Slide bài giảng Ngữ văn 9 Cánh diều bài 9: Sống, hay không sống? (Trích kịch Ham-lét – Sếch-xpia)

Tóm lược nội dung

BÀI 9. BI KỊCH VÀ TRUYỆN

VĂN BẢN. SỐNG, HAY KHÔNG SỐNG?

CHUẨN BỊ

Câu 1: Đọc trước văn bản Sống, hay không sống?; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Uy-li-Am Sêch-xpia.

Trả lời rút gọn:

William Shakespeare là một nhà văn và nhà viết kịch Anh, được coi là nhà văn vĩ đại nhất của Anh và là nhà viết kịch đi trước thời đại. Ông còn được vinh danh là nhà thơ tiêu biểu của nước Anh và là "Thi sĩ của dòng sông Avon" (Avon là dòng sông nơi sinh của Shakespeare, Stratford-upon-Avon). Những tác phẩm của ông, bao gồm cả những tác phẩm đồng tác giả, bao gồm 39 vở kịch, 154 bản sonnet, hai bản thơ tường thuật dài, và vài bài thơ ngắn. Những vở kịch của ông đã được dịch ra thành rất nhiều ngôn ngữ lớn và được trình diễn nhiều hơn bất kì nhà viết kịch nào.

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Suy đoán: Nhà vua có tin Ham-lét điên không?

Trả lời rút gọn:

Nhà vua không tin.

Câu 2: Mục đích của nhà vua là gì?

Trả lời rút gọn:

Muốn xác nhận Ham-lét có bị mất trí hay không.

Câu 3: Chú ý yếu tố thật, giả trong lời nói của Ham-lét.

Trả lời rút gọn:

- Yếu tố thật: Trong các đoạn độc thoại, Ham-lét thường tỏ ra căm phẫn, chán nản và tự tiền án mình, anh thường thể hiện sự hoài nghi về lòng trung thành và tình yêu, và đặt câu hỏi về cuộc sống, anh thường tỏ ra đau khổ và uất ức

- Yếu tố giả: Trong cuộc nói chuyện với Ô-phê-li-a, Ham-lét thường tỏ ra lạnh lùng, cay đắng, thể hiện sự khinh bỉ, lãnh đạm và phê phán.

Câu 4: Đoạn độc thoại của Ham-lét đã diễn tả được điều gì?

Trả lời rút gọn:

Diễn tả được sự bất công trong xã hội.

Câu 5: Thái độ của Ô-phê-li-a và Ham-lét khác nhau như thế nào?

Trả lời rút gọn:

Ngoan ngoãn nghe theo lời của Vua, thể hiện tình cảm với Hăm-lét. Trong khi đó Ham-lét luôn làm ngơ, phớt lờ tình cảm với Ô-phê-li-a, anh luôn cảnh giác để không phải đẩy mình vào cái bẫy của Clô-đi-út.

Câu 6: Nhà vua định làm gì Ham-lét?

Trả lời rút gọn:

Có ý định đưa Ham-lét quay trở về Anh.

Câu 7: Câu kết cho thấy thái độ nào của nhà vua?

Trả lời rút gọn:

Cho thấy sự nham hiểm, thủ đoạn của nhà vua.

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1: Đoạn trích kể về chuyện gì và có những nhân vật nào? Xem phần tóm tắt để xác định vị trí của đoạn trích.

Trả lời rút gọn:

Nhân vật: Ham-lét, nhà vua (Clô-đi-út), hoàng hậu, Ô-phê-lia-a, Pô-lô-ni-út, Rô-den-cran, Ghin-đơn-xtơn.

Câu 2. Nhận biết một số chỉ dẫn sân khấu, lời nhân vật; đoạn độc thoại và đối thoại trong văn bản.

Trả lời rút gọn:

- Lời chỉ dẫn sân khấu: nói với Ô-phê-li-a, nói với vua.

- Lời nhân vật: lời của vua, Pô-lô-ni-út, Ô-phê-li-a, Ham-lét, Rô-den-cran, Ghin-đơn-xtơn.

- Đoạn độc thoại của Ham-lét

- Đối thoại: các đoạn đối thoại giữa Hăm-lét và Ô-phê-li-a, giữa Pô-lô-ni-út và vua, hoàng hậu - Ô-phê-li-a -vua, Rô-den-cran - Ghin-đơn-xtơn - vua.

Câu 3: Đoạn độc thoại của Ham-lét trong văn bản Sống, hay không sống? thể hiện tâm trạng và thái độ gì? Những lời độc thoại ấy bộc lộ mâu thuẫn nào trong con người Ham-lét?

Trả lời rút gọn:

- Đoạn độc thoại của Ham-lét đã thể hiện được sự suy nghĩ thấu đáo, cẩn trọng để bảo toàn mạng sống của mình.

- Mâu thuẫn: mặc dù bên trong Ham-lét rất tỉnh táo nhưng vì hoàn cảnh nên buộc phải giả điên trước mặt mọi người để bảo toàn tính mạng. Hơn nữa đoạn độc thoại đó là sự mâu thuẫn bên trong chính con người của chàng, cuộc xung đột giữa con người mạnh mẽ, nhân văn với những yếu đuối, do dự của chàng.

Câu 4: Xác định hai tuyến nhân vật đối lập trong đoạn trích. Nhận xét đặc điểm tính cách của hai tuyến nhân vật này.

Trả lời rút gọn:

- Hai tuyến nhân vật: Ham-lét và vua.

- Ham-lét đại diện cho tuyến nhân vật anh hùng, thấu đáo, sáng suốt, đấu tranh vì lẽ phải, có năng lực vượt trội, khát vọng lớn nhưng lại phải đối diện với thực tế bất công, không thể hóa giải.

- Vua đại diện cho tuyến nhân vật phản diện, tham lam, xảo trá, muốn che đậy đi tội ác bằng vẻ ngoài tử tế, bao dung

Câu 5: Đặc điểm bi kịch (đề tài, cốt truyện, nhân vật và kiểu xung đột) thể hiện qua văn bản Sống, hay không sống? như thế nào?

Trả lời rút gọn:

+ Đề tài: tập trung vào làm rõ sự đấu tranh nội tâm của nhân vật chính Ham-lét.

+ Cốt truyện: nói lên nhân vật có sức chịu đựng hay không để vùng lên phá tan nhà ngục để mang lại sự tự do cho con người.

+ Nhân vật: nhân vật chính là Ham-lét. Hamlet đang trăn trở về cuộc sống và ý nghĩa của nó trong bối cảnh những khó khăn và mâu thuẫn mà anh đang đối mặt.

+ Kiểu xung đột: Bi kịch của xung đột được thể hiện qua lời độc thoại của Hăm-lét được thể hiện ở sự giằng xé của bản thân giữa một bên là sống vì bản thân mình, một bên là sống vì trách nhiệm. Thật khó để cân bằng cả hai. 

Câu 6: Sự trăn trở “Sống, hay không sống?” và quyết định cầm vũ khí chống lại bạo ngược, cường quyền nói lên phẩm chất và tính cách gì của Ham-lét? Em có đồng ý với quyết định ấy của Ham-lét không? Vì sao?

Trả lời rút gọn:

- Nói lên sự đấu tranh cho lẽ phải, chán ghét, căm hận trước cái chết của cha và những việc làm của vua và hoàng hậu. Luôn trăn trở, suy nghĩ làm sao để tìm ra sự thật và trả thù cho cha, tránh mọi tai mắt của nhà vua.

- Em có đồng tình với quyết định của Ham-lét. Vì đấu tranh trả thù cho cha là để lập lại sự công bằng, đẩy lùi cái xấu, cái ác. Một người mang nội tâm sâu sắc như Ham-lét không dễ đầu hàng với số phận, chàng muốn đấu tranh để giải phóng bản thân, tìm ra sự thật đằng sau cái chết của cha.