BÀI 7 - TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ CHẤT XÚC TÁC

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP SGK

I. TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG LÀ GÌ?

Câu hỏi 1. Quan sát hình 7.1 và cho biết phản ứng nào xảy ra nhanh hơn, phản ứng nào xảy ra chậm hơn.

Luyện tập 1. Trường hợp nào sau có phản ứng xảy ra với tốc độ nhanh hơn trong hai trường hợp sau:

a) Để que đóm còn tàn đỏ ở ngoài không khí.

b) Đưa que đóm còn tàn đỏ vào trong bình chứa khí oxygen.

Vận dụng 1. Trong hai phản ứng sau phản ứng nào có tốc độ nhanh hơn, phản ứng nào có tốc độ chậm hơn?

a) Đốt cháy dây sắt trong oxygen.

b) Sự gỉ của sắt trong không khí.

Vận dụng 2. Kể thêm hai phản ứng, một phản ứng có tốc độ nhanh và một phản ứng có tốc độ chậm trong thực tế.

II. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TÓC ĐỘ CỦA PHẢN ỨNG

Luyện tập 2. Cho cùng một lượng Zn hạt và Zn bột vào hai ống nghiệm 1 và 2. Sau đó, cho cùng một thể tích dung dịch HCl dư cùng nồng độ vào hai ống nghiệm Dự đoán lượng Zn ở ống nghiệm nào sẽ tan hết trước.

Vận dụng 3. Nêu ví dụ trong thực tiễn có vận dụng yếu tố ảnh hưởng của diện tích bề mặt tiếp xúc đến tốc độ của phản ứng.

Vận dụng 4. Tại sao trên các tàu đánh cá, ngư dân phải chuẩn bị những hầm chứa đá lạnh để bảo quản cá?

Luyện tập 4. Đề xuất thí nghiệm cho đá vôi tác dụng với dung dịch HCl để chứng minh nồng độ có ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng.

Câu hỏi 2. Trong thí nghiệm 4 cho biết MnO₂ làm thay đổi tốc độ phản ứng như thế nào.

Luyện tập 5. Điều chế oxygen trong phòng thí nghiệm từ KclO3, phản ứng xảy ra nhanh hơn khi có MnO2. Cho biết vai trò của MnO₂ trong phản ứng này.

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI CÂU HỎI, BÀI TẬP SGK

I. TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG LÀ GÌ?

Đáp án CH 1: Phản ứng a xảy ra nhanh hơn.

Đáp án LT 1: Phản ứng b xảy ra nhanh hơn.

Đáp án VD 1: Phản ứng a có tốc độ nhanh hơn, phản ứng b có tốc độ chậm hơn.

Đáp án VD 2: Một phản ứng có tốc độ nhanh: tôi vôi, đốt cháy giấy,...

Một phản ứng có tốc độ chậm trong thực tế: lên men rượu, ...

II. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TÓC ĐỘ CỦA PHẢN ỨNG

Đáp án LT 2: Dự đoán Zn ở ống nghiệm 2 (Zn dạng bột) sẽ tan hết trước do diện tích tiếp xúc với dung dịch HCl của Zn dạng bột lớn hơn của Zn dạng hạt.

Đáp án VD 3: Ví dụ khi đun bếp củi người ta thường bổ các khúc gỗ lớn thành các thành khúc nhỏ hơn để tăng diện tích tiếp xúc với không khí ® tăng tăng tốc độ phản ứng

Đáp án LT 3: Với cốc nước nóng vitamin C tan nhanh hơn.

Đáp án VD 4: Để giảm tốc độ ôi thiu, oxi hoá của cá.

Đáp án LT 4: Tiến hành thí nghiệm: Chuẩn bị 2 ống nghiệm

• Cho vào ống 1: 3 ml dung dịch HCl nồng độ 18%

• Cho vào ống 2: 3 ml dung dịch HCl nồng độ 6%

Cho đồng thời 2g đá vôi vào 2 ống nghiệm

Quan sát hiện tượng xảy ra trong 2 ống nghiệm.

Đáp án CH 2: MnO₂ đã làm cho tốc độ phân hủy của H₂O₂ tăng lên nhiều lần so với không có chất xúc tác.

Đáp án LT 5: MnO₂ là chất xúc tác phản ứng.