BÀI 3: MỐI QUAN HỆ GIỮA CÂY TRỒNG VÀ CÁC YẾU TỐ CHÍNH TRONG TRỒNG TRỌT

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

MỞ ĐẦU

CH1: Em hãy chỉ ra những yếu tố chính trong trồng trọt có ảnh hưởng đến cây trồng được minh họa trong Hình 3.1.

1. NHIỆT ĐỘ

CH1: 1. Nhiệt độ ảnh hưởng như thế nào đến quá trình quang hợp và hô hấp của cây trồng?

2. Em hãy quan sát Hình 3.2 và cho biết phạm vi nhiệt độ thích hợp cho sinh trưởng của cây khoai tây.

CH2:

1. Em hãy phân tích tác động của nhiệt độ đối với cây trồng

2. Em hãy quan sát Hình 3.3 và cho biết nhiệt độ ảnh hưởng như nào đến sự ra hoa của cây phong lữ thảo.

2. ÁNH SÁNG

CH1: Ánh sáng ảnh hưởng như thế nào đến cây trồng?

CH2:  Dựa vào các Hình 3.4 đến 3.6, em hãy phân tích mối quan hệ giữa ánh sáng với cây trồng.

CH3: Trong trồng trọt, người ta thường thắp đèn cho cây thanh long, cây hoa cúc nhằm mục đích gì? Vì sao?

3. NƯỚC

CH1: Em hãy cho biết việc thiếu hoặc thừa nước ảnh hưởng đến cây trồng như thế nào?

4. ĐẤT

CH1: Dựa vào hình 3.7, em hãy chỉ rõ mối quan hệ giữa đất và cây trồng.

5. DINH DƯỠNG

CH1: Trong 14 nguyên tố dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng, nguyên tố nào là đa lượng, trung lượng và vi lượng?

CH2: Em hãy mô tả triệu chứng thiếu dinh dưỡng trên lá ngô trong Hình 3.8

CH3: Em hãy tìm hiểu yêu cầu về nhiệt độ, ánh sáng, nước (độ ẩm), đất và dinh dưỡng của một số loại cây trồng phổ biến ở địa phương.

6. GIỐNG CÂY TRỒNG

CH1: Quan sát Hình 3.9 và chỉ ra sự khác biệt về hình thái quả của các giống dưa thơm

7. KĨ THUẬT CANH TÁC

CH1: Để cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt, cần áp dụng những biện pháp kĩ thuật canh tác nào? Vì sao?

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

MỞ ĐẦU

CH1: nhiệt độ, ánh sáng, nước, độ ẩm, đất trồng, dinh dưỡng, giống cây trồng, kĩ thuật canh tác.

1. NHIỆT ĐỘ

CH1: 

1. Nhiệt độ ảnh hưởng đến quá trình quang hợp và hô hấp của cây trồng:

• Nhiệt độ cao làm giảm hiệu suất quang hợp, tăng hiệu suất hô hấp, thúc đẩy sự già hóa, ức chế sự xuân hóa

• Nhiệt độ thấp làm giảm hiệu suất quang hợp và hô hấp, kích thích xuân hóa.

2. Phạm vi nhiệt độ thích hợp cho sinh trưởng của cây khoai tây: 20 - 32^oC

CH2:

1. Tác động của nhiệt độ:

2. Nhiệt độ ảnh hưởng:

• Nhiệt độ cao làm hạt mất sức sống; rễ, thân lá sinh trưởng kém; ra hoa, đậu quả và kết hạt kém; rút ngắn thời gian sinh trưởng

• Nhiệt độ thấp làm hạt khó nảy mầm, cây còi chậm phát triển; ra hoa, đậu quả và kết hạt kém. 

Nhiệt độ 17^oC: ra hoa 73 ngày             Nhiệt độ 20^oC: ra hoa 59 ngày

Nhiệt độ 23^oC: ra hoa 50 ngày             Nhiệt độ 26^oC: ra hoa 42 ngày

2. ÁNH SÁNG

CH1: hiệu quả quang hợp; hình thái; khả năng sinh trưởng của thân, lá; khả năng phân cành; khả năng phân hóa mầm hoa; giới tính (hoa đực, hoa cái) của cây trồng.

CH2: 3.4: cường độ chiếu sáng ảnh hưởng đến cây xà lách 21 ngày tuổi.

3.5: Chất lượng ánh sáng ảnh hưởng sự nảy mầm sinh trưởng cây con thiết đinh.

3.6: Phản ứng của cây hoa cúc và hoa lily với thời gian chiếu sáng

CH3: 

- Giúp cây hoa cúc tập trung đủ dinh dưỡng nuôi các nụ chính và kích hoa nở đồng đều, to và đẹp hơn, từ đó làm tăng giá trị của chậu hoa.

- Giúp cây thanh long tăng năng suất, sinh trưởng và phát triển tốt, thu hoạch sớm

3. NƯỚC

CH1: Việc thiếu hoặc thừa nước có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng. Rễ: Rễ là cơ quan thực hiện chức năng hút nước và chất khoáng nuôi cây. Nếu hệ thống rễ gặp vấn đề như thối hỏng, kém phát triển thì hoạt động hấp thu và vận chuyển dinh dưỡng sẽ bị ảnh hưởng. Cây trồng thừa hoặc thiếu nước lâu ngày có thể bị chết.

4. ĐẤT

CH1: Đất là nơi dự trữ và cung cấp nước, dinh dưỡng cho cây trồng. Đất giúp trao đổi khí giữa rễ cây và môi trường; giữ cho cây đứng vững

5. DINH DƯỠNG

CH1: đa lượng:  N, P, K                      trung lượng: S, Ca, Mg, Si

vi lượng: MN, Cu, B, Zn, Fe, Mo, Cl

CH2: 

• Thiếu N: Lá cây bị vàng đi ở chóp lá và lan dần dọc theo gân lá chính

• Thiếu P: Lá cây có màu tím hoặc đỏ tím, xuất hiện đầu tiên trên mép lá già.

• Thiếu K: màu xanh bị giảm đáng kể, lá vàng tái sau đó chuyển qua hai bép mép; các sọc màu đỏ thường xuất hiện phần thân dưới và trên bẹ lá ngô

• Thiếu Mg: lá chuyển thành màu xanh tái với vết màu nâu rỉ sắt ở lá gân gốc

CH3: Học sinh tự tìm hiểu

6. GIỐNG CÂY RỪNG

CH1: 

Giống Santa Claus: vỏ ngoài dày, xanh đậm, sọc xanh lá, thịt từ xanh nhạt đến trắng 

Giống Galia: vỏ màu vàng, ruột xanh nhạt

Giống Charentais: vỏ chia khe nhẹ, xám xanh, ruột màu cam.

Giống Persian: quả tròn, vỏ có vân lưới , ruột màu cam.

Giống Sugar kiss: vỏ vàng nhạt, vân lưới, ruột màu cam tươi, đặc ruột

Giống Tuscan: trái tròn, ruột cam, đặc ruột, khoang hạt nhỏ, vân lưới nổi đẹp.

7. KĨ THUẬT CANH TÁC

CH1: Kỹ thuật làm đất: cày, bừa, san phẳng, đập nhỏ và lên luống: sản sinh nhiều dinh dưỡng tốt nuôi cây trồng và tạo điều kiện môi trường sinh sống thuận lợi cho nhiều loại sinh vật, nâng cao tính đa dạng sinh học.

Luân canh cây trồng: luân phiên thay đổi các loại cây trồng khác nhau trên cùng một khu đất nhằm sử dụng nguồn nước, các chất dinh dưỡng có trong đất và nguồn phân bón đưa vào đất một cách hợp lý nhằm mục đích nâng cao năng suất cây trồng đồng thời có thể tạo ra một môi trường bất lợi cho sự tích luỹ sâu bệnh ở các vụ mùa hoặc năm tiếp theo trong chu kỳ luân canh.

Bố trí thời vụ gieo trồng hợp lí dựa vào những yếu tố thời tiết, khí hậu, đặc điểm phát sinh của các mầm sâu bệnh, tập quán, kinh nghiệm trồng trọt của nông dân tại chính địa phương đó.

Mật độ gieo trồng thích hợp được xác định căn cứ vào các yếu tố chính như: loại đất, loại giống cây trồng, mùa vụ 

Vì: áp dụng các biện pháp kĩ thuật canh tác hợp lí, chăm sóc tốt giúp cho cây trồng:

• sinh trưởng, phát triển tốt.

• phòng tránh sâu bệnh hại, ngăn ngừa sự phát sinh, lây lan mầm bệnh của dịch hại.