Slide bài giảng Sinh học 11 cánh diều: Ôn tập chủ đề 1

Tóm lược nội dung

ÔN TẬP CHỦ ĐỀ 1

II. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP

CH. Em hãy giải thích vì sao không nên để niều hoa tươi trong phòng ngủ.

Trả lời rút gọn:

Vào ban đêm, cây ngừng quang hợp nhưng vẫn duy trì quá trình hô hấp. Trong phòng ngủ, nếu đóng kín cửa và có nhiều cây hoặc hoa, có nguy cơ bị ngạt thở do cây hấp thụ nhiều oxy trong không khí và thải ra nhiều CO2 trong quá trình hô hấp.

CH. Biện pháp bảo quản nông sản nào đúng trong các biện pháp sau? Giải thích.

A. Giữ rau củ trong ngăn mát của tủ lạnh

B. Ngâm rau củ trong nước

C. Giữ các loại hạt đã phơi khô trong túi hút chân không

Trả lời rút gọn:

A. Đúng. Nhiệt độ thấp trong ngăn mát của tủ lạnh làm giảm tốc độ hô hấp tế bào trong rau củ, giúp kéo dài thời gian bảo quản chúng.

B. Sai. Ngâm rau củ trong nước vừa không giảm tốc độ hô hấp tế bào, mà còn tạo điều kiện cho vi sinh vật phân hủy, gây ra tình trạng thối hỏng nhanh chóng.

C. Đúng. Hàm lượng nước thấp trong hạt sau khi phơi khô kết hợp với không khí hút chân không làm giảm tốc độ hô hấp tế bào, từ đó kéo dài thời gian bảo quản hạt.

CH. Các biện pháp chăm sóc cây trồng sau đây đúng hay sai? Giải thích.

A. Tưới đều nước cả vào rễ, thân và lá.

B. Tưới nước vào buổi trưa khi trời đang nóng.

C. Cắt tỉa các cành nhỏ ở phía gốc cây.

D. Tưới đẫm nước duy nhất một lần trong ngày.

E. Xới xáo giữ cho đất tơi xốp.

Trả lời rút gọn:

A. Sai. Cây trên cạn chủ yếu hấp thụ nước qua rễ. Tưới nước lên lá cây có thể gây ửng lá, vì vậy cần tưới đều xung quanh rễ cây là đủ.

B. Sai. Không nên tưới nước vào buổi trưa khi trời nắng vì khi đó, khí không của lá kín lại để tránh mất nước quá mức, giới hạn quá trình hấp thu nước và muối khoáng của cây. Tưới nước vào buổi trưa cũng làm đất bốc hơi nhiệt độ cao và những giọt nước trên lá trở thành ống kính tập trung ánh sáng, có thể làm lá bị cháy.

C. Đúng. Việc cắt tỉa các cành nhỏ ở gốc cây giúp cây tập trung chất dinh dưỡng vào các cành phía trên, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng khỏe mạnh, bền bỉ, và mang lại năng suất cao hơn.

D. Sai. Tưới đầy nước một lần trong ngày có thể gây ửng cục bộ cho cây trồng, hạn chế quá trình hấp thu nước và khoáng chất của cây, gây hậu quả tiêu cực cho sự sinh trưởng và phát triển của cây.

E. Đúng. Xới xẻo giữ cho đất tơi xốp giúp đất thông khí, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình hấp thu nước và muối khoáng của cây, đồng thời giảm thiểu sự mất nitơ (dạng mà cây có khả năng hấp thu được) của đất. Kết quả là giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt hơn.

CH. Hãy giải thích vì sao sau khi ăn không nên vận động mạnh.

Trả lời rút gọn:

Sau khi ăn không nên vận động mạnh vì:

- Lượng máu cần đưa tới cơ quan tiêu hóa để tiêu hóa thức ăn sẽ bị giảm xuống cơ bắp để đáp ứng cho hoạt động vận động, làm giảm hiệu quả tiêu hóa thức ăn.

- Hoạt động mạnh sau khi ăn có thể làm lắc dữ dội dạ dày, kéo căng màng vị tràng, dễ gây ra đau bụng.

CH. Bảng dưới đây thể hiện một số thay đổi của cơ thể một người khỏe mạnh, bình thường khi hoạt động mạnh so với khi nghỉ ngơi. Hãy giải thích những thay đổi đó.

Trả lời rút gọn:

Nhịp tim khi hoạt động mạnh cao hơn khi nghỉ ngơi vì:

- Khi hoạt động mạnh, tốc độ hô hấp tế bào ở các tế bào cơ tăng, gây ra giảm nồng độ O2 và tăng nồng độ CO2 trong máu. Điều này kích thích hoạt động thần kinh giao cảm, làm tăng nhịp tim để đảm bảo cung cấp oxy cho cơ bắp.

Nhịp hô hấp khi hoạt động mạnh cao hơn khi nghỉ ngơi vì:

- Hoạt động mạnh làm tăng nhu cầu cung cấp O2 và đào thải CO2, dẫn đến tăng nhịp hô hấp để tăng hiệu suất trao đổi khí ở phổi và tế bào.

Tốc độ tạo nước tiểu khi hoạt động mạnh thấp hơn khi nghỉ ngơi vì:

- Hoạt động mạnh giảm lượng máu đến thận và tăng lượng mất nước qua mồ hôi, dẫn đến giảm tốc độ lọc máu và giảm tốc độ tạo nước tiểu.

CH. Những khẳng định về hệ tuần hoàn ở động vật sau đây là đúng hay sai? Giải thích.

A. Hệ tuần hoàn cấu tạo gồm: tim, động mạch, mao mạch, tĩnh mạch.

B. Ở động vật có hệ tuần hoàn kép, áp lực máu ở động mạch chủ cao hơn động mạch phổi.

C. Tim hoạt động tự động do nút xoang nhĩ có khả năng tự động phát xung.

D. Vận động viên thể thao có nhịp tim trung bình khi nghỉ ngơi thấp hơn người cùng độ tuổi, giới tính nhưng không luyện tập thể dục thể thao.

Trả lời rút gọn:

A. Sai. Hệ tuần hoàn cấu tạo gồm: tim, hệ mạch và dịch tuần hoàn (máu). Ở động vật có hệ tuần hoàn hở, hệ mạch chỉ gồm động mạch, tĩnh mạch; còn ở động vật có hệ tuần hoàn kín, hệ mạch mới gồm đầy đủ động mạch, mao mạch và tĩnh mạch.

B. Đúng. Trong một chu kì hoạt động của tim, lượng máu đi vào động mạch chủ và động mạch phổi là như nhau nhưng lực co của tâm thất trái lớn hơn lực co của tâm thất phải nên áp lực máu ở động mạch chủ cao hơn động mạch phổi.

C. Đúng. Tim hoạt động tự động do nút xoang nhĩ có khả năng tự động phát xung.

D. Đúng. Cơ tim của vận động viên thể thao khỏe hơn nên thể tích tâm thu tăng, nhờ đó, ở vận động viên thể thao, mặc dù nhịp tim giảm nhưng vẫn đảm bảo được lượng máu cung cấp cho các cơ quan.

CH. Những phát biểu dưới đây về các phản ứng sinh lí có thể xảy ra với cơ thể người khi ăn mặn (ăn nhiều muối) liên tục trong thời gian dài.

(1) Nồng độ hormone ADH trong máu cao hơn bình thường.

(2) Huyết áp cao hơn bình thường.

(3) Nồng độ hormone aldosterone trong máu cao hơn bình thường.

(4) Nồng độ renin trong máu thấp hơn bình thường.

Hãy cho biết trong bốn phát biểu trên, những phát biểu nào đúng? Giải thích.

Trả lời rút gọn:

(1) Đúng. Khi ăn mặn, áp suất thẩm thấu máu tăng sẽ kích thích tiết hormone ADH dẫn đến nồng độ hormone ADH trong máu cao hơn bình thường.

(2) Đúng. Khi ăn mặn, áp suất thẩm thấu máu tăng kích thích giai phóng hormone ADH khiến giảm lượng nước tiểu và tăng lượng nước trong máu. Đồng thời, ăn mặn cũng khiến cho cảm giác khát nước tăng. Kết quả dẫn đến thể tích tuần hoàn tăng lên khiến áp lực lên mạch máu tăng. Lâu dần, áp lực này dẫn đến tình trạng bệnh lí tăng huyết áp. Ngoài ra, muối cũng làm tăng độ nhạy của tim mạch và thận với adrenaline – một chất có khả năng làm huyết áp tăng lên.

(3) Sai. Ăn mặn thường xuyên khiến huyết áp và thể tích máu tăng, dẫn đến ức chế tuyến thượng thận tiết hormone aldosterone (nồng độ hormone aldosterone trong máu thấp hơn bình thường).

(4) Đúng. Ăn mặn thường xuyên khiến nồng độ Na+ tại ống thận tăng, dẫn đến ức chế thận tiết renin (nồng độ renin trong máu thấp hơn bình thường).