THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CH1: Hãy nêu công dụng của dấu chấm phẩy trong đoạn trích:

         Năm 1972, Đại hội đồng Liên hiệp quốc quyết định chọn ngày 5 tháng 6 hằng năm là Ngày Môi trường thế giới. Mục đích của Ngày Môi trường thế giới là giúp mọi người nhận ra tầm quan trọng của môi trường và khuyến khích các hành động bảo vệ môi trường. Trong ngày này, rất nhiều hoạt động diễn ra: ký kết các hiệp ước về bảo vệ môi trường; diễu hành kêu gọi bảo vệ môi trường; trồng cây xanh; triển lãm tranh, ảnh về môi trường; thi tìm hiểu về môi trường; khuyến khích tái chế rác thải.

(Ngày Môi trường thế giới và hành động của tuổi trẻ,nhóm biên soạn tổng hợp từ báo Tuổi trẻ, Nhân dân, trang web của Bộ Tài nguyên và Môi trường)

CH2: Có thể thay dấu phẩy trong đoạn văn dưới đây bằng dấu chấm phẩy được không? Vì sao?

        Trải Đất đã cho chúng ta và muôn loài môi trường sống: những cánh rừng rậm bạt ngàn, những cánh đồng có xanh mướt, những dòng sông trong xanh thơ mộng, những núi non hùng vĩ, những đại dương bao la huyện bí,...

(Theo Trịnh Xuân Thuận, Nguồn gốc - nỗi hoài niệm về những thuở ban đầu, Phạm Văn Thiều - Ngô Vũ dịch, NXB Trẻ, 2006)

Câu 3: Em hãy đọc lại các văn bản Lễ cúng thần lúa của người Chơ-ro; Trái Đất – Mẹ của muôn loài và cho biết:

a. Các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ nào đã được sử dụng?

b. Các hình ảnh được dùng trong Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro có tác dụng minh họa cho những nội dung nào của văn bản này?

VIẾT NGẮN

CH: Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 150-200 chữ) giới thiệu về một cảnh thiên nhiên mà em yêu thích trong đó có sử dụng dấu chấm phẩy.

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

CH1: Tác dụng: ngắt quãng các hoạt động bảo vệ môi trường được người viết đưa ra và các bộ phận trong câu này có cấu tạo khá phức tạp.

CH2: Không nên thay thế dấu phẩy bằng dấu chấm phẩy vì dấu chấm phẩy chỉ nên dùng để ngăn cách những khoảng dừng lớn, trong câu có cấu tạo phức tạp.

Ví dụ: Theo dõi câu cuối trong đoạn trích bài tập 1: Trong ngày này, rất nhiều hoạt động diễn ra: ký kết các hiệp ước về bảo vệ môi trường, diễu hành kêu gọi bảo vệ môi trường, khuyến khích tái chế rác thải. 

→  Trong ví dụ trên, dấu chấm phẩy được dùng để ngăn cách các khoảng dừng lớn bao trùm khoảng dừng nhỏ (tranh, ảnh). Còn trong đoạn trích ở bài tập 2, không có khoảng dừng nào nhỏ hơn, câu này cấu tạo đơn giản nên không cần thiết dùng dấu chấm phẩy. 

CH3: a) Các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ được sử dụng là: hình ảnh minh họa, số liệu về khoảng cách và giọng điệu của tác giả 

b) Hình ảnh được dùng trong Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro: Cây nêu, những cây lúa trang trí trên bàn thờ, những lễ vật…

→  Tác dụng: giúp người đọc nhận ra được sự vô giá của thiên nhiên mang lại cho con người, chúng ta phải biết bảo vệ và giữ gìn mẹ thiên nhiên thật tốt. 

VIẾT NGẮN

CH: - Quê em là một vùng quê nằm ở ngoại thành của thủ đô Hà Nội.

- Khung cảnh cánh đồng lúa quê em khi hoàng hôn thật đẹp biết bao. 

+ Phía phương Tây, bầu trời đỏ rực như lửa cháy.

+ Ông mặt trời đỏ rực như một quả cầu khổng lồ đang lặn dần về phía chân trời.

+ Từng đám mây lững thững trôi trên bầu trời. 

- Trên cánh đồng, những bông lúa trĩu nặng đang đung đưa theo gió; màu lúa chín vàng bao trùm khắp cả cánh đồng; hương lúa thơm vị ngọt ngào của đất trời. 

+ Chiều xuống, các bác nông dân đang hối hả trở về nhà sau một ngày làm việc vất vả.

+ Phía xa, đám trẻ con đang chơi thả diều. 

- Quê hương lúc này thật yên bình và thơ mộng.

→  Câu sử dụng dấu chấm phẩy: Trên cánh đồng, những bông lúa trĩu nặng đang đung đưa theo gió; màu lúa chín vàng bao trùm khắp cả cánh đồng; hương lúa thơm vị ngọt ngào của đất trời.