VĂN BẢN. GIỌT SƯƠNG ĐÊM

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CHUẨN BỊ ĐỌC

CH1: Em đã từng thấy bọ dừa chưa? Em đã biết gì về tập tính của bọ dừa? Nếu chưa biết gì về bọ dừa, em hãy hỏi người khác hoặc tìm hiểu thông tin từ sách và Internet.

CH2: Đã bao giờ có một sự việc bất ngờ xảy ra khiến em thay đổi quyết định của mình? Chia sẻ với các bạn về trải nghiệm ấy.

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

CH1: Theo em, vì sao giọt sương lại làm cho Bọ Dừa quyết định về quê?

CH2: Lời của cụ giáo Cóc có ý nghĩa gì?

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

CH1: Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Nhân vật trong truyện gồm những ai?

CH2: Đoạn văn sau được kể bằng lời của người kể chuyện hay lời của nhân vật? 

Ai như Tắc Kè khuya khoắt đang gọi cửa. Đêm ở Bờ Giậu thanh vắng đến nỗi nghe rõ cả tiếng Ốc Sên đi làm về, nhẹ nhàng vén tà áo dài trườn qua chiếc lá rụng.

CH3: Dưới đây là một số đoạn văn tóm lược các sự việc trong truyện. Em hãy dùng sơ đồ sự việc đã học ở bài 1 (Lắng nghe lịch sử nước mình) để sắp xếp các sự việc ấy theo đúng trật tự được kể trong truyện.

a. Sáng hôm sau, sau khi kể cho Thằn Lằn nghe về một đêm mất ngủ của mình, Bọ Dừa khoác ba lô hành lí lên vai, chào tạm biệt Thằn Lằn để về quê.

b. Thằn Lằn thông báo với cụ giáo Cóc về sự xuất hiện của nhà buôn Cánh Cứng ở xóm Bờ Giậu đêm ấy.

c. Thằn Lằn đến nhà cụ giáo Cóc kể cho cụ nghe câu chuyện Bò Dừa mất ngủ.

d. Bọ Dừa ngủ dưới vòm lá trúc, nửa đêm, sương rơi trúng cổ làm Bọ Dừa tỉnh ngủ.

e. Bọ Dừa ghé đến xóm Bờ Giậu và hỏi thăm Thằn Lằn về một chỗ trọ qua đêm dưới vòm lá trúc.

Trong những sự việc nêu trên, theo em sự việc là quan trọng nhất? Vì sao?

CH4: Trong đoạn văn sau, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả các loại bọ cánh cứng?

Anh sống trên cây. Anh đào hang dưới đất. Anh lặn xuống nước sâu. Anh béo tốt nhẵn nhụi. Anh gầy còm mảnh mai, Anh trọc đầu không râu. Anh ria dài như hai sợi ăng ten vắt vẻo. Anh hiền lành nhút nhát. Anh ngổ ngáo mọc sừng.

Điều này thể hiện đặc điểm nổi bật gì của truyện đồng thoại?

CH5: Lí do đã khiến Bọ Dừa quyết định về quê sau một đêm mất ngủ ở xóm Bờ Giậu?

CH6: Trải nghiệm mà Bọ Dừa có được trong đêm ấy là gì? Qua đó, tác giả muốn gửi đến chúng ta thông điệp gì?

CH7: Nhận xét về cách kết thúc câu chuyện của tác giả. Nếu là em, em sẽ kết thúc câu chuyện này như thế nào?

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

CHUẨN BỊ ĐỌC

CH1: Em đã từng nhìn thấy bọ dừa rồi.

Bọ dừa có tên khoa học là Brontispa longissima (Gestro), thuộc họ Ánh kim (Chrysomelidae), Bộ cánh cứng, lớp côn trùng, ngành chân đốt, giới động vật.

Bọ dừa là loài côn trùng thường sống ở ngoài đồng cỏ.

CH2: - Học sinh tự chọn các tình huống của mình và trả lời.

- Ví dụ: một lần, em đã bỏ nhà đi vì giận mẹ. Tối hôm đó đói bụng, em đã trở về, hiểu lòng cha mẹ và từ đó em đã ngoan hơn.

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

CH1: Vì khi giọt sương lạnh toát rơi bộp xuống cổ, ông sực nhớ quê nhà.

CH2: Theo em, lời cụ giáo Cóc có ý nghĩa: những điều nhỏ bé đôi khi khiến chúng ta thao thức, trăn trở vì nó gợi về những kỉ niệm và yêu thương.

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

CH1: Truyện kể theo ngôi thứ ba, nhân vật trong truyện gồm có: Thằn Lằn, Bọ Dừa, cụ giáo Cóc

CH2: Đoạn văn trên được kể bằng lời của người kể chuyện.

CH3: Sắp xếp các sự việc: e – b – d – a - c

Theo em sự việc a là quan trọng nhất. Vì sự việc này có ý nghĩa sâu sắc, sau một đêm mất ngủ, Bọ Dừa nhận ra chính mình, quay trở về quê hương sau bao năm xa cách, quên lãng. 

CH4: Các biện pháp nghệ thuật được miêu tả trong đoạn văn trên:

- Điệp từ “anh” được lặp lại 9 lần ở đầu mỗi câu.

- So sánh "ria dài như hai sợi ăng ten vắt vẻo"

- Liệt kê: "sống trên cây", "đào hang", "lặn sâu"; "béo tốt", "gầy còm", "trọc đầu", "ria dài"; "hiền lành", "ngổ ngáo".

- Nhân hóa: dùng từ ngữ chỉ người "anh" để gọi con vật.

- Sử dụng các từ láy: nhẵn nhụi, mảnh mai, vắt vẻo, nhút nhát, ngổ ngáo.

=> Qua đoạn văn cũng thể hiện đặc trưng của truyện đồng thoại là thể hiện đặc điểm sinh hoạt của thể loại đặc tính sinh hoạt của các loài vật.

CH5: Lí do khiến Bọ Dừa quyết định về quê sau một đêm mất ngủ: trong đêm thanh vắng, ông lắng rõ được những âm thanh quen thuộc. Đặc biệt là khi giọt sương rơi xuống cổ khiến ông sực nhớ quê nhà.

CH6: - Bọ Dừa đã ngủ ngoài trời trong đêm ấy và có cơ hội được gần gũi với thiên nhiên hơn.

- Qua đó, tác giả muốn gửi đến chúng ta thông điệp: đôi khi vì cuộc sống bận rộn khiến chúng ta quên đi những điều thân thuộc. Vì vậy hãy biết trân trọng những giá trị của cuộc sống.

CH7: Truyện có kết thúc mở. Cách kết thúc đó của tác giả để mỗi người đọc sẽ tự cảm nhận, tự suy nghĩ và chiêm nghiệm về lời nói của cụ giáo.

Nếu là em, em cũng sẽ kết thúc câu chuyện theo kết thúc mở.