BÀI 14: BỆNH HẠI CÂY TRỒNG

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

MỞ ĐẦU

CH1: Quan sát Hình 14.1 và cho biết hình ảnh nào là cây trồng bị bệnh hại? Vì sao?

1. KHÁI NIỆM BỆNH HẠI CÂY TRỒNG

CH1: 1. Vì sao bệnh hại lại làm giảm năng suất và phẩm chất cây trồng

2. Vì sao bệnh sinh lí là tiền đề cho bệnh do sinh vật phát triển và gây hại cho cây trồng?

3. Vì sao bệnh do sinh vật gây hại có tính lây lan mạnh?                   

CH2: Quan sát Hình 14.2; 14.3 và mô tả đặc điểm bất thường ở cây bị bệnh.

CH3: Quan sát Hình 14.4 và chỉ ra những triệu chứng bệnh hại cây trồng điển hình.

2. MỘT SỐ BỆNH HẠI CÂY TRỒNG THƯỜNG GẶP

CH1: 

1. Vì sao bệnh đạo ôn hại lúa gây hại nặng khi trời âm u, thời tiết mát, độ ẩm cao?

2. Vì sao không nên bón thừa đạm, nên tăng cường bón kali để phòng bệnh đạo ôn hại lúa?

CH2: Quan sát Hình 14.5 và mô tả các triệu chứng của bệnh đạo ôn hại lúa.

CH3: Ở địa phương em, vào mùa nào lúa dễ mắc bệnh đạo ôn? Vì sao?

CH4: 1. Tại sao bệnh xoăn vàng lá lại làm cây cà chua bị lùn?

2. Làm thế nào phòng ngừa bệnh xoăn vàng lá cà chua?

CH5: Quan sát Hình 14.6 và mô tả triệu chứng của bệnh xoăn vàng lá cà chua

CH6: 

1. Tìm hiểu và kể tên một số giống cà chua kháng bệnh xoăn vàng lá ở Việt Nam.

2. Ở địa phương em, trồng cà chua ở thời vụ nào dễ bị nhiễm bệnh xoăn vàng lá?

CH7:

1. Vì sao ở vườn trồng dày, đất dễ ngập úng thường bị bệnh vàng lá gân xanh nặng hơn?

2. Vì sao cắt tỉa cành cho cây cam giúp phòng ngừa được bệnh vàng lá gân xanh?

CH8: Quan sát Hình 14.7 và mô tả triệu chứng của bệnh vàng lá gân xanh hại cam.

CH9: Ở địa phương em, cây cam có được trồng xen với các cây trồng khác không? Cách trồng đó có phòng ngừa được bệnh vàng lá gân xanh không? Vì sao?

CH10: Quan sát Hình 14.8 và mô tả đặc điểm cấu tạo của tuyến trùng, triệu chứng của bệnh tuyến trùng hại cây hồ tiêu.

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

MỞ ĐẦU

CH1:

A. Củ khoai tây bị ghẻ sào         B. Cam bị vàng lá gân xanh

C. Cà phê bị rệp sáp                   D. Cà chua bị sâu vẽ bùa 

G. Cây bưởi bị chảy mủ

Vì các hình trên mô tả trạng thái không bình thường của cây về chức năng  sinh lí, cấu tạo và hình thái do tác động của điều kiện ngoại cảnh không phù hợp hoặc sinh vật gây ra, làm giảm năng suất và phẩm chất của cây trồng

1. KHÁI NIỆM BỆNH HẠI CÂY TRỒNG

CH1: 

1. Bệnh hại có ảnh hưởng xấu đến cây trồng, làm cây trồng sinh trưởng, phát triển kém; năng suất và chất lượng nông sản giảm, thậm chí không cho thu hoạch hoặc cây trồng bị chết.

2. Các yếu tố ngoại cảnh bất lợi của môi trường: nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, ngập úng, khô hạn, thiếu hoặc thừa dinh dưỡng, chất độc, khí độc,.. Bệnh không có tính lây lan, không có nguồn bệnh tích lũy trên đồng ruộng, là điều kiện thuận lợi cho các bệnh sinh vật  phát sinh, phát triển, gây hại.

3. Nguồn bệnh tồn tại trên cây, trong đất và các kí chủ khác trên đồng ruộng; có thể truyền bệnh thông qua trung gian và khi gặp điều kiện môi trường thuận lợi 

CH2: 

14.2A. Cà chua bị bệnh héo xanh vi khuẩn    14.2B. Nho bị bệnh mốc sương

14.2C. Rễ đu đủ bị tuyến trùng                      14.2D. Bệnh thối thân xì mủ sầu riêng.

14.3A. Ngô bị héo do nắng nóng                   14.3B: Rau bị tuyết phủ

14.3C. Lá cafe bị thiếu lân                             14.3D: Quả táo bị thiếu canxi

CH3: vết đốm, biển màu, biến dạng cây; héo rũ toàn cây hoặc héo bộ phận, thổi hỏng hoặc khô cứng củ, quả, rễ non, thân mềm,. ....; u, bướu, đảm sưng, chảy mủ, lỡ, loét trên các bộ phận cây

2. MỘT SỐ BỆNH HẠI CÂY TRỒNG THƯỜNG GẶP

CH1:

1. Nấm thích nghi và phát triển mạnh, gây hại nặng khi thời tiết mát, độ ẩm cao, nhiều mây, âm u, ít nắng, đêm có sương mù nhiều; gieo sạ dày, bón thừa đạm,..

2. Trên những chân ruộng trũng, cây lúa hay có nguy cơ thừa đạm vì bộ rễ lớn hút nhiều nhưng đất này lại nghèo kali sẽ làm cho nấm đạo ôn phát sinh, gây hại mạnh. 

CH2: Trên lá, ban đầu vết bệnh rất nhỏ, sau đó lớn dẫn và có hình thoi, ở giữa bị hoại tử và khô xám. Khi bệnh nặng, vết bệnh lan ra làm cho toàn bộ là bị cháy

CH3:  bệnh đạo ôn cổ bông phát sinh và mức độ gây hại phụ thuộc với điều kiện thời tiết vào giai đoạn lúa ôm đòng trổ

CH4:

1. Bệnh do virus xoăn vàng lá gây ra. Virus tồn tại bên trong cây, lan truyền từ cây này sang cây khác chủ yếu nhờ bọ phấn, bọ trĩ; hoặc qua vết thương cơ giới.

2.        Để phòng ngừa bệnh xoăn vàng lá cà chua:

•         Dùng giống kháng virus xoăn vàng lá;

•         Nhổ bỏ cây bệnh đem tiêu hủy;

•         Luân canh nghiêm ngặt;

CH5: lá bị xoăn, xuất hiện từ lá ngọn; lá bị đốm vàng; thân thấp lùn, phình to.

CH6: 

1. giống cà chua MV1; giống cà chua lai HT7; giống cà chua C95; giống cà chua XH5; giống cà chua XH1; XH2; giống PT18; giống DT28;...

2. Trồng cà chua vào thời tiết nóng, ẩm dễ bị nhiễm bệnh xoăn vàng lá.

CH7:

1. Rầy chổng cánh phát triển mạnh làm cho bệnh lây lan rất nhanh.

2. Cắt tỉa cành để vườn thông thoáng, tránh giao tán cây, loại trừ ưu thế ngọn cho các đọt bên phát triển đảm bảo sinh trưởng cân đối, hạn chế sâu bệnh hại, góp phần làm giảm bệnh vàng lá gân xanh.

CH8: phiến lá hẹp, có màu vàng nhưng gân lá vẫn còn màu xanh; lá mọc thẳng đứng như tai thỏ, khoảng cách giữa các lá ngắn; quả nhỏ, dị hình; hạt bị lép, màu nâu.

CH9:

• Ở địa phương em, cây cam được trồng xem với các cây trồng khác.

• Vì cách làm đó để xua đuổi rầy chổng cánh - tác nhân gây ra bệnh vàng lá gân xanh

CH10:

Tuyến trùng chích hút, bơm độc tố vào rễ, làm rễ bị nghẽn mạch, phồng to, giảm khả năng hấp thu nước và dưỡng chất khiến cây sinh trưởng và phát triển kém.

Tuyến trùng gây ra các vết thương ở rễ tạo điều kiện cho nấm bệnh, virus, vi khuẩn xâm nhập gây bệnh chết nhanh, chết chậm;..trên cây hồ tiêu.

CH11: 

• Thực quản, kim chích, cơ quan sinh dục.

• Triệu chứng của bệnh tuyến trùng hại cây hố tiêu:

  • Cây sinh trưởng kém cằn cỗi;

  • Hệ rễ kém phát triển, có các khối u sần.