây ổi rụng hoa, không kết quả.

Cách viết “Phụ công sức chăm bẵm, chờ mong của ông, cây ổi cứ ra hoa rồi rụng, quyết không bói quả” nhấn mạnh sự chú ý của người đọc tới công sức của người ông. 

CH2: a) Câu văn sử dụng cấu trúc câu nhiều thành phần vị ngữ là: "Nhưng rồi có thể vì mẹ cứ càm ràm khiến cây rác tai quá, ngày kia, những chùm quả bé xíu xiu như nút áo bỗng xuất hiện trên cây." 

b) Tác dụng: nhấn mạnh ý muốn nói của người viết trong câu và làm sinh động câu viết hơn, mở rộng nội dung kể hoặc tả về một đối tượng, sự vật nào đó. 

CH3: Viết lại câu văn: “Những kỉ niệm êm đềm ngày thơ ấu ấy, tôi sẽ không bao quên.”

CH4: “Mùa hè bắt đầu gõ cửa, hàng thông xanh reo vui, đu đưa theo làn gió nhè nhẹ của buồi đầu hè vừa được thổi vào từ biển cả bao la.”

 Phần in đậm là phần mở rộng nội dung tả về một đối tượng. 

CH5: a) Từ ngữ nhân hóa: khói vui, ngọn lửa nhảy nhót reo vui 

b) Tác dụng: 

- Làm cho câu văn hấp dẫn, giàu giá trị gợi hình, gợi cảm 

- Nhấn mạnh các hình tượng khói, ngọn lửa, giúp các sự vật hiện lên sinh động, có hơi thở, linh hồn như một con người. 

VIẾT NGẮN

CH: Em rất yêu thương và kính trọng bố của mình. Năm nay, bố bốn mươi tư tuổi. Công việc của bố là một hướng dẫn viên du lịch. Bởi vậy, bố thường xuyên phải đi công tác xa nhà. Sau mỗi chuyến đi, bố đều mang về cho em những món quà từ vùng đất mà bố đi qua, kể cho em nghe nhiều câu chuyện thú vị. Mỗi món quà đều thể hiện tình cảm của bố. Và mỗi câu chuyện lại gửi gắm một bài học giá trị. Những điều đó đã trở thành hành trang quý giá cho em trong cuộc sống. Em mong rằng tương lai có thể trở thành một hướng dẫn viên du lịch để được đi đến nhiều nơi, giống như bố vậy. Dù bận rộn, nhưng mỗi khi được ở nhà, bố luôn giúp đỡ mẹ công việc nhà. Em thường nói đùa rằng bố chính là “siêu nhân” của riêng mẹ. Với em, bố chính là một điểm tựa tinh thần vững chắc.

- Câu có nhiều vị ngữ: Sau mỗi chuyến đi, bố đều mang về cho em những món quà từ vùng đất mà bố đi qua, kể cho em nghe nhiều câu chuyện thú vị.

- Câu văn có sử dụng biện pháp nhân hóa: Mỗi món quà đều thể hiện tình cảm của bố.