BÀI 18 - LỰC CÓ THỂ LÀM QUAY VẬT

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP SGK

I. TÁC DỤNG LÀM QUAY CỦA LỰC     

Câu hỏi 1: Vì sao cần phải kéo nhẹ lực kế trong khi thực hiện các thao tác thí nghiệm?

Câu hỏi 2: Nêu một số ví dụ trong thực tế về lực tác dụng làm quay vật.

II. MÔMEN LỰC

Luyện tập 1: Trong hình 18.1, tay người tác dụng lực như thế nào thì cánh cửa không quay?

Câu hỏi 3: Nêu các ví dụ trong thực tế cần làm tăng mômen lực bằng cách:

a) Tăng độ lớn của lực.
b) Tăng khoảng cách từ trục quay đến giá của lực.
c) Tăng đồng thời cả độ lớn của lực và khoảng cách từ trục quay đến giá của lực.

Vận dụng 1: Khi tháo các đai ốc ở các máy móc, thiết bị, người thợ cần dùng dụng cụ gọi là cờ-lê (hình 18.5).

a) Chỉ ra vật chịu lực tác dụng làm quay và lực làm quay vật trong trường hợp này.

b) Nếu ốc quá chặt, người thợ thường phải dùng thêm một đoạn ống thép để nối dài thêm cán của chiếc cờ-lê. Giải thích cách làm này. 

Vận dụng 2: Hình 18.6 là ảnh chiếc kìm cán dài dùng để cắt sắt (hình 18.6a) và dao xén giấy (hình 18.6b). Trong mỗi hình, nêu rõ bộ phận nào của dụng cụ sẽ quay được khi chịu lực tác dụng.

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI CÂU HỎI, BÀI TẬP SGK

I. TÁC DỤNG LÀM QUAY CỦA LỰC

Đáp án CH 1: Cần phải kéo nhẹ lực kế trong khi thực hiện các thao tác thí nghiệm để đảm bảo an toàn, vì kéo quá mạnh có tể làm lực kế văng ra ngoài.

Đáp án CH 2: Ví dụ trong thực tế về lực tác dụng làm quay vật: dùng tay đẩy thì chong chóng quay; bánh xe ô tô quay khi xe di chuyển.

II. MÔMEN LỰC

Đáp án LT 1: Tay người tác dụng lực làm cánh cửa không quay khi giá của lực đi qua trục quay, hoặc giá của lực song song với trục quay.

Đáp án CH 3: a, Tăng lực từ cánh tay lên chong chóng thì chong chóng sẽ quay nhanh hơn. b, Cờ lê có chiều dài càng lớn thì khả năng mở các loại ốc vít siết chặt càng cao. c, Khi để thùng hàng gần trục quay sẽ không nâng được, để thùng hàng ra xa thi sẽ nâng được.

Đáp án VD 1: a) Vật chịu lực tác dụng làm quay là cờ-lê và đai ốc và lực làm quay vật trong trường hợp này là momen xoắn. b)  Vì  khi đó cánh tay đòn dài ra, lực tác động cũng sẽ tăng lên.

Đáp án VD 2: Hình 18.6a: trục của cây kìm. Hình 18.6b: cán điều chỉnh của dao xén giấy.