VĂN BẢN: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Cây lúa có vai trò như thế nào đối với đời sống con người Việt Nam.

CH2: Hãy chia sẻ với các bạn lễ hội về cây lúa mà em biết.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Cây nêu trong lễ cúng Thần Lúa được làm bằng vật liệu gì và có hình thù như thế nào?

SAU KHI ĐỌC

CH1: Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro là một văn bản thông tin? Theo em, văn bản này được viết nhằm mục đích gì?

CH2: Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro gồm những hoạt động nào? Các hoạt động ấy được liệt kê theo trình tự nào?

CH3: Trong đoạn văn sau, câu nào tường thuật sự kiện, câu nào miêu tả sự kiện, câu nào thể hiện cảm xúc của người Việt?

Khi cúng xong, mọi người trở lên nhà sản chính đề dự tiệc. Mở đầu buổi tiệc, theo truyền thông mẫu hệ, người phụ nữ lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ uống ly rượu đầu tiên, sau đó mới mời khách theo thứ bậc tuổi tác. Trong thời gian dự tiệc, mọi người vừa ăn uống vui vẻ, vừa nhảy múa, ca hát trong âm thanh trầm bổng, dặt dìu của dàn cồng chiêng và nhiều nhạc cụ dân tộc khác như đàn tre, kèn môi, kèn lúa,… Thật tưng bừng, náo nhiệt!

CH4: Văn bản Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro có phải là văn bản thuyết minh thuật lại một sự kiện? Hãy lí giải.

CH5: Văn bản giúp em hiểu gì về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên?

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Cây lúa có vai trò vô cùng quan trọng đối với đời sống của người Việt Nam. Lúa gạo là lương thực quan trọng nhất và còn là biểu tượng của nền văn minh lúa nước giúp đời sống tinh thần người Việt phong phú hơn.

CH2: Lễ xuống đồng là nghi thức bộc lộ trực tiếp, rõ nhất trong lễ nghi nông nghiệp và cũng rất thực tiễn, tập trung vào một người là “Mẹ lúa”.

Ở làng Cổ Tích xã Hy Cương thành phố Việt Trì, lễ hạ điền được tổ chức vào ngày 25 tháng 5 âm lịch. 

• Lễ vật gồm ván xôi gà và ba bó mạ.

• Ông chúa đồng là người được dân làng chọn cử, chít khăn đỏ, áo đỏ xuống đồng cấy lúa.

• Khi Chúa đồng cấy xong, dân làng lấy bùn nhão tung vào Chúa đồng làm cho Chúa đồng ướt hết, với ý nghĩa cầu mong mưa thuận gió hòa.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: - Vật liệu: cây nêu làm từ cây vàng nghệ, thân buộc lá dứa.

- Hình thù: gọn của cây nêu có hình bông lúa lớn, phía trên gắn chùm lửa nhiều hạt và bốn tia tỏa ra bốn hướng: hai tia gắn lông chim chèo bẻo, hai ta gắn lông gà.

SAU KHI ĐỌC

CH1: Những dấu hiệu giúp em nhận biết Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro là một văn bản thông tin: 

- Giới thiệu về thời gian, địa điểm lễ hội.

- Những chi tiết, sự vật xuất hiện trong lễ hội.

- Diễn biến và kết thúc lễ hội.

- Vai trò, ý nghĩa của lễ hội trong cuộc sống.

Theo em, văn bản này được viết nhằm mục đích cung cấp thông tin cho người đọc.

CH2: Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro gồm những hoạt động:

• Làm cây nêu.

• Phụ nữ đi rước hồn lúa.

• Già làng hoặc chủ nhà đọc lời khấn.

• Cúng xong, mọi người trở lên nhà sàn chính để dự tiệc, ca hát, nhảy múa.

• Các hoạt động ấy được liệt kê theo trình tự thời gian diễn ra buổi lễ

CH3: Trong đoạn văn sau, câu  tường thuật sự kiện:

+ Khi cúng xong, mọi người trở lên nhà sản chính đề dự tiệc.

+ Mở đầu buổi tiệc, theo truyền thông mẫu hệ, người phụ nữ lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ uống ly rượu đầu tiên, sau đó mới mời khách theo thứ bậc tuổi tác.

• Câu miêu tả sự kiện: Trong thời gian dự tiệc, mọi người vừa ăn tổng vui vẻ, vừa nhậy nìa, ca hát trong âm thanh trầm bông, đặt dâu của dân công chiêng và nhiễu nhạc cụ dân tộc khác như đàn tre, kèn môi, kèn lúa,...

• Câu thể hiện cảm xúc của người Việt: Thật tưng bừng, náo nhiệt!

CH4: Văn bản Lễ cúng Thần Lúa của người Cho-ro là văn bản thuyết mình thuật lại một sự kiện là vì văn bản này là văn bản trình bày, cung cấp thông tin, giải thích về sự vật, hiện tượng xoay quanh lễ hội cúng Thần Lúa của người Chơ-ro.

CH5: Văn bản giúp em hiểu rằng thiên nhiên và con người có mối quan hệ gắn bó, khăng khít. Thiên nhiên cung cấp những giá trị vật chất, tinh thần để giúp đời sống con người đầy đủ hơn. Ngược lại, con người biết ơn, chăm sóc thiên nhiên thì sẽ nhận được những giá trị tốt đẹp mà thiên nhiên đem lại.