Slide bài giảng Sinh học 11 cánh diều Bài 19: Các nhận tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật

Tóm lược nội dung

BÀI 19 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT

MỞ ĐẦU

CH. Để tăng năng suất của vật nuôi, người nông dân thường sử dụng những biện pháp gì? Tại sao?

Trả lời rút gọn:

Để thúc đẩy sự sinh trưởng và phát triển của vật nuôi, có thể áp dụng các biện pháp kỹ thuật sau:

- Cải tạo giống thông qua chọn lọc nhân tạo, lai giống, công nghệ phôi.

- Cải thiện môi trường sống bằng vệ sinh chuồng trại, cung cấp điều kiện ấm mùa đông, mát mùa hè, tắm nắng cho gia súc non, và cung cấp chế độ dinh dưỡng hợp lý.

I. CÁC NHÂN TỐ BÊN TRONG ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT

CH. Quan sát hình 19.1 và hình 19.2 trang 126, đọc thông tin, hoàn thành bảng 19.1 trang 126.

Trả lời rút gọn:

III. ỨNG DỤNG KIẾN THỨC VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT VÀO THỰC TIỄN

CH. Để cải thiện chất lượng cuộc sống ở người và tăng năng suất vật nuôi cần có những biện pháp nào?

Trả lời rút gọn:

- Tác động đến yếu tố bên trong bao gồm di truyền, giới tính và hormone, được áp dụng trong chọn lọc giống vật nuôi và tư vấn di truyền thai kỳ cho người. 

- Tác động đến yếu tố bên ngoài bao gồm dinh dưỡng, điều kiện môi trường và tác nhân gây bệnh, được thực hiện thông qua việc cung cấp thức ăn phù hợp, kiểm soát môi trường sống và tiêm vaccine cho vật nuôi, và thực hiện chế độ dinh dưỡng cân bằng, bảo vệ môi trường và tiêm vaccine, luyện tập thể dục, thể thao đều đặn cho người.

TÌM HIỂU THÊM

CH. Việc chăn nuôi cần tuân thủ theo quy chuẩn như VietGAP (Vietnamese Good Agriculltural Practices), VietGAHP (Vietnamese Good Husbandry Practices) hoặc Global GAP (Global Good Agricultural Practices),... Quy trình chăn nuôi theo những tiêu chuẩn này cần đảm bảo những tiêu chí gì?

Trả lời rút gọn:

- An toàn thực phẩm: đảm bảo không gây hại và không ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

- An toàn sinh học và môi trường: ngăn chặn sự lây nhiễm của các tác nhân sinh học từ chăn nuôi đến con người, gia súc và môi trường.

- An toàn lao động cho người sản xuất, chăn nuôi.

- An tâm truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

- Đúng điều kiện vệ sinh: đảm bảo các trang trại nuôi có đầy đủ trang thiết bị và quy trình vệ sinh để ngăn ngừa dịch bệnh.

- Đúng loại: sử dụng các loại thuốc, kháng sinh và thức ăn được phép và phù hợp với loại vật nuôi.

- Đúng cách: sử dụng thuốc theo liều lượng và thời gian đúng để đảm bảo hiệu quả phòng ngừa và điều trị bệnh.

- Đúng thời gian cách ly: đảm bảo thời gian cách ly vật nuôi không sử dụng thuốc thú y hoặc kháng sinh trước khi thu hoạch sản phẩm thịt/sữa.

LUYỆN TẬP

CH. Nếu một người bị nhược năng tuyến yên (giảm khả năng tiết hormone của tuyến yên) trong giai đoạn trước tuổi dậy thì thì chiều cao của người đó sẽ thay đổi như thế nào so với chiều cao của người bình thường? Giải thích?

Trả lời rút gọn:

Nếu người trẻ bị nhược năng tuyến yên trong giai đoạn trước tuổi dậy, chiều cao của họ có thể bị ảnh hưởng do thiếu hormone tăng trưởng, còn gọi là Growth hormone (GH), được tiết ra bởi tuyến yên.

CH. Nêu ví dụ ảnh hưởng của các nhân tố bên ngoài đến sinh trưởng và phát triển ở gia súc.

Trả lời rút gọn:

- Tụ huyết trùng: Bệnh phát triển trên gia súc khi có sự thay đổi đột ngột về thời tiết hoặc trong điều kiện hô hấp yếu. Thời gian ủ bệnh dao động từ 1 đến 25 ngày, tùy thuộc vào loại gia súc như lợn, bò, trâu...

- Bệnh ký sinh trùng đường máu: Gây ra bởi các loại ký sinh trùng sống trong máu của gia súc, phá hủy hồng cầu gây ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng. Bệnh lây lan thông qua ve, ruồi từ con bị bệnh sang con khỏe mạnh.

- Lở mồm, long móng: Phổ biến trên gia súc do virus gây ra, lở mồm, long móng lây lan nhanh và có thể trở thành dịch bệnh trên diện rộng, vì vậy phòng ngừa là rất cần thiết.

CH. Nêu cơ sở khoa học của một số thành tựu giúp điều khiển sinh trưởng và phát triển đang được sử dụng trong chăn nuôi.

Trả lời rút gọn:

Sử dụng nanobiotic - Ag (hạt bạc kích thước 0,1 - 100 nm) kích thích hoạt động chuyển hóa tế bào; hệ thống chiếu sáng, làm mát chuồng trại tự động; gắn chíp điện tử để theo dõi sức khỏe của vật nuôi.

VẬN DỤNG

CH. Sử dụng thực phẩm có tồn dư hormone tăng trưởng hoặc thuốc kháng sinh có thể gây ra hậu quả gì?

Trả lời rút gọn:

Sử dụng thực phẩm có tồn dư hormone tăng trưởng hoặc thuốc kháng sinh có thể gây ra việc giảm sức khỏe và chất lượng của vật nuôi và gây bệnh tật cho con người.

CH. Tìm hiểu một số biện pháp giúp nâng cao năng suất trong chăn nuôi ở địa phương em. Theo em, các biện pháp đó ưu, nhược điểm gì?

Trả lời rút gọn:

- Để nâng cao hiệu quả chăn nuôi, cần thực hiện các giải pháp như: chọn đối tượng vật nuôi phù hợp với quy mô đàn, chọn giống chất lượng, xây dựng chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi đúng yêu cầu kỹ thuật; đầu tư thức ăn chất lượng, chăm sóc chu đáo, phòng trị bệnh chặt chẽ; tiêu thụ sản phẩm kịp thời; quản lý tài chính linh hoạt và điều chỉnh chi phí mua vật tư theo biến động thị trường.

CH. Thiến động vật (cắt bỏ tinh hoàn ở cá thể đực) có làm tăng năng suất trong chăn nuôi không? Giải thích

Trả lời rút gọn:

- Thiến động vật theo cách truyền thống (mổ cắt bỏ tinh hoàn không gây tê) lúc sơ sinh không chỉ gây stress và nguy cơ hernia bìu cho động vật, mà còn gây nguy cơ nhiễm trùng vết mổ nếu không được chăm sóc kỹ.

- Đặc biệt, phương pháp này không tận dụng được tác động tích cực của hormone sinh dục đực (testosterone) lên tăng trọng, hệ số chuyển hóa thức ăn và tỷ lệ thịt nạc.

CH. Nêu một số biện pháp giúp nâng cao tầm vóc và thể lực cho con người?

Trả lời rút gọn:

• Chế độ ăn uống cân bằng

• Luyện tập thể dục thể thao thường xuyên

• Ngủ đủ giấc

• Tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời ở thời điểm thích hợp