Video giảng Ngữ văn 6 Cánh diều bài 6: Ông lão đánh cá và con cá vàng

Tóm lược nội dung

BÀI 6 - VĂN BẢN 2 - ÔNG LÃO ĐÁNH CÁ VÀ CON CÁ VÀNG

Chào mừng các em đến với bài học ngày hôm nay!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

- Nhận biết một số yếu tố về về hình thức (nhân vật, cốt truyện, người kể ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba…), nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa…) của truyện Pu-skin.

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Ai có thể kể tóm tắt lại chuyện cổ tích Cây khế? Tính cách người anh và người em được thể hiện như thế nào? Kết cục dành cho người em và người anh như thế nào? 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

NỘI DUNG 1: ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG

NV1: Tìm hiểu văn bản

Từ phần chuẩn bị ở nhà, hãy tình bày những hiểu biết về tác giả Puskin và tác phẩm ông lão đánh cá và con cá vàng.

Video trình bày nội dung:

1 Tác giả

- Tên: A. X. Puskin

- Năm sinh- năm mất: 1799 – 1837

- Vị trí: được mệnh danh là “Mặt trời thi ca Nga”.

2. Tác phẩm

- Hoàn cảnh sáng tác: 1833, được kể lại bằng 205 câu thơ dựa trên truyện dân gian Nga, Đức nhưng có sự sáng tạo của Puskin.

NỘI DUNG 2: TỔ CHỨC ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

NV1: Tìm hiểu văn bản

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

+ Truyện có những nhân vật nào?

+ Truyện được kể theo ngôi kể nào? 

+ Phương thức biểu đạt của truyện?

+ Bố cục của văn bản?

Liệt kê các chi tiết thể hiện sự đòi hòi, thái độ, hành động của vợ ông lão đánh cá; phản ứng của ông lão và trạng thái của biển qua các phần (2)-(6) theo bảng sau: 

Video trình bày nội dung:

3. Đọc- kể tóm tắt

- Nhân vật chính: mụ vợ

- Ngôi kể: ngôi thứ ba

- PTBĐ: tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm

3.Bố cục: 

+ Phần 1 (Từ đầu đến "vợ ở nhà kéo sợi"): Giới thiệu gia cảnh của ông lão.

+ Phần 2 (Tiếp đến "làm theo ý muốn của mụ"): Sự đền ơn của cá vàng và sự đòi hỏi, vô ơn của người vợ.

+ Phần 3 (Còn lại): Kết cục của sự tham lam.

NỘI DUNG 3: TÌM HIỂU NHÂN VẬT ÔNG LÃO 

+ Gia cảnh của vợ chồng ông lão được miêu tả như thế nào? Em nhận xét gì về gia cảnh ấy?

+ Tìm các chi tiết diễn tả hành động ra biển của ông lão? Lời nói của lão với cá vàng những lần đó như thế nào? Qua những lời nói của ông lão, em  thấy ông lão đã hiểu về vợ mình như thế nào?

+ Nhận xét về hành động của ông lão trước những đòi hỏi của mụ vợ

+ Nhận xét về tính cách của ông lão?Em có đồng tình với tính cách của ông lão không?

Video trình bày nội dung:

1. Nhân vật ông lão

- Gia cảnh khó khăn: ở trong một túp lều nát trên bơ biển, ngày ngày chồng đi thả lưới, vợ ở nhà kéo sợi. 

- Tính cách: chăm chỉ, hiền lành, tốt bụng à hình ảnh người lao động Nga.

- Thái độ và hành động của ông lão:

+ Phục tùng mụ vợ vô điều kiện

+ Trước những lời mắng mỏ, đòi hỏi của vợ: răm rắp làm theo, không dám trái ý cũng không phản kháng.

à nhu nhược

NỘI DUNG 4: TÌM HIỂU NHÂN VẬT MỤ VỢ

+ Bà vợ đã sai ông lão đánh cá ra gặp cá vàng mấy lần? Hãy liệt kê những đòi hỏi của mụ vợ qua các lần và rút ra nhận xét.

+ Thái độ của mụ vợ với ông lão qua các lần như thế nào? Qua đó, thể hiện tính cách gì ở mụ?

+ Kết cục cuối cùng mụ nhận được là gì? Em nhận xét gì về kết cục ấy?

Video trình bày nội dung:

2. Nhân vật mụ vợ

- Tham lam vô độ: 

+ đòi hỏi vật chất (cái máng, cái nhà) đến danh vọng, quyền hành (nhất phẩm phu nhân, nữ hoàng, Long vương)

+ Lòng tham ngày càng tăng, đòi hỏi vô lí.

- Bội bạc, nhẫn tâm:

+ Không tỏ ra biết ơn, tôn trọng chồng.

+ Mỗi lần thỏa mãn lại bội bạc hơn  à vượt qua giới hạn.

=> Là người nông dân nhưng lại mang bản chất của giai cấp thống trị, bóc lột.

- Kết cục: : "mụ vợ đang ngồi trước cái máng lợn sứt mẻ"

→ Sự trừng trị trước những người tham lam, vô ơn.

NỘI DUNG 5: TÌM HIỂU NHÂN VẬT THIÊN NHIÊN (CÁ VÀNG, BIỂN CẢ)

+ Cảnh biển trong mỗi lần ông lão ra gọi cá vàng thay đổi như thế nào? Theo em, sự thay đổi đó có ý nghĩa gì?

+ Mỗi lần ông lão cầu xin, Cá vàng đã giúp ông lão như thế nào? Tại sao cá vàng lại giúp ông lão?

+ Tại sao lần đòi hỏi thứ 5 của mụ vợ, cá vàng không giúp mụ ta?

Video trình bày nội dung:

3. Các nhân vật thiên nhiên

a. Thái độ của biển cả

- Biển cả: từ êm ả à gợn sóng à nổi sóng dữ dội à giông tố mù mịt à hiện tượng nghệ thuật tương trưng cho công lí của nhân dân.

- Nghệ thuật: tăng tiến lặp lại góp phần đắc lực vào việc thực hiện chủ đề của truyện.

b. Thái độ của Cá vàng

- Cá vàng đáp ứng tất cả các yêu cầu của ông lão à Cá vàng tượng trưng cho khả năng kì diệu của con người.

- Cá vàng tượng trưng cho khả năng kì diệu của con người, có thể làm ra, thỏa mãn nhiều yêu cầu, ước muốn. 

-  Cá vàng trả ơn ông lão, nhưng sau đó vì sự đòi hỏi không biết điểm dừng của mụ vợ nên đã tước đoạt lại hết tất cả. 

à  Cá vàng đại diện cho lòng tốt, cái thiện. Tượng trưng cho công lí xã hội: thưởng người hiền, phạt người ác.

NỘI DUNG 6: TỔNG KẾT BÀI HỌC

+ Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của tác phẩm ?Nội dung, ý nghĩa của văn bản?

+ Em học tập được gì từ  nghệ thuật miêu tả và kể chuyện trong VB này?

Video trình bày nội dung:

1. Nội dung

Ông lão đánh cá và con cá vàng là truyện cổ tích dân gian do A. Puskin kể lại. Truyện ngợi ca lòng biết ơn đối với những người nhân hậu và nêu ra bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc.

2. Nghệ thuật

- Truyện sử dụng những biện pháp nghệ thuật rất tiêu biểu của truyện cổ tích như: sự lặp lại tăng tiến của các tình huống cốt truyện, sự đối lập giữa các nhân vật, sự xuất hiện của các yếu tố tưởng tượng, hoang đường.

Nội dung video Bài 6: “Văn bản 2 – Ông lão đánh cá và con cá vàng”còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.